Par. 4.2 Tussen de wereldoorlogen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Leerdoelen opschrijven

1. Hoe werd Rusland een totalitaire dictatuur?

2. Wat is het veschil tussen het kapitalisme en het communisme?

Klaar? Lees "Dictatuur in Rusland" op blz. 59

2. Hoe werd Italië een totalitaire dictatuur?

3. Wat zijn de verschillen tussen het kapitalisme, communisme en facisme?

4. Noem de drie politieke stromingen die begin vorige eeuw opkwamen en hun bijbehorende kenmerken.

5. Wat zijn de oorzaken en gevolgen van de (economische) crisisjaren van de jaren '30?

6. Hoe is Duitsland een totalitaire dictatuur geworden?

Leerdoelen opschrijven

3. Hoe werd Italië een totalitaire dictatuur?

4. Wat zijn de kenmerken van het fascisme?

Klaar? Lees "Dictatuur in Italië" op blz. 60

2. Hoe werd Italië een totalitaire dictatuur?

3. Wat zijn de verschillen tussen het kapitalisme, communisme en facisme?

4. Noem de drie politieke stromingen die begin vorige eeuw opkwamen en hun bijbehorende kenmerken.

5. Wat zijn de oorzaken en gevolgen van de (economische) crisisjaren van de jaren '30?

6. Hoe is Duitsland een totalitaire dictatuur geworden?

Leerdoelen

5. Hoe ging het met de economie in de jaren 1920 en 1930?

6. Hoe werd Duitsland een totalitaire dictatuur?

Klaar? Lees "Het verhaal van de Hitlerjugend" op blz. 61

Studiewijzer 2mh1

30/01: Par. 4.1 De Eerste Wereldoorlog

06/02: Par. 4.1 De Eerste Wereldoorlog

08/02: -

12/02: Par. 4.2 Tussen de Wereldoorlogen + PO beginnen

13/02: Par. 4.2 Tussen de Wereldoorlogen + Werken aan de PO

Voorjaarsvakantie

26/02: Par. 4.2 Tussen de Wereldoorlogen 

27/02: Par.  4.3 De Tweede Wereldoorlog in Europa

04/03: Par. 4.3 De Tweede Wereldoorlog in Europa

05/03: Par. 4.3 De Tweede Wereldoorlog in Europa

11/03: Par. 4.4 Nederland in de wereldoorlog 

12/03: Par. 4.4 Nederland in de wereldoorlog + PO INLEVEREN

18/03: Par. 4.4 Nederland in de wereldoorlog  

19/03: Extra

TOETSWEEK P3:

Hoofdstuk 4

Studiewijzer 2mh3

29/01: Par. 4.1 De Eerste Wereldoorlog

01/02: Par. 4.1 De Eerste Wereldoorlog

05/02:  Par. 4.2 Tussen de Wereldoorlogen

8/02: - 

12/02: Par. 4.2 Tussen de Wereldoorlogen + PO

15/02: Par. 4.2 Tussen de Wereldoorlogen + Werken aan de PO

Voorjaarsvakantie

26/02: Par. 4.3 De Tweede Wereldoorlog in Europa

29/02:  Par. 4.3 De Tweede Wereldoorlog in Europa

04/03: Par.  4.3 De Tweede Wereldoorlog in Europa

07/03: Par. 4.4 Nederland in de wereldoorlog 

11/03: Par. 4.4 Nederland in de wereldoorlog 

18/03: Par. 4.4 Nederland in de wereldoorlog + PO INLEVEREN

21/03: Voorbereiden toetsweek

19/03: Extra

TOETSWEEK P3:

Hoofdstuk 4

Vandaag

1. Uitleg par. 4.2

2. Leerdoelen bespreken

3. Uitleg PO + Werken

4. Afsluiten

WOI

WOII

Interbellum

Kapitalisme

Een economische systeem waarbij het draait om:

• Winst
• Privébezit
• Concurrentie

Rusland wordt Sovjet-Unie

Rusland WO1: het ging slecht in de oorlog. Het volk had honger. Dit leidde tot protesten tegen de regering. 

De tsaar (keizer) trad af; er kwamen verkiezingen, maar er bleef chaos in het land. 

Russische Revolutie 1917

Rusland werd een dictatuur (alleenheerschappij) o.l.v. Lenin. Hij voert het communisme (radicaal socialisme) in. Het kapitalisme werd afgeschaft. Het communistische partij had de macht in de naam van de arbeidersklasse. 

Kenmerken communisme:

1. Alle bezit is van de staat;

2. Er is 1 leider. Hij (zij) heeft alle macht;

3. Er is een totalitaire staat (de staat beheerst de volledige samenleving, bv manier van denken);

4. Alle andere politieke partijen zijn verboden;

5. De bevolking wordt onderdrukt met terreur (bangmakerij met geweld);

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag (stafkampen)
• opvoedingskampen en dwangarbeid. 

DE SOVJET-UNIE

De Sovjet-Unie onder Stalin, 1922-1953

• Industrialisatie (mijnen, spoorlijnen en kanalen gebouwd. Miljoenen boeren werden industriearbeider).
• De planeconomie in (de overheid bepaalt per 5 jaar wat boerderijen en fabrieken moeten produceren)
• Onderdrukking
• De samenleving werd totalitair: de overheid beheerst de samenleving.

Afgelopen les...

