H4 Ongelijkheid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

H4 Ongelijkheid

§4.1 Welvaart in de wereld

Leerdoelen

Ik kan vertellen over welvaart:

• de welvaart meten
• de welvaart op de wereld in drie groepen verdelen
• het verband tussen welvaart en beroepsbevolking

Welvaart

De welvaart geeft aan hoe het met een land gaat op basis van hoeveel geld er verdient wordt.

Hierbij gebruik je het: bbp/hoofd

Welvaart in Europa

In West-Europa is er meer welvaart dan in Oost-Europa. 

Er wordt in West-Europa meer geld verdiend. 

Welvaart is:

1. Inkomen
2. Macht
3. Geluk

Bruto Binnenlands Product

Het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking geeft aan hoeveel geld mensen gemiddeld per persoon verdienen.

In Luilekkerland zijn in 2025 de totale inkomsten 5 miljard euro. Er wonen in dit land 2 miljoen mensen. Wat is het bbp per hoofd?

Wat is welvaart en hoe kan je het meten?

lage-inkomenslanden

midden-inkomenslanden

hoge-inkomenslanden

Drie soorten landen 

Drie soorten landen 

1 Lage-inkomenslanden 

Veel mensen hebben minder dan €1,70 per dag te besteden. Zij leven onder de: armoedegrens

Veel mensen werken in de: landbouw

2 Midden-inkomenslanden  

Veel mensen ingeënt tegen ziekten, elektriciteit in huis en een telefoon. Niet genoeg goede ziekenhuizen, weinig mensen kunnen op vakantie.

Veel mensen werken in de: industrie

3 Hoge-inkomenslanden 

Genoeg eten en schoon drinkwater, veel mensen kunnen op vakantie.

Veel mensen werken in de: diensten

Welvaart

1. Geluk
2. Werk
3. Rijkdom
4. Armoede

Wat is het bbp?

1. Inkomen van de wereld
2. Inkomen van een inwoner
3. inkomen van een land
4. Hoeveel er in Nederland verdient wordt

Een land heeft 20 inwoners.
Het totale BBP is 100.000 euro.
Wat is het BBP/hoofd?

• mensen die kunnen & willen werken = beroepsbevolking
• beroepsbevolking groter dan werk = werkeloosheid
• werklozen horen ook bij beroepsbevolking (uitkering)

3 soorten beroepen:

1. Landbouw: werk als boer, vooral in lage-inkomenslanden

2. Industrie: werk in fabrieken, als land rijker wordt, meer van landbouw naar industrie

3. Diensten: verlenen een dienst; op kantoor, vrachtwagenchauffeur, in een winkel. Hoe rijker het land, hoe meer werk in de diensten

Beroepsbevolking

De armoedegrens....

1. verschilt per land
2. is voor ieder land gelijk

Is geld het belangrijkste om een goed leven te hebben?

Ja!

Nee, gezondheid is belangrijker.

Nee, maar een beetje geld is wel handig

4.2 Welzijn in de wereld

Leerdoelen

Ik kan vertellen over welzijn

• het welzijn meten
• begrijp je de relatie tussen gezondheid, onderwijs en inkomen
• welke verschillen in welzijn er voorkomen in de wereld.

Welzijn

Om het welzijn in een land te meten moet je kijken naar de leefomstandigheden van de mensen. 

Om welzijn te meten kijk je naar 2 onderdelen:

De gezondheid van de inwoners. 

Hoe oud worden mensen gemiddeld? -> Levensverwachting

Kan je naar het ziekenhuis als je ziek bent?

Onderwijs

Heel mensen kunnen er lezen en schrijven? 

Dit wordt uitgedrukt in de alfabetiseringsgraad, hieraan kun je zien hoeveel mensen boven de 15 jaar kunnen lezen en schrijven.

Inkomen

Gezondheid

Onderwijs

Wat is welzijn?

1. Dat geeft aan of het goed met iemand gaat.
2. Genoeg geld hebben en goed kunnen voorzien in je behoeften.

Welk land heeft een zeer slecht welzijn?

1. Mexico
2. Mozambique
3. Spanje
4. Rusland

Welzijn gaat niet over ...

1. De gezondheid van mensen
2. Het inkomen van mensen
3. Het onderwijs dat mensen volgen
4. De voedselzekerheid die mensen hebben

§4.3 Ongelijkheid in landen

Leerdoelen

Als je klaar bent met deze paragraaf:

• weet je het verschil tussen sociale ongelijkheid en regionale ongelijkheid;

• kun je verklaringen geven voor sociale ongelijkheid en regionale ongelijkheid in landen;

• kun je het verschil tussen de formele sector en de informele sector uitleggen.

Welvaart 

Welzijn

Combineer de juiste welzijnsniveaus 

Hoge welzijn

Erg lage welzijn

Redelijk lage welzijn

Wat is alfabetisme?

1. Het leren van vreemde talen.
2. Het vermogen om te rekenen.
3. Het vermogen om muziek te spelen.
4. Het vermogen om te lezen en schrijven.

Ongelijkheid tussen mensen

• Sociale ongelijkheid = verschillen in welvaart tussen mensen in een land.
  

• Vooral in lage-inkomenslanden is de sociale ongelijkheid het grootst. Een grote groep leeft onder de armoedegrens, terwijl een kleine groep mensen een hoog inkomen heeft.
  

Hoe is sociale ongelijkheid hier te herkennen?

Ongelijkheid tussen gebieden

• Regionale ongelijkheid = het verschil in welvaart tussen gebieden in een land.
  

• In veel lage-inkomens en midden-inkomenslanden is het verschil tussen regio's onderling zeer groot. Soms is dit verschil tussen regio's ook te zien in hoge-inkomenslanden.

Hoe herken je regionale ongelijkheid op de kaart?

Werk

• Er zijn twee sectoren in de economie:
  

1. Formele sector: officiële deel van de economie in een land. In hoge-inkomenslanden werkt bijna iedereen in deze sector.

2. Informele sector: niet-officiële deel van de economie in een land. Deze sector is het grootst in arme landen, zoals: schoenpoetser.

• Wat zijn kenmerken van de informele sector:
  

- bij ziekte geen geld;

- wisselend inkomen;

- geen belasting betalen;

- niet officieel.

Formele sector

Informele sector