Van probleem tot wet

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Wat is er de afgelopen week gebeurd in de Nederlandse politiek?

Lesdoelen

• Je kan de verschillende rol van een regering en een parlement in een parlementaire democratie uitleggen 
• Je kan de verhouding tussen deze twee rollen evalueren in concrete voorbeelden
• Je kan de uitvoerende en wetgevende organen herkennen in verschillende politieke niveau's (gemeente, provincie, land, EU)

WETGEVENDE MACHT

Parlement (1ste + 2de kamer)

ROL:

1. MEDEWETGEVING (initieren, amenderen en stemmen wetsvoorstellen)
2. CONTROLEREN VAN DE REGERING (recht op vragen, onderzoek en uitdrukken van wantrouwen)

UITVOERENDE MACHT

Regering (Kabinet/ministerraad)

ROL:

1. DAGELIJKS BESTUUR (uitvoering van wetten)
2. MEDEWETGEVING (wetsvoorstellen indienen op basis van regeerakkoord)       

Wie heeft de meeste macht op basis van deze verantwoordelijkheden?

1. Het parlement
2. De regering

Premier Rutte wordt ervan beschuldigd om de machtsbalans tussen de regering en het parlement niet te respecteren. Op welke manier?

Rutte: groot staatsman in tijden van crisis of tijd voor een nieuwe politieke cultuur?

Wetgevende organen

• Lokaal: Gemeenteraad
• Provincie: Provinciale Staten
• Nationaal: Parlement (Staten-Generaal)
• EU: Europees parlement + Europese raad

Uitvoerende organen

• Lokaal: College van Burgemeester en Wethouders
• Provincie: Gedeputeerde Staten
• Nationaal: Regering/ Kabinet/Ministerraad
• EU: Europese Commissie

Lesdoelen

• Je kan de verschillende rol van een regering en een parlement in een parlementaire democratie uitleggen 
• Je kan de verhouding tussen deze twee rollen evalueren in concrete voorbeelden
• Je kan de uitvoerende en wetgevende organen herkennen in verschillende politieke niveau's (gemeente, provincie, land, EU)

Vragen? Opmerkingen?

Wat is het verschil tussen het kabinet en de tweede kamer?

Jullie volgende project!

Voor jullie volgende PO ga je samen met je buddy duidelijk maken hoe een lokale of Europese wet tot stand komt. Specifieke instructies volgen volgende week.

Vandaag: Van probleem (input) tot oplossing/wet (output)

Easton's systeemmodel

Case study: de Nederlandse  klimaatwet (95% minder CO2-uitstoot in 2050 vergeleken met 1990; 49% minder tegen 2030).

1. INPUT: Welke actoren hebben het probleem klimaatsverandering op de politieke agenda geplaatst? Hoe? Wat zijn hun eisen?

3. OUTPUT Wie is verantwoordelijk voor de uitvoering van de wet?

1. De Koning
2. Minister van economische zaken en klimaat
3. De tweede kamer
4. De maatschappij

4. Feedback: nieuwe problemen duiken op en het proces begint opnieuw

Easton's systems theory

Kan je het proces van probleem (input) tot oplossing/wet (output) in  je eigen woorden uitleggen met behulp van het systeemmodel van Easton?

Op welk politiek niveau (gemeente, provincie, nationaal, EU, UN) moet klimaatbeleid beslist worden? Waarom?

Het subsidiariteitsprincipe

Problemen moeten behandeld worden op het laagste/meest aangewezen politieke niveau (balans tussen centralisatie naar hogere niveau's en decentralisatie naar lagere niveau's). Elk politiek niveau heeft eigen, specifieke bevoegdheden.

Vragen? Opmerkingen?