Thema 3 - bs 1, 2, 3

• biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Startopdracht

Pak je boek er bij
Ga naar Thema 3 - basisstof 1
Maak opdracht 8 op blz. 191

Thema 3: bloedsomloop, bs 1-3

Planning

- Herhaling basisstof 1

- Theorie basisstof 2
              Bloedvaten
              Bloedsomloop
- Oefenen

Basisstof 1 leerdoelen

Bloed

Je moet de bestanddelen van bloed kunnen noemen met hun kenmerken en functies.

Bloed

Onderdeel 1 is een witte bloedcel. Deze doodt ziekteverwerkers.

Onderdeel 2 is bloedplasma. Hierin zit water, opgeloste stoffen en plasma-eiwitten

Onderdeel 3 zijn bloedplaatjes die zorgen voor bloedstolling. 

Onderdeel 4 is een rode bloedcel. Deze vervoert zuurstof

Witte bloedcel	Wel celkern	Ziekteverwekkers onschadelijk maken
Rode bloedcel	Geen celkern	Zuurstof vervoeren
Bloedplaatje	Geen celkern	Bloedstolling

Bloedplaatjes zorgen voor bloedstolling

1. Waar
2. Niet waar

Rode bloedcellen krijgen hun rode kleur door een bepaald stofje. Door deze stof worden de rode bloedcellen niet alleen rood, maar kunnen ze ook makkelijk zuurstof opnemen.
Hoe heet deze stof?

Wat is er in bloedplasma aanwezig? Meerdere antwoorden zijn goed

1. Bloedplaatjes
2. Water
3. Opgeloste stoffen
4. Eiwitten

Patiënten met de ziekte aids zijn gevoeliger voor ziekteverwekkers dan gezonde mensen. Ze krijgen bijvoorbeeld snel een longontsteking.

Dat komt doordat bepaalde bloeddeeltjes door het aidsvirus (hiv) worden vernietigd.
Welke bloeddeeltjes worden door het aidsvirus vernietigd?

1. Witte bloedcellen
2. Rode bloedcellen
3. Bloedplaatjes

 Basisstof 2 leerdoelen

De bloedsomloop

- Je kunt 3 typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies

- Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders benoemen

- Je kunt de kleine en grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies

Belangrijke begrippen

slagader                                                                        ader

haarvaten                                    grote bloedsomloop

kleine bloedsomloop       dubbele bloedsomloop

kleppen (in aders)                                      

Aders

Dunne wand, kleppen, zuurstofarm bloed

Slagaders

Dikke spierlaag, pulseert (voel je kloppen)

Zuurstofrijk bloed

Aders

Haarvaten

in de haarvaten vind gaswisseling plaats.

in de organen: zuurstof wordt afgegeven en koolstofdioxide opgenomen.

zuurstofrijk->zuurstofarm

in de longhaarvaten: koolstofdioxide wordt afgegeven en zuurstof opgenomen

zuurstofarm->zuurstofrijk

Bloedvaten

• Slagader: van het hart weg, hoge bloeddruk, dikke en elastische wand, diep in lichaam
• Haarvaten: wand één cellaag dik, lage bloeddruk, uitwisseling voedings- en afvalstoffen
• Ader: naar het hart toe, lage bloeddruk, dunne wanden, minder diep in lichaam, kleppen

Opdracht

Ga naar bladzijde 198 (Thema 3, bs2)
Maak opdracht 1

Opdracht

Ader                                                                                                                      Slagader          

1 De wand van het bloedvat is .....                                                           1. De wand van het bloedvat is .....

2 De bloeddruk is .....                                                                                    2. De bloeddruk is .....

3 Ze liggen tussen .....                                                                                  3. Ze liggen tussen .....

4 Ze bevatten ..... zuurstof                                                                         4. Ze bevatten .... zuurstof

Haarvat

1 De wand van het bloedvat is .....

2 De bloeddruk is .....

3 Ze liggen tussen .....

4 Ze bevatten aan het begin .....  zuurstof en aan het einde .....  zuurstof 

Bloedsomloop

1. Neem je schrift erbij

2. Teken mee

Bloedvatenstelsel

• Slagader: naam van orgaan waar bloed naartoe stroomt + slagader
• Ader: naam van orgaan waar bloed vandaan komt + ader
• Poortader: zuurstofarm bloed met voedingsstoffen van darmen naar lever
• In holle ader komen aders uit
• Uit aorta takken slagaders af

Kleine bloedsomloop

Functie: zuurstof halen bij de longen

hart longen hart

aan het begin zuurstofarm daarna zuurstofrijk

Grote bloedsomloop

Functie: zuurstof brengen bij de organen

hart organen hart

aan het begin zuurstofrijk daarna zuurstofarm

Opdracht(en)

Maak opdracht 3 en 4 van Th3 bs2

Wat voor typen bloedvaten heeft een mens? (meerdere antwoorden zijn goed)

1. Haarvaten
2. Trilvaten
3. Slagaders
4. Aders

Aders bevatten kleppen, vooral de aders in armen en benen.

