3M 7.4 Energie

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht - Zelfstandig stil

Beantwoord de volgende vraag:

Waarom is vlees eten niet duurzaam?

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Je jas hang je over je stoel
4. Pak je chromebook, boek, schrift + pen

Startopdracht - Zelfstandig stil

Beantwoord de volgende vraag:

Waarom is vlees eten niet duurzaam?

Antwoord

Voor veeteelt is veel veevoer nodig. Daarvoor is veel landbouwgrond nodig. 
Het gebruik van landbouwgrond zorgt voor vervuiling en uitputting van het milieu.

Duurzaam leven

• 7.1 De mens en het milieu 
• 7.2 Voedselproductie
• 7.3 Duurzame landbouw
• 7.4 Energie
• 7.5 Klimaatverandering
• 7.6 Water
• 7.7 Bodem en afval

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 7.4 --> Energie
• Filmpje duurzame energie --> 2 minuten
• Filmpje biomassa --> 2 minuten
• Opdrachten maken
• Afsluiting 

Leerdoelen

• Je kunt de belangrijkste energiebronnen noemen met hun voor- en nadelen.

Energiebronnen in Nederland

We gebruiken vooral aardgas, aardolie en steenkool = fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen  =

brandstof die miljoenen jaren geleden is ontstaan uit resten van dode planten en dieren.

Aardolie, aardgas, steenkool. 

Bij verbranding ontstaat energie (grijze stroom) + koolstofdioxide en afvalstoffen. 

De afvalstoffen verontreinigen de lucht. Koolstofdioxide is een broeikasgas. 

De energie komt van de zon. Deze planten en dieren van miljoenen jaren geleden hebben hun energie (net als wij nu) ook uit de zon gehaald. Planten voerden fotosynthese uit en sloegen de energie op in vorm van glucose. Dieren aten de planten en gebruikte de energie uit de zon voor groeien, bewegen enz.  

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen

Voordelen:

• Goedkoop
• Gemakkelijk te gebruiken
• Gemakkelijk te vervoeren

Nadelen:

• Ontstaan van CO2
• CO2 is oorzaak versterkt broeikaseffect
• Afvalstoffen kunnen smog en verzuring veroorzaken
• Ze raken een keer op

Kernenergie

Kernenergie --> energie uit het splitsen van atoomkernen van uranium, waarbij veel warmte vrijkomt --> elektriciteit wordt opgewekt.

Voordeel = geen luchtvervuiling en geen CO2 uitstoot.

Nadeel = er komt radioactief afval vrij, wat zeer schadelijk is voor mens en natuur.

Kernenergie

• Energie komt vrij bij het splitsen van atomen

Voordelen:

• Veel elektriciteit
• Geen luchtverontreiniging en CO2

Nadelen:

• Radioactief afval
• Gevaarlijk: Fukushima (2011), Tsjernobyl (1986)

Duurzame energie

Duurzame energie = energie uit energiebronnen die niet opraken en die geen vervuiling veroorzaken.

Voorbeelden:

 zonne-energie, windenergie, aardwarmte, waterkracht

Elektriciteit opgewekt met duurzame energie noemen we groene stroom

Duurzame energie

• Zonne-energie: energie van de zon wordt door zonnepanelen opgevangen en bruikbaar gemaakt
• Windenergie: windmolens, opwekken elektriciteit
• Waterkracht: stuwdam, opwekken elektriciteit
• Biomassa: hout, groente en tuin afval, mest, enz. 
• Biobrandstoffen: olie uit planten zoals zonnebloemen.

Duurzame energie

Voordelen:

• raakt niet op
• geen milieuvervuiling
• geen extra CO2 in de lucht

Nadelen:

• niet altijd genoeg wind en zon
• windmolens = horizonvervuiling
• door stuwdam kan het milieu veranderen
• voor gewassen voor biobrandstof is veel landbouwgrond nodig

Zonne-energie

Energie van de zon in de vorm van warmte en licht. 

Voordelen: Oneindig beschikbaar en geen CO2
Nadeel: Alleen overdag en met zon  beschikbaar 

Bv. zonnepanelen of zonneboilers. 

Windenergie

Bewegingsenergie van de lucht wordt omgezet in elektrische energie. 

Voordelen: Geen CO2 vorming en oneindig aanwezig. 

Nadelen: Horizonvervuiling, lage bromtoon en werkt alleen met wind. 

Waterkracht

Waterkracht vroeger al gebruikt in watermolens voor het maken van graan en het zagen van hout. 

Tegenwoordig bij stuwdammen als er in rivieren hoogteverschillen zijn. In NL een kleine in de Maas en de Rijn. 

Getijdenenergie is elektriciteit die wordt opgewekt door verschil tussen eb en vloed. (In Texel en  Oosterscheldekering). 

Biomassa

Een groot deel van de duurzame energie in NL komt uit biomassa. Dit bestaat uit energierijke resten van planten en dieren, zoals hout, tuinafval en mest. 

Je kunt het verbranden (energie vrij), vergisten of vergassen --> biogas ontstaat en kan als brandstof worden gebruikt). 

Van biomassa wordt ook vloeibare brandstof gemaakt, zoals bio-ethanol. Dit is een biobrandstof. Bio-ethanol wordt gemengd met benzine. Daardoor is minder aardolie nodig.

Biomassa

Waterkracht

materiaal van plantaardige of dierlijke herkomst

Biomassa duurzaam?

Er is veel discussie of biomassa wel duurzaam is. 

Vooral bij hout, omdat er CO2 vrijkomt bij verbranding. 

Groeiende bomen en planten nemen dit wel weer op, maar dat kost tijd. 

Hoe groen is biomassa als energiebron?

Warmte

Om warmte uit de aarde te halen, wordt water in buizen naar beneden gepompt en daarna weer omhoog. 

Warmtepomp: het haalt warmte uit de omgeving en geeft die in huis af. 

Huiswerk

Lezen 7.4

Maken opdracht 1, 2 

en 4 t/m 8

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's 

Effectief leren video's 

Klaar: puzzel laten maken

Duurzame energie

Fossiele energie

Biomassa

Kolen

Kern-energie

Gas

Water-kracht

Wind-

molens

Zonne-energie

Olie