Lessenserie: moreel dilemma

Leg uit welke rol Srebrenica speelde in 1995 tijdens de oorlog in voormalig Joegoslavië.

Leg uit welke rol de VN speelde tijdens de oorlog in het voormalig Joegoslavië.

Welke rol speelde Dutchbat in Srebrenica?

1. Dutchbat leidde de aanval op Srebrenica om de enclave te heroveren.
2. Dutchbat evacueerde alle inwoners van Srebrenica naar veilig gebied.
3. Dutchbat was een VN-vredesmacht die de bevolking moest beschermen in een veilige enclave.
4. Dutchbat vocht samen met de Bosnisch-Servische troepen tegen de Bosniakken.

Leerdoelen

1. De leerling kan uitleggen welke invloed standplaatsgebondenheid heeft op het denken en handelen van mensen.

2. De leerling kan uitleggen welke aspecten van standplaatsgebondenheid invloed hadden op de keuze van Nuhanovic om zijn familie het VN-compound te laten verlaten.

3. De leerling kan vanuit de ogen van Nuhanovic een onderbouwd monoloog schrijven over zijn morele dilemma.

Overleg in tweetallen

- Wat heeft invloed op de manier hoe jij denkt en handelt?

- De manier hoe jij denkt over Duitsland?

De manier hoe jij denkt over de Gouden Eeuw?

Standplaatsgebondenheid

Als je naar het verleden kijkt, probeer je te begrijpen hoe mensen toen dachten. Je kunt hun keuzes niet zomaar beoordelen met de ideeën van nu. Er golden toen namelijk andere normen, waarden of omstandigheden waarom mensen op een bepaalde manier dachten of handelden.

Standplaatsgebondenheid betekent dat je probeert te begrijpen waarom mensen in het verleden dachten en deden wat ze deden, vanuit hun eigen tijd en situatie.

Bijvoorbeeld:

Een plantage-eigenaar in Amerika vond het normaal om slaven te hebben, omdat mede plantage-eigenaren dat ook hadden, hem was geleerd dat zijn ras meer waard was en de het toeliet. 

Vanuit zijn standplaats (tijd, cultuur, opvoeding, politiek) vond hij slavernij normaal.

Standplaatsgebondenheid

Standplaatsgebondenheid heeft dus invloed op het denken en handelen van personen. 

Bekijk bron 1, welk persoon heeft er gelijk?

Bron 1: 6 of 9?

Jouw standplaatsgebondenheid

Hoe komt het dat jij voor een bepaalde sportclub bent?

Srebrenica

De vorige les heb je geleerd dat de VN een veilige enclave in Srebrenica realiseerde, waarbij Dutchbat werd aangewezen om dit uit te voeren. In Srebrenica zat ook de gevluchte moslim Nuhanovic, samen met zijn broer en ouders. Nuhanovic had zichzelf Engels geleerd en fungeerde als tolk voor Dutchbat. Later schreef hij een boek over de oorlog en Srebrenica.

Luister mee naar een fragement uit het boek van Nuhanovic. Blz 353 - 358.

Moreel dilemma: Hasan staat voor een keuze, blijft hij als tolk bij de VN of gaat hij met zijn familie mee? 

Welke waarden vind je passen bij het voorgelezen fragment?

Rechtvaardigheid – Is het eerlijk voor iedereen?

Vrijheid – Mag iemand zelf kiezen?

Gelijkheid – Wordt iedereen gelijk behandeld?

Verantwoordelijkheid – Wie is er verantwoordelijk voor wat er gebeurt?

Loyaliteit – Ben je trouw aan je groep, land of vrienden?

Veiligheid – Worden mensen beschermd?

Menselijkheid – Wordt er met compassie en respect gehandeld?

Plichtsbesef – Doe je wat je taak of rol van je vraagt?

Gehoorzaamheid – Volg je bevelen of regels?

Waarheid – Is het belangrijk om eerlijk te zijn, ook als dat moeilijk is?

Je gaat in groepjes van 4 dilemma's bespreken, dat gekoppeld is aan het voorgelezen fragment. 

1) Lees het dilemma.

2) Lees en bespreek de opdrachten.

3) Na 20 minuten klassikaal bespreken.

Waarom heeft standplaatsgebondenheid invloed op het denken en handelen van een persoon?

Welke aspecten en waarden hadden invloed op de keuze van Hasan om niet met zijn familie het compound te verlaten?