T2.5 Aangepast gedrag

2.5 - aangepast gedrag
1 / 25
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 25 slides, with interactive quizzes, text slides and 5 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

2.5 - aangepast gedrag

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
  1. Je kunt leerprocessen herkennen en beschrijven 
  2. Je kunt de functie van leren uitleggen

Slide 2 - Slide

Bibliotheektijd
Lezen blz. 114 -120

timer
6:00

Slide 3 - Slide

Leerprocessen
Een groot gedeelte van het gedrag van dieren en mensen is aangeleerd. 

Gedrag kunnen leren is belangrijk voor het om kunnen gaan met nieuwe / onverwachte situaties. 

Leren van gedrag gebeurd door terugkoppeling. Externe prikkels veroorzaken gedrag. Dit gedrag heeft een effect op het organisme. Het effect dient als terugkoppeling of het gedrag herhaald moet worden of juist niet. 

Slide 4 - Slide

Manieren van leren
In deze basisstof zullen we gaan kijken naar verschillende leerprocessen:
  • Inprenting
  • Gewenning
  • Conditionering
  • Imitatie
  • Inzicht

Slide 5 - Slide

Kenmerken van inprenting
Bij inprenting leren dieren alleen iets in een bepaalde korte periode van hun leven. (Gevoelige periode)

Voorbeelden van inprenting:
Herkennen van moeder 

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Video

Inprenting en gewenning
Inprenting
* iets wat alleen geleerd kan worden in een bepaalde, korte periode
* herkennen van ouders of soortgenoten

Gewenning
* afleren van reacties op bepaalde prikkels
* eenvoudige vorm van leren

Slide 8 - Slide

Kenmerken van gewenning
We spreken van gewenning als bij een herhaaldelijke prikkel de sterkte van de reactie langzaam afneemt en uiteindelijk zelfs volledig verdwijnt.


Slide 9 - Slide

Noem zelf een voorbeeld van gewenning.

Slide 10 - Open question


A
inprenting
B
gewenning
C
conditionering
D
inzichtelijk leren

Slide 11 - Quiz

Wat is gewenning?
A
Leren dat je altijd moet reageren.
B
Leren dat reageren niet altijd nodig is.
C
Leren dat reactie noodzakelijk is.
D
Leren in korte gevoelige periode.

Slide 12 - Quiz

Conditioneren
Conditioneren is leren door straffen en beloning.

Conditioneren onder natuurlijke omstandigheden: 
proefondervindelijk leren (Trial and error)

Voorbeeld: 
Beer ziet een bijennest met honing en probeert de honing te eten. De beer wordt 10 keer gestoken door de wespen. De volgende keer dat de beer de bijennest ziet negeert hij het nest om te voorkomen opnieuw gestoken te worden.

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Conditioneren
Conditioneren is leren door straffen en beloning.

Conditioneren door mensen:
Dressuur: het trainen van dieren om bepaalde taken uit te voeren op commando. 

Doet de dier het goed -> beloning (eten/aaiien) 

Doet de dier het fout -> straffen (geen eten / een tik / stem verheffen) 


Slide 15 - Slide

Geconditioneerde reflex
De russische gedragsonderzoek liet zien dat een natuurlijke prikkel (voedsel) kan worden vervangen door een kunstmatige prikkel (belgeluid)

Door een kunstmatige prikkel te koppelen aan een natuurlijke prikkel kan een dier de kunstmatige prikkel gaan interpreteren als de natuurlijke prikkel. 

In voorbeeld links: 
1. Zien/ruiken van eten zorgt voor speekselafscheiding in de hond. 
2. Horen van de stemvork heeft geen effect op de hond
3. Laat bij het geven van eten een stemvork horen
4. Na enige tijd zal de hond ook speeksel afscheiden bij het horen van de stemvork alleen. 

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Video

SCHRIJF OP


geconditioneerde reflex 
natuurlijke prikkel wordt vervangen door kunstmatige prikkel bij het                   veroorzaken van natuurlijke respons
respons = geconditioneerde reflex
* geen keuze, gebeurt automatisch
* ook wel het Pavlov-effect (Pavlov-reactie)



Slide 18 - Slide

De skinnerbox
Bekijk de volgende video over Burrhus Skinner. Hij bracht in kaart hoe neurotransmitters heel belangrijk zijn voor het gevoel van beloning. 

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video

Hoe noem je de vorm van leren waardoor de honden van Pavlov gaan kwijlen als ze een bel horen? blz 97
A
geconditioneerde reflex
B
operante conditionering
C
proefondervindelijk leren
D
trial and error

Slide 21 - Quiz

SCHRIJF OP 
conditioneren (proefondervindelijk leren)
* ook wel trial and error leren genoemd
organisme leert door gevolg van zijn gedrag (ervaringen)
* dopamine (neurotransmitter) speelt hierbij een rol

Skinner-box
* frequentie van handeling neemt toe als daar een beloning op volgt 

beloning         belongingscentrum in hersenen          dopamine          geluksgevoel           vaker doen!

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Video

Lorenz bestudeerde vogels en zag dat hun gedrag in verschillende stappen was te verdelen.

Hoe noemen we deze stappen? (blz 82/83)
A
gedragsstappen
B
gedragsketens
C
gedragselementen
D
gedragssystemen

Slide 24 - Quiz

Aan de slag met de leerdoelen

Maak opdrachten 58,59,60,64,66


Slide 25 - Slide