2.5 DNA en de celcyclus 4V

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
2.5 DNA en de celcyclus
1 / 28
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 28 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
2.5 DNA en de celcyclus

Slide 1 - Slide

Doel 2.5
Je leert hoe cellen delen 
Je leert hoe fouten in de celdeling kunnen leiden tot kanker


Slide 2 - Slide

Levenscyclus van een cel
BINAS 76A

Slide 3 - Slide

Wat gebeurt er met het DNA tijdens celcyclus?

Slide 4 - Slide

Als de cel een nieuwe deling gaat voorbereiden wordt in de S-fase (van de interfase) het DNA verdubbeld.
Hierbij worden beide helften van de dubbele helix aangevuld met een complementaire streng (2 en 3)

Slide 5 - Slide

Beide DNA moleculen blijven bij het centromeer aan elkaar verbonden (4)

Slide 6 - Slide

Bij het begin van de M-fase (de daadwerkelijke celdeling) spiraliseren de DNA moleculen. Ze worden korter en dikker (5)

Slide 7 - Slide

Ze krijgen dan de karakteristieke x-vorm die ook onder de microscoop te zien is (6)

Slide 8 - Slide

Mitose - Profase
Kernmembraan verdwijnt

Chromosomen spiraliseren

Spoelfiguur ontstaat (celskelet)

Slide 9 - Slide

Mitose - Metafase
Chromosomen liggen naast elkaar op de equator van de cel

Spoelfiguur bij de polen met trekdraden bij de centromeren van elk chromosoom

Elk chromosoom is verbonden met beide spoelfiguren

Slide 10 - Slide

Mitose - Anafase
Trekdraden trekken de chromatiden uit elkaar.

De chromosomen zijn nu weer 'normaal'.

Slide 11 - Slide

Mitose - Telofase
Chromosomen despiraliseren

Nieuw kernmembraan ontstaat

Spoelfiguren verdwijnen

Celdeling

Slide 12 - Slide

Mitose
Moet ik dit leren?

BINAS 76B1

Slide 13 - Slide

In een bepaalde cel is de hoeveelheid DNA in de G1 fase p, Hoeveel DNA is er tijdens de anafase?
A
2p
B
p
C
1/2p

Slide 14 - Quiz

In een bepaalde cel is de hoeveelheid DNA in de G1 fase p, Hoeveel DNA is er aan het eind van de G2?
A
2p
B
p
C
1/2p

Slide 15 - Quiz

In een bepaalde cel is de hoeveelheid DNA in de G1 fase p, Hoeveel DNA is er in één kern na de celdeling?
A
2p
B
p
C
1/2p

Slide 16 - Quiz

Mitose - Celdeling
Dieren: membraan snoert in.

Planten: Glad ER en golgisysteem versmelten in het equatoriaal vlak. Ze vormen blaasjes met pectine.
Die blaasjes vormen uiteindelijk een scheidingswand.
Beide cellen vullen de pectine aan met cellulose: nieuwe celwand.
Daarna volgt celstrekking (de cellen worden weer de oorspronkelijke grootte).


Slide 17 - Slide

0

Slide 18 - Video

0

Slide 19 - Video

Celdeling worteltop
Welke fases van de mitose herken je?

Slide 20 - Slide

Controle celdeling
G1 fase: P53-eiwit gemaakt door een tumorsupressor-gen
Controle op DNA schade, celgrootte, voedingsstoffen.

Herstelenzymen proberen de fouten nog op te lossen, lukt dat niet dan volgt apoptose: gecontroleerde celdood.


Slide 21 - Slide

Controle celdeling
G2 fase: 
Controle op juiste replicatie van het DNA en celgrootte

Herstelenzymen proberen de fouten nog op te lossen, lukt dat niet dan volgt apoptose: gecontroleerde celdood.


Slide 22 - Slide

Controle celdeling
M fase (metafase): 
Controle op juiste vorming spoelfiguur, elke chromatide is bij het centromeer verbonden met elk spoelfiguur

Herstelenzymen proberen de fouten nog op te lossen, lukt dat niet dan volgt apoptose: gecontroleerde celdood.


Slide 23 - Slide

Tumor
Bij fouten in de genen die betrokken zijn bij (de controle van) de celdeling kan ongecontroleerde celdeling ontstaan: een tumor.
Kanker is een kwaadaardig tumor, een tumor die gemetastaseerd is (uitgezaaid).
Uitzaaiïngen zijn tumorcellen die loslaten en via het bloed/ lymfe in een ander orgaan doorgroeien.


Slide 24 - Slide

Kanker- behandelingen
Chirurgie: verwijderen van de tumor
Bestraling: vernietigen van de tumor door radioactieve straling
Chemotherapie: cytostatica (geneesmiddel dat de celdeling remt) voorkomen celdeling, ook van tumorcellen. Andere stoffen voorkomen bloedvatvorming bij de tumor.
Immunotherapie: stimulering van het afweersysteem om zelf tumorcellen op te ruimen.


Slide 25 - Slide

Doel 2.5
Je leert hoe cellen delen 
Je leert hoe fouten in de celdeling kunnen leiden tot kanker


Slide 26 - Slide

Begrippen 2.5
mitose, celcyclus, interfase, G1-fase, S-fase, G2-fase, G2-fase, M-fase, G0 fase, profase, metafase, anafase, telofase, pectine, middenlamel, cellulose, celstrekking, P53 eiwit, apoptose, kanker, tumor, metastaseren, bestraling, chemotherapie, cytostatica, immunotherapie

Slide 27 - Slide

Huiswerk
In de online methode.
Kies een leerweg (default B).
Maak 2.5 opdracht 5 t/m 10.
Maak een samenvatting van de paragraaf.
Aandacht voor de begrippen.

Slide 28 - Slide