1. Waar
2. Niet waar

Kleppen in aders zorgen ervoor dat bloed niet terugstroomt de verkeerde richting in

1. Niet waar
2. Waar

In de afbeelding zie je het hart met longen
en een aantal bloedvaten. De weg die het
bloed door het lichaam aflegt, noem je de
bloedsomloop. Welke bloedsomloop zie
je in deze afbeelding?

1. De grote bloedsomloop
2. De kleine bloedsomloop
3. De bloedsomloop

De dubbele bloedsomloop gaat bij een omloop 2 keer door ......

1. De longen
2. Het hart
3. De organen
4. De hersenen

Welke wand is het dunst?

1. Slagader
2. Ader
3. Haarvat

Huiswerk

Lees: Thema 3 basisstof 2

Maak: Opdracht 1 t/m 4 + 8

Startopdracht

Maak:
Thema 3 - basisstof 2
Opdracht  7

7a

7b

7A 
Kleine bloedsomloop
Er wordt zuurstof opgenomen terwijl het bloed van plaats wisselt omdat er in de longen zuurstof wordt opgenomen

Bij de grote bloedsomloop zou de hoeveelheid zuurstof afnemen terwijl het bloed van plaats wisselt omdat het lichaam zuurstof gebruikt

7B
Er is altijd een beetje zuurstof in het bloed dus diagram 1 en 2 zijn onmogelijk

Bij diagram drie wordt zuurstof afgegeven aan het weefsel via de haarvaten. Dit gebeurd dus in de grote bloedsomloop. 

Bij diagram vier wordt zuurstof opgenomen in het bloed. Dit gebeurt dus alleen in de kleine bloedsomloop. 

Het hart

- Startopdracht

- Leerdoelen

- Theorie:
Bouw van het hart
Werking van het hart

- Controle leerdoelen

Basisstof 3 Leerdoelen

Hart

- Je kunt de delen van het hart en de aansluitende bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies

- Je kunt beschrijven hoe de hartslag verloopt

Buitenkant hart

Om het hart ligt de kransslagader.

De kransslagader brengt vanuit de aorta  zuurstofrijk bloed naar de hartspieren.

De kransader brengt zuurstofarm bloed naar de holle ader.

Binnenkant hart

Aan de bovenkant van het hart zitten de boezems. 

Aan de onderkant zitten de kamers.

in het hart zitten hartkleppen.

In de slagaders zitten halvemaanvormige kleppen.

Hartkleppen

Tussen de boezems en de kamers zitten de hartkleppen.

Halvemaanvormige kleppen

Tussen het hart en de slagaders zitten de halvemaanvormige kleppen.

Deze voorkomen dat bloed terug het hart in stroomt. 

Bouw hart (schematisch)

1. Pak je schrift en potlood

2. Teken mee

Basisstof 3 Leerdoelen

Hart

- Je kunt de delen van het hart en de aansluitende bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies

- Je kunt beschrijven hoe de hartslag verloopt

Benoem de onderdelen:

Eindopdracht

Een molecuul glucose wordt in de darmen van een diabetes-patient opgenomen en gaat uiteindelijk naar de nieren, waar het wordt uitgescheiden via de urine. 

Via welke bloedvaten gaat dit molecuul achtereenvolgens?
Begin met: Darmhaarvaten
Eindig met: Nierhaarvaten

Verwerking

Maak dan opdracht 1 t/m 3
Ga naar Thema 3, basisstof 2

Verder nog vragen?

Hart

1 rechterboezem

2 linkerboezem

3 bovenste holle ader

4 aorta

5 longslagader

6 longader

7/12 hartklep

8/13 halvemaanvormige klep

9 linkerkamer

10 rechterkamer

11 onderste holle ader

Het hart heeft veel spierweefsel.
Welk deel van het hart is het meest gespierd?

1. Rechterboezem
2. Linkerboezem
3. Rechterkamer
4. Linkerkamer

De linkerkamer heeft een gespierde wand, omdat het bloed door de aorta moet pompen. Hier is veel kracht voor nodig

1. Niet waar
2. Waar

Is de longslagader zuurstofrijk of zuurstofarm? (van het hart af)

1. Zuurstofarm
2. Zuurstofrijk

Waar komt bloed het hart binnen?

1. Linkerkamer
2. Rechterkamer
3. Linkerboezem
4. Rechterboezem

Hoe heet het bloedvat van de longen naar het hart?

1. Holle ader
2. Longslagader
3. Aorta
4. Longader

Bij een 'hartslag van 68' trekt het hart zich per minuut 68 x samen

1. waar
2. niet waar

Bij een hartslag trekken eerst de boezems samen, en dan de kamers

1. Waar
2. Niet waar

Huiswerk

Lees: Th3 Bs 3

Maak: Opdracht 4, 5, 9