Middelengebruik - deskundigheidsbevordering

• Wereldoriëntatie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Middelengebruik - 

Deskundigheidsbevordering

Programma

1. Inleiding
2. Korte quiz
3. onderzoek
4. Opdracht 1: Wat willen wij qua middelengebruik? 
5. Opdracht 2: Nadenken over het rookbeleid op Rijnhove

De psychiatrische comorbiditeit onder jeugdigen die door hun problematische middelgebruik in aanraking komen met jeugdverslavingszorg =

1. 20 en 34%
2. 45 en 66%
3. 60 en 88%
4. 74 en 90%

Over het algemeen is het gebruik van tabak en alcohol onder Nederlandse jeugd, vergeleken met 2008, in 2020...

1. Afgenomen
2. Gelijk gebleven
3. Toegenomen

Welk motief voor gebruik van tabak wordt het meest benoemd door de onderzochte jongeren?

1. Tegen de verveling
2. Tegen de stress
3. Om rustiger te worden

Wanneer spreken we van risicovol middelengebruik? 

Bij risicovol middelgebruik is er nog geen sprake van een stoornis in het gebruik van middelen, maar zijn er signalen en/of symptomen die wijzen op een verhoogd risico op het ontstaan van zo'n stoornis. 

Wanneer spreken we van een stoornis in het gebruik van middelen?

Bij de diagnose 'stoornis in het gebruik van middelen' gaat het om:

• Lichamelijke afhankelijkheid (tolerantie, onthoudingsverschijnselen), en/of
• psychische afhankelijkheid (hunkering, craving), en/of 
• lichamelijke en/of sociale gevolgen van het ongecontroleerde gebruik. 

Van al deze kenmerken wordt psychische afhankelijkheid tegenwoordig gezien als het centrale kenmerk. 

Waarom belangrijk?

Relaties met andere problemen. Middelengebruik is gerelateerd aan: 

Op jonge leeftijd: 

• meer ernstig delinquent gedrag en langere delinquente carrière 
• antisociale persoonlijkheidsstoornis op latere leeftijd 
• slechtere schoolprestaties. 

Algemeen: 

• met meer ernstige criminele feiten 
• een hogere frequentie van psychiatrische stoornissen en ernstiger vormen van psychiatrische stoornissen 

Waar let je op?

Voorbeelden van alarmsignalen: 

• Gebruikende vrienden 
• Terugloop schoolprestaties
• Afnemende energie en toenemende passiviteit
• Stoppen met prosociale activiteiten
• Terugtrekken uit relaties 
• Toenemende moeite om met eigen emoties om te gaan
• Toenemende moeite uit bed te komen in ochtend
• Meer met de ‘dag leven’ en ‘minder met toekomst’ 
  

Middelengebruik in de jeugdhulp en jeugdbescherming

Jeugdigen in de jeugdhulp, jeugdbescherming en het speciaal onderwijs vertonen vaak (overmatig) middelengebruik.

• In de Jeugdhulp en jeugdbescherming heeft 33% van de onderzochte 12- en 13-jarigen al eens geblowd. in het regulier onderwijs is dat 4%, en in het speciaal onderwijs 20%. 

Jongeren geven aan dat het goed zou werken als er in een informele en vertrouwelijke sfeer over middelengebruik gepraat kan wordt en dat gewenst gedrag beloond wordt. Ook geven zij aan een gesprek met verslavingszorg als zware maatregel te ervaren. 

Op basis van benoemde succesfactoren en knelpunten zien medewerkers vooral mogelijkheden voor het verbeteren van middelenpreventie en -beleid in de vorm van: 

• eenduidiger beleid;
• meer kennis over middelengebruik en gesprekstechnieken; 
• inzet van (erkende) interventies; 
• (betere) samenwerking met een instelling voor verslavingszorg en tussen jeugdzorginstellingen onderling.

Aanbevelingen op instellingsniveau

• Zorg voor een integraal middelenbeleid met aandacht voor preventie op verschillende niveaus.
• Besteed meer aandacht aan alcohol- en tabaksontmoediging.

Belangrijk is om uit de cirkel van co-verslaving te blijven en uit de “emotionele houtgreep’.

Opdracht 1  

Hoe kunnen wij op campus Rijnhove het middelenpreventie en -beleid verbeteren? 

• Wat en hoe gaan wij handhaven?
• Wat bieden preventief aan?
• Hoe maken met we het onderwerp middelengebruik toegankelijker voor jongeren?
• Wat verwachten we van de medewerkers hierin?  (houding, gesprekstechnieken).

Opdracht 2 

Opties rookbeleid

1.  Rookmomenten terugbrengen. 
2. Roken over het gehele terrein verbieden.
3. Huidige toestand (geen eenduidig beleid, weinig kaders).