• De Sovjet-Unie onder Stalin, 1922-1953
• Industrialisatie (mijnen, spoorlijnen en kanalen gebouwd. Miljoenen boeren werden industriearbeider).
• De planeconomie in (de overheid bepaalt per 5 jaar wat boerderijen en fabrieken moeten produceren)
• Onderdrukking
• De samenleving werd totalitair: de overheid beheerst de samenleving.

Kapitalisme vs Communisme

Communisme	kapitalisme
SU	VS
Dictatuur	democratie
onderdrukking	vrijheid
gelijkheid	grote verschillen rijk en arm

Fascisme

• Sinds 1861 een eenheid met koning en regering.
• Na de Eerste Wereldoorlog: het gaat economisch slecht in Europa: mensen hebben weinig vertrouwen meer in hun democratische regering.
• De koning noemt Benito Mussolini tot premier. 
• Het Fascisme (politieke beweging) komt op. 

Benito Mussolini

Het fascisme

Kenmerken:

1. Er is een dictator die bepaalt wat goed is (bv Mussolini in Italië);

2. Fascisme is antidemocratisch, totalitaire en extreem nationalistisch (eigen staat is belangrijkst);

3. Geweld is goed (geen woorden, maar daden), knokploegen  bewaken met geweld de rust. 

5. De vrouw is ondergeschikt: haar taak is het krijgen van kinderen.

6. Toepassen van indoctrinatie (het opdringen en inprenten - hersenspoeling - van fascistisch ideeën via media, bv. kranten, radio en films). 

Volgende dia: Cliphanger 'Wat is facisme'? (1:26)

 VS 1900-1929

- VS was vanaf 1900 het rijkste land ter wereld

- De WOI had een gunstig effect op de Amerikaanse economie

- jaren 20: groot optimisme en welvaart 

Beurskrach (24 oktober 1929 - 'zwarte donderdag')

 1929: grote economische crisis in de VS. Door de internationale handelscontracten werd de crisis een wereldcrisis. 

Gevolg: bedrijven failliet, mensen ontslagen en grote armoede.

Volgende dia: Hoe ging het met Nederland in deze crisisjaren?                    Crisisjaren - Histoclips (+ 13:00)

Crisis en fascisme

• Duitsland --> Verdrag van Versailles. 
• VS wil Duitsland helpen. 
• 1929 --> zware crisis. 
• Fascisme wordt populair in de Europese landen. 

Nationaal-socialisme

Hitler voegt één ding toe aan het fascisme: 

rascisme / antisemitisme (jodenhaat)

--> nationaalsocialisme, ook wel nazisme genoemd. 

--> partij NSDAP

De NSDAP wint de parlementsverkiezingen in 1932.

Kenmerken:

1. Dezelfde kenmerken als het fascisme,  maar dan in Duitsland o.l.v. Hitler, plus

2. Racistisch (arische ras het beste) door het toepassen van de rassenleer

Polititieke partij: De NSDAP

Hitler wordt dictator

1933: Parlementsgebouw in brand

Hitler krijgt tijdelijk de macht om ze aan te pakken. 

Zodra hij aan de macht is... schaft hij de democratie af! NSDAP nog enkel toegestaan...

Alleenheerser in een totalitaire samenleving.

Hitler wordt dictator - alleenheerser - hij laat zich Führer noemen (leider).

Begrippen overhoren, par. 4.1

Opdrachten maken en bespreken

Par. 4.1, blz. 67, opdracht 3a,b en c. 

Par. 4.2, opdrachten 1 t/m 4

Zelfstandig en in stilte

Klaar? Maak opdracht 5 (huiswerk) en lees par. 4.2

Opdrachten maken en bespreken

Werkboek par. 4.2 opdrachten 1 en 2

Zelfstandig en in stilte

10 minuten

Klaar? Antwoord de leerdoelen

Leerdoelen antwoorden

1. Hoe werd Rusland een totalitaire dictatuur?

• De communisten grepen in 1917 onder leiding van Lenin de macht in Rusland. Rusland kreeg de naam Sovjet-Unie. Onder Lenin en Stalin werd de Sovjet-Unie een communistisch didactuur.   

2. Wat is het veschil tussen het kapitalisme en het communisme?

• In het kapitalisme is er vrijheid van meningsuiting, democratie en een vrije markt economie. In het communisme is er geen vrijheid van meningsuiting, er is een dictatuur en een planeconomie. 

Leerdoelen antwoorden

3. Hoe werd Italië een totalitaire dictatuur?

De koning noemt Benito Mussolini tot premier.

4. Wat zijn de kenmerken van het fascisme?

Er is een dictator. Fascisme is antidemocratisch, totalitaire en extreem nationalistisch. Geweld is toegestaan, de vrouw is ondergeschikt en de mensen worden geïndoctrineerd (hersenspoeling).

5. Hoe ging het met de economie in de jaren 1920 en 1930?

• In 1920 ging het goed met de economie. Mensen hadden geld om veel producten te kopen. In 1929 ontstond echter een economische crisis die zich vanuit de VS naar de hele wereld verspreidde.

6. Hoe werd Duitsland een totalitaire dictatuur?

• Hitler was de leider van de NSDAP.  In 1932 kreeg zijn partij de meeste zetels in het parlement. In 1933 vond de Rijksdagbrand plaats, waarna Hitler tijdelijk alle macht kreeg. Zo werd Duitsland al snel een totalitaire dictatuur.

Uitleg PO

Eerst opleten, daarna aan de slag!