Tussen vraag en antwoord

• Godsdienst
• Secundair onderwijs

Tussen vraag en antwoord

Enkele afspraken

Leerplan?

LPD:

2. In kaart brengen hoe mensen verschillen bij het maken van keuzes (begrijpen).

3. Onderscheiden hoe het leven beïnvloed wordt door gegevenheid, eigen keuzes en die van anderen (analyseren)

4. Concretiseren hoe levensbeschouwelijke keuzes tot uiting komen in woord en daad (begrijpen)

Lesopbouw

• Vragen
  
  
• Begrippen
  
  
• Voorbeelden
  
  
• Opdracht

2. WBL

• Teams > Godsdienst > Class Notebook 
  > eigen mapje > 2. Werkbladen en impulsen >  1.1. Tussen vraag en antwoord
  
  
• Lees de tekst in puntje 1 en beantwoord  bijhorende vragen.
  
  

Wat is het verschil tussen deze 2 vragen?

Hoe laat begint de les morgen?

Wat is de zin van het leven?

2. WBL

• Teams > Godsdienst > Class Notebook 
  > eigen mapje > 2. Werkbladen en impulsen >  1.1. Tussen vraag en antwoord
  
  
• Maak de opdracht in puntje 2. 'Gewoon een vraag… of toch niet?'
  
  

2. WBL

• Teams > Godsdienst > Class Notebook 
  > eigen mapje > 2. Werkbladen en impulsen >  1.1. Tussen vraag en antwoord
  
  
• Maak de opdracht in puntje 3. 'Een bril vol vragen… en antwoorden in zicht'.
  
  

Wat is zingeving?

Gaat over de zoektocht van mensen naar wat voor hen het leven de moeite waard maakt.

= niet statisch

= continu proces waarin alle mensen betekenis (proberen te) geven aan hun leven 

De ontwikkeling van je eigen zingevingsstructuren

wordt beïnvloed door je socioculturele omgeving, maar

het is ook een persoonlijke constructie, waar eigen

levenservaringen aan bijdragen (Leijssen, 2004).

Zinvol leven?

= gekenmerkt door meerdere bronnen (mensen, dingen, acties) 

waaruit mensen zin halen

Er zijn vier zingevingsdimensies: 

1. de fysische
2. de psychische
3. de sociale 
4. de transcendente dimensie

Levensbeschouwing

Levensbeschouwing

PERSOONLIJKE LB

= 

jouw levensvragen en jouw antwoorden daarop

GEMEENSCHAPPELIJKE LB

= 

het geheel van opvattingen/overtuigingen over het leven die een groep deelt (waarden, normen, regels…).

Levensbeschouwing

2. WBL

• Teams > Godsdienst > Class Notebook 
  > eigen mapje > 2. Werkbladen en impulsen >  1.1. Tussen vraag en antwoord
  
  
• Maak de opdracht 'Hoe zie jij het? Vul aan!' in puntje 3. 
  
  

De wereld is.../ zou moeten zijn...

Enkele voorbeelden...

2. WBL

• Teams > Godsdienst > Class Notebook 
  > eigen mapje > 2. Werkbladen en impulsen >  1.2. Mens-, wereld- en godsbeelden
  
  
• Lees eerst het artikel !
• Check dan even via BW wat je onthouden/begrepen hebt
• Beantwoord daarna de bijhorende vraag in  puntje 3 van 1.1. Tussen vraag en antwoord
  
  

Opdracht 1.1 puntje 4

2. WBL

Je levensbeschouwing

= belangrijk onderdeel van je identiteit

 heeft invloed op…

wordt beïnvloed door…

Interlevens-beschouwelijke dialoog

= samen met anderen uitwisselen over wat zin geeft aan het leven, waar je in gelooft en wat jij belangrijk vindt

Levensbeschouwingen...

Welke religies ken je?

Elke religie is een godsdienst.

Elke godsdienst is een levensbeschouwing, maar niet elke levensbeschouwing is een godsdienst.

Even resumeren...

De term ‘levensbeschouwing’ 

= breder dan religie of godsdienst !

= bijvoorbeeld ook atheïsten, vrijzinnig-humanisten, agnosten... 

LB > Religie > Godsdienst

• Elke godsdienst is een religie.
• Poly-/monotheïsme/...?!
• Elke religie is een levensbeschouwing.
• Niet elke religie is een godsdienst!

Animisme

Animisme is het geloof dat natuurverschijnselen, dieren, planten en objecten een ziel of spirituele kracht hebben. Het komt vaak voor in traditionele en inheemse culturen.

➤ Animisme is meestal polytheïstisch of panentheïstisch, omdat het uitgaat van meerdere spirituele krachten.

🔸 Sikhisme

Het sikhisme is een monotheïstische godsdienst ontstaan in India in de 15e eeuw. Sikhs geloven in één god en leggen veel nadruk op gelijkheid, dienstbaarheid en innerlijke spiritualiteit.

Niet-gelovige levensbeschouwingen 

1. Atheïsme

“Ik geloof niet dat er een god bestaat.”

Atheïsten denken dat alles wat bestaat, verklaard kan worden zonder een god of hogere macht. Ze vertrouwen op wetenschap, logica en ervaring.

📌 Voorbeeld: Een jongere die zegt: “Ik geloof in de kracht van mensen en wetenschap, niet in een god.”

2. Agnosticisme

“Ik weet niet of er een god bestaat, en misschien kunnen we dat nooit zeker weten.”

Agnostici twijfelen. Ze zeggen niet dat er zeker géén god is, maar ze vinden dat we het niet kunnen bewijzen.

