Fictie - perspectief en schrijfstijl

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

6 juni 2025

Planning

• PWS presentaties 
• Lezen
• Herhaling over 'tijd'
• Opdracht
• Nieuwe uitleg
• Aan de slag

Presentaties

Vandaag:

Oemeyra, Armaan, Franciska

Presentaties

Vandaag:

Nien, Lena, Orlando, Yven, Bram B

Lezen

Lees mee, zorg dat je weet waar we zijn. 

Tijd

Welke begrippen van tijd moet je kennen?

- Chronologische volgorde

- Op welke manieren kun je beginnen?

- Verteltijd

- Vertelde tijd

- Flashback

- Flashforward

- Versnelling

- Vertraging

Tijd - Opdracht

Maak in tweetallen een begrippenlijst, zoek dus de betekenis van alle onderstaande begrippen en schrijf deze op in je schrift.

- Chronologische volgorde

- Op welke manieren kun je beginnen?

- Verteltijd

- Vertelde tijd

- Flashback

- Flashforward

- Versnelling

- Vertraging

Bespreken begrippen

Klassikaal. Zorg dat je aanvult/verbetert waar nodig.

Perspectieven

• Ik-verteller

-> Je leest, ziet, voelt, denkt vanuit de hoofdpersoon. Het is in de ik-persoon geschreven en je weet niet meer dan de hoofdpersoon. 

Perspectieven

• Personale verteller
  

-> Je leest, ziet, voelt, denkt vanuit de hoofdpersoon. Het is in de hij/zij-vorm geschreven. Je weet alleen wat de hoofdpersoon weet, niet meer.

Perspectieven

• Alwetende verteller
  

-> Een verteller vertelt het verhaal. Hij is zelf geen onderdeel van het verhaal. Bij een alwetende verteller weet hij alles, wat iedere personage denkt en voelt, maar ook wat er in de toekomst gebeurt. 

Leg uit waarom in de volgende zin er vanuit een alwetend perspectief is geschreven: "Tom voelde zich zenuwachtig voor de toets, maar wat hij niet wist, was dat Emma precies hetzelfde voelde. Ondertussen had de docent al besloten dat de toets uitgesteld zou worden."

De verteller weet wat Tom denkt, wat Emma voelt, en wat de docent heeft besloten – dat kan alleen bij een alwetende verteller.

Welk perspectief zie je in het volgende fragment?
Hij hoorde de voordeur dichtslaan. Wat zouden ze nu gaan zeggen? Zijn handen trilden. Misschien had hij het verpest.

1. Ik-perspectief
2. Personaal perspectief
3. Alwetende perspectief

Welk perspectief zie je in het volgende fragment?
Ik liep zo snel als ik kon door de donkere straat. Mijn hart bonsde in mijn borst, en ik hoopte dat niemand me zou volgen.

1. Ik-perspectief
2. Personaal perspectief
3. Alwetende perspectief

Welk perspectief zie je in het volgende fragment?
Emma keek naar de brief in haar handen. Ze wist niet dat haar broer op dat moment boven haar kamer doorzocht.

1. Ik-perspectief
2. Personaal perspectief
3. Alwetende perspectief

Welk perspectief zie je in het volgende fragment?
Tom voelde zich verdrietig, maar hij wist niet dat Sara precies hetzelfde voelde. Ze keek naar hem vanuit de verte, hopend dat hij haar zou zien.

1. Ik-perspectief
2. Personaal perspectief
3. Alwetende perspectief

Welk perspectief zie je in het volgende fragment?
Hij zat alleen op het bankje in het park. De zon scheen op zijn gezicht, maar zijn gedachten bleven donker. Waarom had hij dat toch gezegd?

1. Ik-perspectief
2. Personaal perspectief
3. Alwetende perspectief

Schrijfstijl

Niet alleen wat er staat is belangrijk, ook hoe het er staat. Dat noemen we de schrijfstijl. 

Je kunt de schrijfstijl met de volgende punten omschrijven:

- Korte of lange zinnen

- Veel of weinig bijvoeglijke naamwoorden

- Makkelijk of moeilijke woorden

- Ouderwets of 'nieuw' taalgebruik

- Veel of weinig dialogen

- Uitgebreide beschrijving van de omgeving of juist niet

Schrijfstijl - opdracht

Ga naar bladzijde 91 van je lesboek. 

Daar staan vier fragmenten. Beschrijf per fragment zo uitgebreid mogelijk de schrijfstijl. Houd desnoods het lijstje van de vorige dia erbij. 

Fragment 1 - de 100-jarige man die uit het raam klom en verdween

Fragment 2 - Val dood

Fragment 3 - De belofte van Pisa

Fragment 4 - Het jaar van de leugen

Geef aan welke 3 perspectieven er zijn

Noem onderdelen van de schrijfstijl