Hoofdstuk 4 De Eerste en Tweede Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

1e en 2e Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog

2. De Grote Oorlog

Eerst de naam...

• De naam 'Eerste Wereldoorlog' werd pas voor het eerst rond 1920 gebruikt.

• Veelgebruikte namen voor de oorlog zijn (nu nog steeds): The Great War (En.), Der Grosse Krieg (Dld.), La Grande Guerre (Fr.) of De Groote Oorlog (Bel.)

Nederland blijft Neutraal

• Nederland was tijdens de Eerste Wereldoorlog, neutraal

• Neutraal betekent dat je geen partij kiest

Einde van de oorlog

Op 28 juni 1919 werd een overeenkomst ondertekend door de geallieerde mogendheden en Duitsland, waarmee een eind kwam aan de Eerste Wereldoorlog.

"Grote Drie" (Fra, VK en VS) bepaalden de voorwaarden.

Duitsland had niets in te brengen.

Jaartallen

1914-1918 Eerste Wereldoorlog 

11-11-1918 Wapenstilstand getekend door geallieerden en Duitsland.

28-06-1919 Verdrag van Versailles

Economische wereldcrisis

Wereldwijde crisis

• De crisis verspreidde zich naar andere landen die na WOI afhankelijk waren geworden van de Amerikaanse economie.
  
• Duitsland werd hard geraakt toen de VS leningen stopzette (Dawes Plan).
  
• Bedrijven en banken failliet. Meer dan 5,5 miljoen Duitsers werkloos.
  
• Politieke partijen zoals de communisten (KPD) en fascisten (NSDAP) kregen veel aanhang.

Oorzaken en het begin van de Tweede Wereldoorlog

Economische crisis

1929

- Beurskrach in Verenigde Staten

- crisis slaat over naar Europa

- Duitsland extra zwaar getroffen 

Stemmen op de NSDAP

• Volgens Hitler is alles de schuld van het Verdrag van Versailles, joden, communisten, enz.

• Hitler had na de mislukte staatsgreep in 1923 besloten om alleen nog via verkiezingen aan de macht te komen...

• ...en mensen stemmen massaal op hem!

Met de crisis van 1929 groeit de NSDAP snel

Machtingswet 1933

NSDAP bezit 44% van de zetels maar wil meer controle!

• Het parlement stemt in met machtingswet, zogenaamd voor de veiligheid van de burgers.
• Hitler krijgt vervolgens de volmacht om te regeren en wordt dictator.
• Hitler schaft alle partijen af: de NSDAP is de enige partij!
• Einde democratie!

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Na de verkiezingen van november 1932, waarbij de NSDAP de grootste werd, wordt het land vrijwel onbestuurbaar.
• Andere partijen (en de president) kunnen niet meer om Hitler heen: Hitler wordt kanselier (minister-president). 

Führer

1934

• Als president Hindenburg in 1934 overlijdt, komt er geen nieuwe president:
• Hitler is vanaf dat moment Führer, Leider, van Duitsland

Hitler

Hitler beloofde de Duitsers werkgelegenheid, het verdrag van Versailles terug te draaien en eerherstel voor Duitsland. De regering kon de economische crisis maar niet oplossen, steeds meer mensen gingen in Hitler geloven.

Hiernaast een poster voor de NSDAP. Er staat Hitler bouwt op, help mee.

Dictatuur

Hitler schafte de democratie af. De nazi's hadden het voor het zeggen. Ze wilden dat iedereen net zo ging denken als de nazi's. Dagelijks, ook op scholen, kregen mensen met de ideeen van de nazi's te maken.

De democratie werd afgeschaft, Duitsland veranderde in 1933 in een dictatuur. In een dictatuur heeft 1 persoon alle macht.

Hitler's politiek

Hitler had het Duitse volk werk beloofd, die belofte vulde hij in. Hij liet de Duitsers wapens bouwen voor een nieuwe oorlog. Ook liet hij snelwegen aanleggen door Duitsland. 

Antisemitisme

Antisemitisme = Jodenhaat

• Maatregelen tegen de Joodse bevolking.
• Discriminatie
• Arische / Germaanse ras is superieur