1.4 Cellen van dieren en planten

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

1.4 Cellen van dieren en planten

Thema 1 Organen en Cellen

Wat weten we al/nog?

Wat is het kleinste organisatieniveau dat biologen onderzoeken?

1. Cel
2. Weefsel
3. Orgaanstelsel
4. Orgaan

Wat is tussencelstof?

1. Een stof die cellen verbindt met organen
2. Een stof die cellen voedt
3. Een stof die cellen vormt
4. Een vloeistof of harde stof tussen cellen

Wat is een weefsel?

1. Een deel van een organisme met een of meer functies
2. Een orgaan bestaande uit verschillende weefsels
3. Een groep cellen met dezelfde vorm en functie
4. Een verzameling van organen

Hoe zien cellen eruit als je ze bekijkt met een microscoop?

1. Ze lijken 'plat' en zijn dat ook
2. Ze lijken 'plat', maar hebben in werkelijkheid diepte
3. Ze zijn altijd rond van vorm
4. Ze zijn altijd langwerpig van vorm

Wat is een orgaanstelsel?

1. Een groep cellen met dezelfde vorm en functie
2. Een weefsel bestaande uit verschillende cellen
3. Een deel van een organisme met een of meer functies
4. Een grotere organismen met meerdere organen

Begrippen 1.2 2/2

• Ademhalingsstelsel
  
• Bloedvatenstelsel
  
• Bottenstelsel (geraamte)
  
• Hormoonstelsel
  
• Orgaanstelsel
  
• Organisatieniveau

• Spierstelsel
  
• Uitscheidingsstelsel
  
• Verteringsstelsel
  
• Voortplantingsstelsel
  
• Zenuwstelsel
  
• Zintuigenstelsel 

Leerdoelen 1.4

• Je kunt delen benoemen van dierlijke en plantaardige cellen met hun kenmerken en functies

Dierlijke Cellen

• Een dierlijke cel bestaat voor het grootste deel uit cytoplasma. Cytoplasma is een stroperige vloeistof van water met veel opgeloste stoffen.
• Om het cytoplasma ligt een dun vlies: het celmembraan.
  
• In het cytoplasma ligt de celkern. De celkern regelt alles wat er in een cel gebeurt.
• Om de celkern ligt een dun vlies: het kernmembraan.

Wat ligt er om de celkern in een dierlijke cel?

1. Cytoplasma
2. Kernmembraan
3. Celmembraan
4. Water met opgeloste stoffen

Plantaardige cellen

Cellen van planten bestaan ook uit:

• Cytoplasma
• Een celmembraan
• Een celkern
• Kernmembraan

Maar plantencellen hebben nog meer onderdelen: een vacuole en korrels. Ook hebben ze een celwand

Wat is een extra onderdeel dat aanwezig is in een plantencel?

1. Cytoplasma
2. Een vacuole
3. Een celwand
4. Een celkern

Celwand

De celwand is een stevig laagje om de cel heen. Kenmerken zijn:

• De celwand wordt gemaakt door het cytoplasma van een plantencel.
• De celwand zorgt voor stevigheid.
• De celwand is tussencelstof. Dus geen onderdeel van de cel.

De celwanden sluiten niet aan. Hiertussen komen kleine holten voor: Intercellulaire ruimte. Deze zijn gevuld met lucht of water.

Wat vult de intercellulaire ruimte tussen celwanden?

1. Elektrolyten
2. Voedingsstoffen
3. Enzymen
4. Lucht of water

Vacuolen

• In het cytoplasma liggen één of meer vacuolen.
• Vacuolen zijn blaasjes die gevuld zijn met vocht.
• Jonge plantencellen hebben meerdere kleine vacuolen.
• Als de cellen ouder worden, vloeien de kleine vacuolen samen tot één grote vacuole.

Waar liggen vacuolen?

1. In de mitochondria
2. In de celkern
3. In het cytoplasma
4. In het celmembraan

Korrels

In het cytoplasma van plantencellen kunnen korrels voorkomen. Er zijn drie soorten korrels:

• Bladgroenkorrels
• Kleurstofkorrels
• Zetmeelkorrels

Bladgroenkorrels

• Bladgroenkorrels komen voor in de groene delen van de planten, vooral in de bladeren
• Door bladgroenkorrels zien planten er groen uit.
• In bladgroenkorrels vindt fotosynthese plaats
• Door fotosynthese ontstaat glucose
• Een plant gebruikt glucose als energiebron

Wat gebeurt er in bladgroenkorrels?

1. Voortplanting
2. Transpiratie
3. Ademhaling
4. Fotosynthese

Kleurstofkorrels

Kleurstofkorrels komen voor in de cellen van bloemen en vruchten met een gele, oranje of rode kleur.

Kleurstofkorrels geven bloemen en vruchten hun opvallende kleur.

Korrels kun van het ene type

Overgaan in het andere type

Zetmeelkorrels

• Zetmeelkorrels zijn kleurloos
• Ze komen onder andere voor in de cellen van aardappels
• In zetmeelkorrels is zetmeel opgeslagen.
• Zetmeel is een belangrijke reservestof voor planten.

Wat is zetmeel?

1. Een kleurstof voor voedsel
2. Een belangrijke reservestof voor planten
3. Een giftige stof voor dieren
4. Een bouwstof voor cellen

Begrippen 1.4

• Bladgroenkorrel
  
• Celkern
  
• Celmembraan
  
• Celwand

• Cytoplasma
  
• Kleurstofkorrel
• Vacuole
• Zetmeelkorrel 
  

Ik kan nu

• Je kunt delen benoemen van dierlijke en plantaardige cellen met hun kenmerken en functies

Aan het werk!

Maken opdrachten 1.4: 1, 2, 4, 5, 6 en 9

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 1.4

Veel goed? -> Maken 10+ online extra 11 en 12