Grammatica - zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1-4

Wat weten jullie nog van grammatica?

Lesdoelen

• Ik kan de persoonsvorm aanwijzen in een zin;
  
• Ik kan een zin in zinsdelen verdelen;
• Ik kan het werkwoordelijk gezegde benoemen in een zin;
• Ik kan het onderwerp benoemen in een zin;
• Ik kan het lijdend voorwerp benoemen in een zin;
• Ik kan het meewerkend voorwerp benoemen in een zin;
• Ik kan de bijwoordelijke bepaling benoemen in een zin.

Persoonsvorm in enkelvoudige zin

Maak de zin vragend.

Het werkwoord dat vooraan komt te staan, is de persoonsvorm.

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

Het werkwoord is = altijd persoonsvorm ;-)

Wat is de persoonsvorm van de volgende zin?
De wandelaars hebben voldoende rust genomen.

1. De wandelaars
2. hebben
3. voldoende rust
4. genomen

Wat is de persoonsvorm?
Jip en Janneke spelen verstoppertje op straat.

1. Jip en Janneke
2. verstoppertje
3. op straat
4. spelen

GRAMMATICA ZINSDELEN

zinsdelen

Een zin kun je in verschillende stukjes verdelen. Deze stukjes noemen we zinsdelen. Een persoonsvorm is zo'n zinsdeel.

Wat zijn zinsdelen?

1. Stukjes van een zin
2. stukjes van een woord
3. één woord

Het onderwerp

Het onderwerp vind je door te vragen:

Wie/wat + WG + er?

Voorbeeld 

Hebben/ zij /de honden/ alleen in huis /gelaten?

 PV (wg)                                                                       wg

Wie hebben er gelaten?

Korte en lange onderwerpen

Zin met een kort onderwerp:

Peter | koopt | een nieuwe laptop voor zijn vader.

Zin met een lang onderwerp:

De dikke grizzlybeer die uit de prullenbak staat te eten | kijkt | naar mij.

Wat is het onderwerp?

Marina legt het onderwerp uit.

1. Marina
2. legt
3. het onderwerp
4. uit

Wat is het onderwerp?

Ik leer het onderwerp te vinden.

1. Ik
2. leer
3. het onderwerp
4. vinden

Wat is het onderwerp?
Als onderwerp kozen ze pooldieren.

1. Onderwerp
2. Pooldieren
3. Kozen
4. Ze

 Jou / jouw 

Wanneer gebruik je jou en wanneer gebruik je jouw?

Schrijf dit in stilte op 

In eigen woorden

- Schrijf in eigen woorden op wat het verschil is tussen een persoonlijk voornaamwoord en een bezittelijk voornaamwoord.

- Maak de volgende zinnen af:
1. Kunt u .................................................................................?
2. Is dit jouw ...........................................................................? 

Jou / u / mij --> persoonlijk voornaamwoord, verwijst naar een persoon
Je kunt het vaak vervangen door een naam

Jouw / uw / mijn--> bezittelijk voornaamwoord, ze geven een BEZIT aan. (vaak staat er een zelfstandig naamwoord achter)

Schrijf de juiste vorm op 

1.  Henk zet jou / jouw gegevens op de lijst 
2.  Dat ga ik meteen voor jou / jouw doen. 
3. Jou / jouw cake is het lekkerst. 
4. Ik heb het aan jou / jouw broer gevraagd.
   
5. Wilt u / uw nog wat drinken?
6. Mij / Mijn telefoon is op de grond gevallen.
   
7. Wil je mij / mijn even antwoord geven?
8. Gisteren vierden we jou / jouw verjaardag. 

Antwoorden

1.  Henk zet jou / jouw gegevens op de lijst  
   
2.  Dat ga ik meteen voor jou / jouw doen.  
   
3. Jou / Jouw cake is het lekkerst.  
   
4. Ik heb het aan jou / jouw broer gevraagd. 
   
5. Wilt u / uw nog wat drinken? 
   
6. Mij / Mijn telefoon is op de grond gevallen. 
   
7. Wil je mij / mijn even antwoord geven? 
   
8. Gisteren vierden we jou / jouw verjaardag. 
   

Zelfstandig werkwoord (zww)

• Het zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in een zin.
  

De boer voert zijn kippen. 

De kinderen spelen op de tablet.

• Als er maar één werkwoord in een zin staat, dan is dit altijd het zelfstandig werkwoord.
  

Hulpwerkwoord (hww)

• Hulpwerkwoorden staan nooit in hun ééntje in een zin!
  
• Hulpwerkwoorden bieden hulp aan het zelfstandig werkwoord.

De boer ging zijn kippen voeren. 

De kinderen hebben op de tablet gespeeld.

Samen oefenen

1.Noortje heeft (hww) in de regen op de bus gewacht (zww) .

2.Vanavond eten (zww)  we lekkere stamppot met worst!

3.Zou (hww) zij die trui willen (hww) kopen (zww) ?

4.Word (hww) jij wel eens geholpen (zww)  met je huiswerk? 

Ik snap het

😒🙁😐🙂😃