Platentektoniek op aarde

Endogene krachten op Aarde
1 / 32
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 100 min

Items in this lesson

Endogene krachten op Aarde

Slide 1 - Slide

Inhoud lessenreeks:
  • Voorkennis
  • Opbouw van de aarde
  • Krachten die het landschap beïnvloeden
  • Verklaring plaatbewegingen
  • Soorten plaatbewegingen
  • Verschijnselen van endogene krachten



Slide 2 - Slide

Voorkennis

Slide 3 - Slide

Endogene krachten op aarde?

Slide 4 - Mind map

Verschil tussen magma en lava?
Magma is als afgesmolten hete gesteente nog in de aarde zit
Lava is als afgesmolten hete gesteente buiten de aarde vrijkomt
De snelheid waarmee lava stolt bepaald de mate waarin kristallisatie plaatsvindt: 

Snelle stolling = weinig tijd om kristallen te vormen, donker gesteente (basalt)
Langzame stolling= veel tijd om kristallen te vormen, grotere kristallen zichtbaar en gesteente is lichter van kleur (graniet)

Slide 5 - Slide

Verschil endogene en exogene krachten?

Slide 6 - Slide

Hoeveel plaatbewegingen hebben we op aarde?
A
2
B
4
C
3
D
5

Slide 7 - Quiz

Convergentie
-> <-
platen bewegen naar elkaar toe
Divergentie
<-  ->
platen bewegen van elkaar af
Transform/transversaal
platen bewegen langs elkaar

Slide 8 - Slide

1
2
3
4
5
1: binnenkern
2: buitenkern
3: binnenmantel
4: buitenmantel
5: aardkorst

Slide 9 - Slide

Aardkern
Binnenmantel
Buitenmantel
Schematische weergave opbouw van de aarde
Aardkorst

Slide 10 - Slide

Aardkern
Binnenmantel
Buitenmantel
Schematische weergave opbouw van de aarde
Aardkorst
Dit is de asthenosfeer.

De plastische laag in het bovenste deel van de aardmantel.

In deze laag vinden we convectiestromen. Dit zijn rond stromende magmastromingen van afgesmolten gesteenten.

Dit wordt als motor achter de plaatbewegingen gezien.

Slide 11 - Slide

Aardkern
Binnenmantel
Buitenmantel
Schematische weergave opbouw van de aarde
Aardkorst
Dit is de lithosfeer.

Dit is de bovenste deel van de mantel (asthenosfeer) en de aardkorst samen. 

Slide 12 - Slide

Uit hoeveel lagen bestaat de aarde
A
3
B
4
C
5
D
6

Slide 13 - Quiz

In welke laag vinden we de convectiestromen?
A
binnenkern
B
binnenmantel
C
buitenkern
D
buitenmantel

Slide 14 - Quiz

Verdeling aardkorst ~ soort platen
Oceanische korst/plaat:
Zwaarder
Dunner
Basalt
Onder zee
Continentale korst/plaat:
Lichter
Dikker
Graniet
Onder land

Slide 15 - Slide

Je krijgt een aantal tektonisch interessante gebieden van de docent.
Geef het volgende aan:
- Welke platen zijn erbij betrokken (namen)?
- Wat voor type plaat is dit?
- Welke plaatbeweging vind hier plaats?
- Wat is er ontstaan als gevolg van deze plaatbeweging?

Slide 16 - Open question

Endogene krachten op Aarde

Slide 17 - Slide

Inhoud lessenreeks:
  • Voorkennis
  • Opbouw van de aarde
  • Krachten die het landschap beïnvloeden
  • Verklaring plaatbewegingen
  • Soorten plaatbewegingen
  • Verschijnselen van endogene krachten



Slide 18 - Slide

Verklaring plaatbewegingen
1.) Convectiestromen:
     Dit zijn magmastromen waar de platen op         
     drijven en een aantal cm per jaar bewegen.
2.) Dichtheidsverschillen:
     Dit betekent hoe compact het gesteente is 
     samengesteld. Heb je veel kristallen of gaten  in 
     het gesteente dan is het is de dichtheid lager 
     (gesteente is dan ook lichter)

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Platentektoniek

Slide 21 - Mind map

Soorten plaatbewegingen
1. Convergentie:  platen bewegen naar elkaar toe
    - C vs C 
    - O vs C
2. Divergentie: platen bewegen uit elkaar

3. Transform: platen bewegen langs elkaar

Slide 22 - Slide

Situatie 1:
Situatie C vs C:
Twee C-platen botsen, ze zijn even zwaar dus heffen elkaar op en gaan plooien. Hierdoor ontstaan er een plooiingsgebergte
Convergentie

Slide 23 - Slide

Situatie 2:
Situatie O vs C:
De O-plaat en C-plaat botsen. 
De O-plaat is zwaarder en duikt de mantel in. In de diepte smelt de onderduikende plaat af. Afgesmolten materiaal wordt meegenomen door convectiestromen
Vervolgens gaat het door opwaartse magmastroming ophoog en boort het zich een weg door de lithosfeer
Met als gevolg explosief vulkanisme, diepzeetrog en gebergtevorming
Subductie

Slide 24 - Slide

Divergentie
Platen bewegen uit elkaar.
Hierdoor ontstaat er een ruimte.
Deze wordt opgevuld met magma.
Magma dat aan het oppervlak komt stolt en vormt een Mid-Oceanische Rug (MOR) , spleetvulkanisme of nieuwe oceaanvorming (Oost-Afrika)

Slide 25 - Slide

Transform
Beweging waarbij platen langs elkaar bewegen. Door de wrijving en drukopbouw wordt er spanning opgebouwd  en bij het losschieten van deze platen kunnen ze aardbevingen, gebergtes, horsten en slenken vormen

Slide 26 - Slide

Welke gevolgen heb je bij een convergente plaatbeweging?

Slide 27 - Open question

Welke gevolgen heb je bij een divergente plaatbeweging

Slide 28 - Open question

Welke gevolgen heb je bij een transforme plaatbeweging?

Slide 29 - Open question

- Kies een endogeen verschijnsel waar een plaatbeweging bij betrokken is op aarde (gebruik de atlas).
- Leg met behulp van schetsjes en korte teksten (in je schrift) uit hoe dit verschijnsel is ontstaan!
- Benoem: betrokken platen, type platen, geografische ligging, plaatbeweging, gevolgen die ontstaan
zijn, en omschrijf het proces.
- Maak met je laptop een foto en upload deze hier

Slide 30 - Open question

Exitticket
Welke plaatbewegingen kennen we?
Wat is de bewegingsrichting van de platen?
Wat is het verschil tussen de litho- en asthenosfeer?
Hoe kunnen we platentektoniek verklaren (2 factoren)?
Wanneer vind er subductie plaats?
Hoe onstaat explosief vulkanisme bij subductie?
Hoe onstaat een MOR?

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide