Middeleeuwen Herhaling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Intro hoofdstuk 3 "De Middeleeuwen"

De vroege middeleeuwen.

De periode van 500 tot 1000.

Voorbereiden op CP

Hoe?

Intro hoofdstuk 3 "De Middeleeuwen"

De vroege middeleeuwen.

De periode van 500 tot 1000.

Voorbereiden op CP

Hoe?

Teksten lezen + Markeren

6.2: 1 – 6 – 8 – 10

6.3: 1 – 2 – 3 – 4- 5A – 6 – 7

7.2: 1 - 3 - 4 - 5 - 7

7.3: 1 - 2

Woordweb(ben)

maken

Samenvatten

5X W + H

Test Jezelf

Invulsamenvatting

Leerdoelen beantwoorden

Vragen stellen

FlashCards

Intro hoofdstuk 3 "De Middeleeuwen"

De vroege middeleeuwen.

De periode van 500 tot 1000.

Middeleeuwen

6.2: 1 – 6 – 8 – 10

6.3: 1 – 2 – 3 – 4- 5A – 6 – 7

7.2: 1 - 3 - 4 - 5 - 7

7.3: 1 - 2

Intro hoofdstuk 3 "De Middeleeuwen"

De vroege middeleeuwen.

De periode van 500 tot 1000.

H6  Licht op de Middeleeuwen

H6 

 Licht op de Middeleeuwen

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Tijdens het Romeinse Rijk

Steden

Landbouw

Bestuur

Leger

Na het Romeinse Rijk?

Landbouw

Steden

Bestuur

Leger

Na het Romeinse Rijk

Steden

Landbouw

Bestuur

Leger

Standenmaatschappij

• Geestelijkheid, adel en boeren/ambachtslieden
  

standenmaatschappij

Drie standen

De eerste stand:

De geestelijken. Zij zorgden voor alles wat met geloof te maken had.

A

De tweede stand:

De adel. Zij bestuurden het land, verzorgden de rechtspraak en verdedigden het land als er oorlog was. 

C

De derde stand:

De rest van de bevolking. Zij zorgden voor het voedsel.

B

In de Middeleeuwse standenmaatschappij hadden de eerste en de tweede stand alle rechten, en de derde stand vrijwel alle plichten (zoals het betalen van belasting).

Aan deze verdeling werd niet getwijfeld: God heeft het zo gewild.

Klik op de afbeelding

!

Het leenstelsel

• Karel de Grote en zijn opvolgers konden het land niet alleen besturen.
  
• Daarom kreeg hij hulp van vazallen: mannen die met hem meevochten
  

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme

Het leenstelsel

Een donjon, of mottekasteel, was een versterkte wachttoren. Hier woonde de heer als er gevaar was.

Het gebied buiten het domein bestond uit de grond van de vrije boeren en de woeste gronden, onontgonnen gebied en bossen.

De vrije boeren moesten tijdens een oorlog wél meevechten met de heer. De wapenuitrusting moesten ze zelf betalen.

De akkers van de heer werden bewerkt door horigen. Er waren akkers waarbij de volledige opbrengst naar de heer ging, en er waren akkers waarbij een deel van de opbrengst voor de horige boeren was. Overigens moesten ze hun pacht ook weer van deze opbrengst betalen.

Het vroonhof was de boerderij (hoeve) van de heer. Hier woonde de heer als er geen gevaar was. De opbrengsten van zijn akkers werd in schuren opgeslagen. In woningen naast een vroonhof woonden de horige boeren in geval van gevaar, zoals oorlog.

Bij het vroonhof waren stallen voor de dieren en boomgaarden.

Horigen woonden in vredestijd buiten het vroonhof

Met het hofstelsel bedoelen we het hele systeem (stelsel) van heren en horigen, inclusief de pacht en de herendiensten.

Alles zelf doen

In de vroege middeleeuwen was er bijna geen handel.

Mensen moesten alles zelf maken.

Dit noemen we autarkie.

Hofstelsel

Honger

Armoede

Onveilig

Rijke boer
(de heer)

De heer geeft 

• Bescherming
• Landbouwgrond

In ruil geeft de boer:

• Deel van oogst
• Herendiensten

Horigen

Drieslagstelsel

Drieslagstelsel

Drieslagstelsel

ijzeren ploeg

Het Arabisch halsjuk voor trekdieren

• Kracht vanuit de schouders ipv nek
• Os => paarden 

De halsjuk

Verbeteringen in de landbouw

Ontginningen

Steeds meer handel

• Verbeteringen in de landbouw leveren meer oogst op
  
• Overschotten worden verkocht of geruild op markten 
• Geld wordt steeds meer gebruikt als (handig) ruilmiddel
• Einde aan de aanvallen van Vikingen in West-Europa: meer veiligheid
• Handelaren komen daardoor in verschillende landen en nemen andere producten (wijn of zijde) mee.

Steden ontstaan

• Handelaren komen vaak op dezelfde plek: om te overwinteren en hun spullen op te slaan.
• Deze plekken liggen op een goede plek: kruispunten van wegen en/of rivieren, meestal in de buurt van een kasteel of klooster
• Op deze plekken waren vaak al jaarmarkten
• Langzaam ontstaan hieruit nederzettingen, die uitgroeien tot steden.

n

Ontstaan steden

Verbeteringen in de landbouw

Bevolking groeit

voedseloverschot

Handel

Ontstaan steden

Specialisatie

Geldeconomie

Eigen baas zijn

• Steden ontstonden in de domeinen

• Steden wilden zelf de regels bepalen. 
  
• = stadsrechten.
  

• De stad betaalde belasting aan de heer in ruil voor stadsrechten.
  
• Mochten zelf bestuur en rechtspraak regelen

• De stad krijgt een eigen bestuur.
  Hun moesten regels maken voor de burgers.
  
  
• Je had de schout, schepenen en een burgemeester in het bestuur.  

Schout, schepenen en burgemeester

Beroepscollege Parkstad Limburg Locatie Holz

Schout, schepenen en burgemeester

• Elke stad kreeg een bestuur: schout, schepenen en later een burgemeester.
• Schout = soort politiehoofd + klaagde mensen aan.
• Schepenen = spraken recht (rechtbank).
• Burgemeester = voorzitter van het stadsbestuur.
• Bestuur werd meestal gekozen uit rijke families.

Op de jaarmarkt werd van alles verkocht: kleding, varkens, graan, potten, etc. Op de afbeeldingen zie je sommige van de producten terug. Je ziet ook goed dat de handelaren mooie kleding hadden, zij werden steenrijk van de handel!

Voorbereiding op toets (mindmap)

voorbereiding op de toets

Leren voor toets!