V4 - T4: BS1 Ontwikkeling van het leven

BS1: Ontwikkeling van het leven
V4
Thema 4
Evolutie
1 / 22
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 22 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

BS1: Ontwikkeling van het leven
V4
Thema 4
Evolutie

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
  1. Je hebt een algemeen inzicht in het ontstaan van leven op aarde;
  2. Je kunt onderscheid maken in anorganische en organische stoffen;
  3. Je kunt onderscheid maken tussen autotrofe en heterotrofe organismen;
  4. Je kunt willekeurige organismen indelen in domeinen en rijken;

Slide 2 - Slide

Hoe oud is de aarde?

Slide 3 - Mind map

Hoeveel jaar geleden ontstond het eerste leven op aarde?

Slide 4 - Mind map

Geologische tijdsschaal (BINAS 94A)
De aarde ontstond ong. 4,6 * 10^9 jgl
 
Eerste eencellige organismen ontstonden ong. 3,8 * 10^9 jgl in het PRECAMBIUM

Eerste meercellige organismen ontstonden ong. 670 * 10^6 jgl

Eerste landplanten: ong. 400 * 10^6 jgl in DEVOON

Eerste vaatplanten: ong. 350 * 10^6 jgl

Eerste dinosauriers (reptielen): ong. 250 * 10^6 jgl in het MESOZOICUM (Trias, Jura en Krijt)

Massa-extinctie dinosauriers: 65 * 10^6 jgl; start CENOZOICUM, zoogdieren worden dominant

Eerste mensachtigen: ong 5 * 10^6 jgl



Slide 5 - Slide

Slide 6 - Video

De rode lijn in de grafiek geeft de zuurstofspanning aan in de atmosfeer van de aarde, waarbij de x-as van rechts naar links gelezen moet worden. Hoe verder naar links, hoe langer geleden. 1 Ga op de x-as betekent 1 miljard jaar geleden.
Geef een verklaring voor stijgen van de zuurstofspanning in stage 4 van de grafiek.

Slide 7 - Open question

Wat is anorganische stof?
Leg het begrip uit en geef voorbeelden

Slide 8 - Slide

organisch <-> anorganisch
Anorganische stoffen zijn:
  • klein en eenvoudig gebouwd
  • bestaan maar uit een paar atoomsoorten
  • belangrijkste voorbeelden: O2, CO2, H2O, NO3-, N2 etc

Organische stoffen zijn:
  • ingewikkelder van bouw
  • bestaan ten miste uit C, H en (meestal) O atomen (vaak N en/of P en soms S en andere soorten)
  • zijn door organismen geproduceerd 
  • belangrijkse voorbeelden: glucose, zetmeel, aminozuren, eiwitten, DNA/RNA, chlorofyl

Slide 9 - Slide

Welke stoffen zijn anorganisch? en welke zijn anorganisch?
- Water
-CO2
- Aminozuren
- DNA
- Nitraat
- Glucose
- Zetmeel
- Zuurstof
- Eiwit
- Bladgroen
-Stikstof

Slide 10 - Slide

Miller-Urey experiment
Creeren van organische stof (o.a. suikers en aminozuren) uit een mengsel van ammoniak, methaan, water en waterdamp.

Elektrische ontladingen uit bliksem als katalysator voor chemische evolutie.

Slide 11 - Slide

Nog even een paar begrippen:
- Prokaryoot?
- Eukaryoot?
- Anaeroob?
- Heterotroof?
- Autotroof?
- Aeroob?

Slide 12 - Slide

Van prokaryoot naar eukaryoot:

endosymbiosetheorie (BINAS 94C)

weer een voorbeeld van zelforganisatie

Slide 13 - Slide

Welke twee organellen zijn volgens de endosymbiose theorie onderdeel gaan uitmaken van eukaryote cellen?

Slide 14 - Open question

Biodiversiteit

Verscheidenheid in leven op aarde
Steeds groter naarmate aarde zich verder ontwikkelde
boom van het leven
Taxonomie

Verscheidenheid in leven op aarde
Steeds groter naarmate aarde zich verder ontwikkelde
boom van het leven
Systematisch orderen van organismen op basis van uiterlijke overeenkomsten en moleculaire homologie

Slide 15 - Slide

Taxon / taxa
indelingseenheid die gezamenlijk een groep vormen
Indeling in rijken
op basis van celmorfologie
achterhaald en niet meer actueel
Indeling in domeinen
op basis van celmorfologie en moleculaire homologie
moderner maar omstreden

Slide 16 - Slide

Zet op volgorde!
- Stam
- Familie
- Genus
- Rijk
- Klasse
- Soort
- Orde

Slide 17 - Slide

Hoe maak je op basis van celtype een onderscheid tussen dieren/ schimmels/ planten en bacteriën?

Slide 18 - Slide

BS1: taxonomie (indelingsbiologie)
taxon (mv taxa)
indelingsrang

binaire naamgeving
Genusnaam soortnaam
vb Canis lupus (wolf)

genusnaam met hoofdletter
soortaanduiding met kleine letter

Er is sprake van verwantschap bij zelfde Genus (geslachts-)naam

Slide 19 - Slide

Twee binomiale namen van organismen zijn:

Trifolium repens
Trifolium pratense

Trifolium is....?

Slide 20 - Slide

Leerdoelen
  1. Je hebt een algemeen inzicht in het ontstaan van leven op aarde;
  2. Je kunt onderscheid maken in anorganische en organische stoffen;
  3. Je kunt onderscheid maken tussen autotrofe en heterotrofe organismen;
  4. Je kunt willekeurige organismen indelen in domeinen en rijken;

Slide 21 - Slide

Aan de slag
  1. Maak een begrippenlijst van BS1
  2. Maak opdracht 1 - 20

Slide 22 - Slide