LB VWO 5 OWF - H4 Par. 2 , Stroming B: Het Behaviorisme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H4, par. 2

Wie is de mens?

Stroming B:

Het behaviorisme 

De leerlingen kunnen:  • verschillende visies op de mens en menselijk gedrag onderscheiden en het met eigen woorden weergeven.   • belangrijke kenmerken van de mensbeelden bij de psychoanalyse, behaviorisme en cognitieve psychologie noemen en vanuit deze stromingen verklaren.  • een aantal visies op de mens van zichzelf en anderen in het dagelijks leven analyseren, herkennen en binnen religies en psychologische ontwikkelingen plaatsen.  • zich verplaatsen in het mens-, wereld- of godsbeeld van een ander en de betekenis daarvan aangeven.  • het ontstaan, bestaan en voortbestaan van religiositeit en religies vanuit een aantal standpunten verklaren.   • levensverhalen binnen persoonlijke en algemeen levensbeschouwelijke ontwikkelingen plaatsen;   • traditionele en hedendaagse niet-institutionele ‘nieuwe’ spirituele ervaringen en opvattingen herkennen, benoemen en de betekenissen ervan aangeven.  • eigen ervaringen en visie omtrent de betekenis van religie voor mens en samenleving analyseren, benoemen, verantwoorden en met anderen erover communiceren.   

Levensbeschouwing VWO 5 - Over Wondere Feiten,

Leerdoelen: Hoofdstuk 4 – Een wezen met bezieling, blz. 47 t/m 62 

De leerlingen kunnen: 

• verschillende visies op de mens en menselijk gedrag onderscheiden en het met eigen woorden 

  weergeven.  

• belangrijke kenmerken van de mensbeelden bij de psychoanalyse, behaviorisme en cognitieve

  psychologie noemen en vanuit deze stromingen verklaren. 

• een aantal visies op de mens van zichzelf en anderen in het dagelijks leven analyseren, herkennen en

  binnen religies en psychologische ontwikkelingen plaatsen.  
• zich verplaatsen in het mens-, wereld- of godsbeeld van een ander en de betekenis daarvan aangeven. 

• het ontstaan, bestaan en voortbestaan van religiositeit en religies vanuit een aantal standpunten

  verklaren.  

• levensverhalen binnen persoonlijke en algemeen levensbeschouwelijke ontwikkelingen plaatsen.

• traditionele en hedendaagse niet-institutionele ‘nieuwe’ spirituele ervaringen en opvattingen

  herkennen, benoemen en de betekenissen ervan aangeven. 

• eigen ervaringen en visie omtrent de betekenis van religie voor mens en samenleving analyseren,

  benoemen, verantwoorden en met anderen erover communiceren.   

Het behaviorisme

Er wordt alleen gekeken naar waarneembaar gedrag:

1. Klassiek conditioneren (Pavlov)

2. Operant conditioneren (Skinner)

Conditioneren: het beïnvloeden van gedragsverandering

• Klassiek: koppelen neutrale prikkel (bel) aan een prikkel (eten) die bepaald gedrag (kwijlen) oproept - passief leren
• Operant: leggen van verband tussen gedrag (poot geven) en voordeel (beloning) of nadeel dat dit oplevert - actief leren

Drie wetten bij klassiek conditioneren (Thorndike)

1. Wet van herhaling. Hoe vaker je iets doet, hoe sneller je de koppeling legt.

2. Wet van het effect. Hoe sterker het stimulus, hoe sterker de respons.

3. Wet van bereidheid. De gevoeligheid voor de beloning.

Operant conditioneren

• Trial and error: leren door uit te proberen, als het lukt is dit een beloning, als het niet lukt een straf.
• Gewenning: niet meer reageren op een prikkel die geen zinvolle informatie bevat.
• Er wordt een stimulus gegeven en daarop krijg je een reactie.     Voorbeeld: Wanneer een kind een sticker krijgt, omdat hij netjes heeft geschreven, zal het kind de volgende keer weer netjes schrijven. 

Skinner (1904-1990)

• Skinner box experimenten.
• Operant conditioneren: na gedrag volgt een consequentie.
• Positieve ervaringen: versterkt gedrag.
• Negatieve ervaringen: remt gedrag.
• Operante conditionering is bekend geworden door Skinner met zijn ratten en duiven. Door beloning leren ze te tikken, een weg in een doolhof te vinden of een hefboompje indrukken. Zie filmje.

Een eigentijds voorbeeld van Operant Conditioneren

Big Bang Theory; Sheldon conditioneert Penny dmv chocolaatjes te geven wanneer ze goed gedrag vertoont (niet praten). Leonard wordt boos en Sheldon corrigeert Leonard door hem te straffen met water uit een plantenspuit.

Een eigentijds voorbeeld van Operant Conditioneren:

Big Bang Theory

Sheldon robeert Penny te conditioneren door haar chocolaatjes te geven wanneer ze goed gedrag vertoont (=niet praten). Leonard wordt boos en Sheldon corrigeert Leonard door hem te straffen met water uit een plantenspuit.