📌 Voorbeeld: Een jongere die zegt: “Misschien is er iets, misschien niet. Ik weet het gewoon niet.”

3. Vrijzinnig humanisme

“De mens staat centraal. We moeten goed leven, zonder dat we daarvoor een god nodig hebben.”

Vrijzinnig humanisten geloven dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun keuzes en dat we elkaar moeten helpen. Ze vinden waarden zoals respect, vrijheid en gelijkheid belangrijk.

📌 Voorbeeld: Een jongere die zegt: “Ik wil goed zijn voor anderen omdat ik dat belangrijk vind, niet omdat een god dat zegt.”

www.otheo.be

onderwijs.hetarchief.be

www.vrt.be

Het leven beschouwen…

Einde van deze les :-) 

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• Het  onderscheid kunnen maken tussen feitelijke vragen (bv. “Hoe laat begint de les morgen?”) en existentiële/levensvragen (bv. “Wat is de zin van het leven?”).
• Weten wat men bedoelt met levensvragen en  er voorbeelden van kunnen geven en herkennen.
• Respect tonen voor uiteenlopende antwoorden op levensvragen.
• Kunnen uitleggen wat zingeving betekent en  dat het een continu proces is.
• Kunnen uitleggen wat het begrip  levensbeschouwing betekent.
• Kunnen verduidelijken dat een levensbeschouwing persoonlijk, maar ook gemeenschappelijk kan zijn.

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• (Ongeziene) voorbeelden van het beschouwen van het leven herkennen en bespreken: vb. ‘Voir la vie en rose’, het leven is Sisyfusarbeid, het leven is maar wat je er zelf van maakt, het leven is lijden, het leven bestaat uit voortdurend keuzes maken, de predestinatieleer (= alles is voorbestemd door God > Cf. Protestantisme), life is a matter of choice...
• Kunnen verduidelijken dat een levensbeschouwing een belangrijk deel van je identiteit is.
• Kunnen uitleggen hoe je levensbeschouwing invloed/impact heeft op hoe je omgaat met anderen, op je keuzes, je gedrag...
• Weten dat iedereen een levensbeschouwing heeft.
• Weten dat een levensbeschouwing een mens-, wereld- en godsbeeld bevat.
• De begrippen mens-, wereld- en godsbeeld kunnen verduidelijken en er een voorbeeld van geven en herkennen/ bespreken.
• Beseffen dat iemands mens- wereld- en godsbeeld mekaar onderling beïnvloeden..

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• Weten wat het begrip ‘levensbeschouwing’ wil zeggen en dat er gelovige en niet- gelovige levensbeschouwingen zijn.
  
• Kunnen uitleggen dat niet alle levensbeschouwingen gelovig zijn, maar dat wel alle religies/geloven een levensbeschouwing zijn.
  
• Beseffen dat de Islam, het christendom en het jodendom niet drie grote homogene groepen zijn, maar elk bestaan uit diverse deelgroepen (vb. islam: soennieten, sjiieten,…; christendom: katholieken, protestanten, orthodoxen,…; jodendom: ultra-orthodoxen, orthodoxen, liberalen,…).
  
• Weten dat de Islam, het christendom en het jodendom monotheïstische godsdiensten zijn, maar ook de drie Abrahamitische godsdiensten genoemd worden.

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• De drie Abrahamitische godsdiensten (islam, jodendom en christendom) en dus ook hun heilige geschriften in chronologische volgorde kunnen plaatsen.
• Weten hoe de naam is van de heilige schriften van de drie Abrahamitische godsdiensten: de Tenach in het Jodendom - de Bijbel  (O.T + N.T.) in het Christendom en de Koran in de Islam.
• Weten dat Abraham gezien wordt als de stamvader van de drie monotheïstische godsdiensten, zijnde het Jodendom, het christendom en de Islam.
  
• Weten dat Abraham in de Islam  en ook in de Koran 'Ibrahi(e)m genoemd wordt.
• Weten dat in het christendom en de Islam Abraham één van de drie Aartsvaders is, naast zijn zoon Isaak en zijn kleinzoon Jakob (= Jakob-Israël, de vader van de 12 stammen van Israël)
• De stamboom van de Aartsvaders kunnen weergeven.

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• Weten dat er ook polytheïstische godsdiensten zijn. (Vanuit onze Westerse bril duiden we zo bijvoorbeeld het Hindoeïsme.)
• Weten dat de naam hindoeisme stamt uit de tijd van het westers kolonialisme en is een verzameling van levensbeschouwingen die voorkomen in de streken rondom de Indusvallei.
• Beseffen dat voor de meeste ‘hindoes’ zelf al de verschillende goden/godinnen ‘avatars’ (= verschijningsvormen) zijn die doordrongen zijn van het ene goddelijke principe: Brahman.
•  Weten wat monotheïstische en polytheïstische godsdiensten zijn.
• Weten dat er ook andere monotheïstische godsdiensten bestaan naast de Abrahamitische (vb. Sikhisme).
• Weten dat het (vrijzinnig) atheïsme en agnosticisme niet-gelovige levensbeschouwingen zijn.

Wat zou je na deze les moeten kunnen of weten?

• Weten dat alle godsdiensten een religie zijn, maar niet alle religies een godsdienst.

• Je weet dat het Boeddhisme een religie is, maar geen godsdienst.

• Je weet welke de vijf wereldreligies zijn: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme.

• Bereid zijn na te denken over je eigen levensbeschouwing.

• Een levensbeschouwing kunnen herkennen en duiden a.d.h.v. de geziene leerstof.

• …