§2.1 Belasting betalen

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Opdracht

Wat: Maak de opdrachten van het blad dat je hebt gekregen van de docent.

Hoe: Voor jezelf. in je schrift. Je mag in je werkboek spieken.

Tijd: 20 minuten (stiltemoment) 

Resultaat: Klassikaal bespreken

Klaar: Maak de opdrachten die je achter loopt van eerdere paragraven

Lorenzcurve

• Binnen een land is het inkomen/vermogen ook niet gelijkmatig verdeeld!
• Dat zie je aan een Lorenzcurve

• Wat wilt de overheid en welke maatregelen neemt de overheid

Maatregelen om inkomensverschillen te verkleinen: nivellerende maatregelen

dmv belastingen?

§2.1 Belasting betalen

Lesdoelen

Aan het eind van de les weet je:

1. Hoe we in Nederland belasting heffen op inkomen
2. Het verschil tussen:

• inkomen en vermogen
• inkomen en belastbaar inkomen
• vermogen en belastbaar vermogen

Een Amerikaanse miljonair betaalt minder belasting dan zijn secretaresse. Welk belastingsysteem geldt er?

1. progressief
2. proportioneel
3. degressief
4. vlaktax

Door heffingskortingen wordt het belastingstelsel

1. proportioneel
2. degressief
3. progressief
4. agressief

Opdracht

Wat: Maak opdracht 1, 3 en 4 op blz.74 e.v.

Hoe: Voor jezelf. in je schrift. 

Tijd: 20 minuten (10 min stiltemoment) 

Resultaat: Klassikaal bespreken

Klaar: Maak de opdrachten die je achter loopt van eerdere paragraven

Inkomstenbelasting

Herverdelen van inkomens via de inkomstenbelasting 

Deze bestaat uit 3 boxen:

• Box 1: Werk en wonen
• Box 2: Aanmerkelijk belang
• Box 3: Sparen en beleggen

Box 1: werk en wonen

• Inkomen uit arbeid (loon/winst)
• + bijtellingen (auto van de zaak, eigenwoningforfait)
• - aftrekposten (hypotheekrenteaftrek, zorgkosten)

• = Belastbaar inkomen 
• Inkomen waar de te betalen belasting over wordt berekend

Voorbeeld 

Van Piet zijn de volgende gegevens bekend:

• Piet is advocaat en verdient van €120.000 per jaar
• Piet heeft een woning gekocht met een WOZ-waarde van €450.000.  Het tarief eigenwoningforfait is 0,35%.
• Piet heeft een auto van de zaak met een nieuwwaarde van €48.000. De bijtelling = 22%.
• Piet heeft een hypotheek van €450.000. Hij betaalt de bank jaarlijks 4,2% rente 

• Vraag: Bereken het belastbaar inkomen van Piet!

Het belastbaar inkomen berekenen

Van Piet zijn de volgende gegevens bekend:

• Piet is advocaat en verdient van €120.000 per jaar
• Piet heeft een woning gekocht met een WOZ-waarde van €450.000.  Het tarief eigenwoningforfait is 0,35%.
• Piet heeft een auto van de zaak met een nieuwwaarde van €48.000. De bijtelling = 12%.
• Piet heeft een hypotheek van €450.000. Hij betaalt de bank jaarlijks 4,2% rente 

• Vraag: Bereken het belastbaar inkomen van Piet!

• Inkomen uit arbeid: 120.000
• + Eigenwoningforfait: 450.000 : 100 x 0,35 = €1.575
• + Bijtelling auto: 48.000 : 100 x 12 = 5.760
• - Hypotheekrente: 450.000 : 100 x 4,2 = 18.900
• Belastbaar inkomen = 108.435 (over dit bedrag gaat Piet belasting betalen)
• Vraag: gaat Piet nu meer of minder belasting betalen en door welke bijtelling of aftrekpost komt dat?

Te betalen belasting berekenen

• Belastbaar inkomen Piet: €93.765
• Voor een deel van Piet zijn belastbaar inkomen geldt het tarief in schijf 1. 
• Over de rest betaalt hij het marginale tarief.

• 75.518 : 100 x 36,97 = 27.919
  
• Overig inkomen = 93.765 - 75.518 = 18.247
• 18.247 : 100 x 49,50 = 9.032,27
• Te betalen belasting in box 1 = 27.919 + 9.032 = 36.951,27 

• Wat is de gemiddelde belastingdruk van Piet in box 1?
• 36.951,27 : 120.000 x 100 = 30,79%

Samen oefenen

Klaas verdient ook €120.000 per jaar. Hij durfde alleen de stap niet te nemen om een hypotheek af te sluiten, daarom huurt hij nog steeds voor €1.500 per maand een woning in het centrum van Den Haag. Klaas heeft dezelfde auto als Piet en heeft daarom dezelfde bijtelling als Piet (€5.760)

1. Bereken het belastbaar inkomen van Klaas
2. Bereken de te betalen belasting van Klaas
3. Wat is de gemiddelde belastingdruk van Klaas?

• 120.000 + 5.760 = 125.760 (belastbaar inkomen)
• 75.518 : 100 x 36,97 = 27.919
• 125.760 - 75.518 = 50.242 (hierover het marginale tarief)
• 50.242 : 100 x 49,50 = 24.869,79
• Te betalen belasting box 1 = 27.919 + 24.869,79 = 52.788,79
• Gemiddelde belastingdruk = 52.788,79 : 120.000 x 100 = 43,99%

Piet

Inkomen Piet: 120.000

Belastbaar inkomen Piet: €93.765

75.518 : 100 x 36,97 = 27.919

Overig inkomen = 93.765 - 75.518 = 18.247

18.247 : 100 x 49,50 = 9.032,27

Te betalen belasting in box 1 = 27.919 + 9.032 = 36.951,27

Gemiddelde belastingdruk van Piet in box 1 = 

36.951,27 : 120.000 x 100 = 30,79%

Klaas

Inkomen Klaas: 120.000

Belastbaar inkomen Klaas: €125.760 

75.518 : 100 x 36,97 = 27.919

125.760 - 75.518 = 50.242

50.242 : 100 x 49,50 = 24.869,79

Te betalen belasting in box 1 = 27.919 + 24.869,79 = 52.788,79

Gemiddelde belastingdruk = 52.788,79 : 120.000 x 100 = 43,99%

Box 3

• Belasting op Sparen en beleggen
• Ook wel Belasting over "vermogen"
• Overheid gaat er vanuit dat iemand die vermogen heeft, dat vermogen laat groeien door:
• Sparen (rente)
• aandelen en obligaties (divident, koerswinst)
• vastgoed (huurinkomsten/stijging woningwaarde)

Box 3

Vermogen (alle bezittingen die waarde hebben)

- Heffingsvrij vermogen = 

Belastbaar vermogen

Vermogen waar te betalen belasting over wordt berekend

Voorbeeld

• Piet heeft naast zijn inkomen uit werk en wonen de volgende bezittingen:
• Spaargeld: €150.000
• Aandelen: €80.000
• Een tweede woning met een waarde van €400.000
• Het heffingsvrij vermogen in 2024 bedraag €57.000

• Vraag: Bereken het belastbaar vermogen van Piet!
  
• 150.000 + 80.000 + 400.000 = 630.000 (vermogen)
• 630.000 - 57.000 = 573.000 (belastbaar vermogen)

Vermogen wordt niet belast, maar...

• Je betaalt geen belasting over het belastbaar vermogen, maar over het inkomen dat de overheid zegt dat je daarmee verdient.
• De overheid gaat ervanuit dat met 573.000 een inkomen (rendement) verdient wordt .
  
• De overheid weet niet van iedereen hoeveel het rendement precies is en gebruikt daarom vaste rendementspercentages.
  
• Dit noemen we fictief rendement (niet wat het echt is, maar een verzonnen rendement)

150.000 + 80.000 + 400.000 = 630.000 (vermogen)

630.000 - 57.000 = 573.000 (belastbaar vermogen)

Fictief rendement = 

Voorbeeld

Je betaalt geen belasting over het belastbaar vermogen, maar over het inkomen dat de overheid zegt dat je daarmee verdient.

• 150.000 + 80.000 + 400.000 = 630.000 (vermogen)
  
• 630.000 - 57.000 = 573.000 (belastbaar vermogen)
• Fictief rendement = 
• 50.000 : 100 x 1,898 =949
• 573.000 - 50.000 = 523.000
• 523.000 : 100 x 4,501 = 23.540,23

• 949 + 23.540,23 = 24.489,23
• Dit is het (fictieve) inkomen wat je verdient uit jouw vermogen. 
• Daar ga je 31% belasting over betalen.
• 24.489,23 : 100 x 31= 7.591,66

Belastingtarief box3

Totaal te betalen

• Te betalen belasting Box 1                          €36.951,27 
• + te betalen belasting Box 3                      €    7.591,66
•                                                                                  €44.542,93

• De meeste mensen krijgen korting op de te betalen belasting dus...,
• - Heffingskortingen                                        €    ..............
• Te betalen belasting                                       €    ...............

Heffingskortingen

• Algemene heffingskorting: 
• Over belastbaar inkomen €93.765
• Categorie = tarief!
• Boven €68.508 en dus geen algemene heffingskorting

• Arbeidskorting:
• Over arbeidsinkomen 120.000
• Categorie = tarief!
• Boven 105.737 en dus geen arbeidskorting

Totaal te betalen

• Te betalen belasting Box 1                          €36.951,27 
• + te betalen belasting Box 3                      €    7.591,66
•                                                                                  €44.542,93

• - Heffingskortingen                                        €                   0
• Te betalen belasting                                       €44.542,93

Opdracht

Wat: Maak opdracht 8, 9, 12 en 15

Hoe: Voor jezelf. in je schrift. Je mag in je werkboek spieken.

Tijd: 20 minuten (stiltemoment) 

Resultaat: Klassikaal bespreken

Klaar: Maak de opdrachten die je achter loopt van eerdere paragraven