4.4 De kust: zacht waar het kan, hard waar het moet

1 / 32
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Wat gaan we doen vandaag?
  • Stukje herhaling vorige paragrafen

  • Uitleg paragraaf §4.4: De Kust - Zacht waar het kan, hard waar het moet

  • Tussendoor en aan het eind vragen.

Slide 2 - Slide

Leerdoelen par 4.4
Je weet op welke manier de opbouw en afbraak van onze kust wordt beinvloed door natuurlijke- en menselijke factoren

Je begrijpt hoe natuurlijke en menselijke factoren en klimaatsverandering de opbouw en afbraak aan de Nederlandes kust beinvloeden

Je begrijpt waarom in het deltaprogramma gekozen wordt voor adaptief watermanagement

Je begrijpt dat bij (noord)westerstorm het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta het overstromingsrisico groot is

Je kunt de gevolgen van een ingreep uit het integraal waterbeleid voor gebieden op verschillende schaal (lokaal, regionaal en fluciaal) en vanuit verschillende dimensies (veiligheid, natuur en economie) beschrijven en verklaren


Slide 3 - Slide

Slide 4 - Video

Basiskustlijn: de ligging van gemiddelde kustlijn
De basiskustlijn komt in gevaar door:

- stijgende zeespiegel
- dalende bodem
- klimaatverandering -> krachtigere (herfst)stormen

Slide 5 - Slide

Relatieve zeespiegelstijging: 
stijging ten opzichte van de bodem

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

de Zandmotor
Een nieuwe manier om de kust te verdedigen. Je spuit voortdurend zand voor de NL kust en laat de zee zelf het zand verspreiden. 

(ipv om de 5 jaar het zand op strand te spuiten)
Zeestromen en getijden zorgen voor de verspreiding van het zand. 

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Is de Zandmotor een voorbeeld van vooroever- of strandsuppletie?
A
Strandsuppletie
B
Vooroeversuppletie

Slide 10 - Quiz


Op de foto zie je?
A
Strandsuppletie
B
Zandmotor
C
Vooroeversuppletie
D
Harde kustverdediging

Slide 11 - Quiz

Dynamisch systeem
  • Zandverplaatsingen en stromingen maken de kust tot een systeem dat steeds beweegt en verandert: een dynamisch systeem. 
  • De kustverplaatsing verloopt vooral in noordoostelijke richting. 
  • Tal van kustprocessen zorgen voor opbouw en afbraak van de kust onder invloed van de krachten van wind en water. 

Slide 12 - Slide

Wind
De wind is een van de voornaamste krachten in het kustproces. De overheersende windrichting is vanuit het zuidwesten. Zandverlies betekent kusterosie.

Vooral bij stormen veel afslag. 
Hersteld natuurlijk bij stabiele kusten
Tenzij: structurele erosie: wind en getij nemen zand mee. 

Slide 13 - Slide

Golven
De golfsnelheid is in diep water hoger. Daardoor sedimentatie bij de kust. 
Golven schuin op de kust veroorzaken stranddrift. Daarbij wordt zand gemiddeld in noordoostelijke richting verplaatst.

Slide 14 - Slide

Getijden
De vloedstroom loopt sneller dan de ebstroom. Daardoor is de sedimentatie groter dan de erosie.  
Netto effect is dus opbouwend!

Opstuwing is een samenspel van wind en hoogwater. Opstuwing levert vooral overstromingsgevaar op in vernauwingen langs de kust.

Slide 15 - Slide

Zeestromingen
Zgn. reststroom van golfstroom
Van zuidwest naar noordoost langs kust weinig invloed op kustprocessen 
door lage stroomsnelheid

Veroorzaakt in combinatie met getijstromingen en de  wind "wandelende eilanden"

Slide 16 - Slide

Welke vorm van kustverdediging zie je op de foto?

Slide 17 - Slide

Welke vorm van kustverdediging zie je op de foto?
A
Harde kustverdediging (Hondsbosschezeewering)
B
Zacht kustverdediging (suppletie)
C
Beide
D
Dit is geen kustverdediging

Slide 18 - Quiz

Bolwerkvorming
Kustbebouwing belemmert beweeglijkheid kust: 
Bolwerken zijn belemmering voor dynamisch handhaven

Bolwerkvorming verhoogt overstromingsrisico ➔ 
Bebouwingscontouren moeten de kuststrook veiligstellen

Slide 19 - Slide

Voorbeeld van bolwerk-vorming
Gevaar: Zee komt “achterlangs” het land binnen
OF “voorlangs” onder de dijk door = verzilting

Hondsbossche Zeewering

Slide 20 - Slide

Hondsbossche Zeewering
Bij harde waterkeringen ontstaat er bolwerkvorming. Deze waterkeringen zijn niet flexibel en bewegen dus niet mee met de dynamische kustprocessen. Bij de overgangen naar zachte kustverdedigingen ontstaan zwakke punten.
Hier is gekozen voor een hybride waterkering. Het strand is verbreed, voor deze redenen:
- extra recreatiemogelijkheden
- lagere kosten dan dijkverzwaring
- betere overgang tussen hard en zacht
Voor
Na

Slide 21 - Slide

Oplossing: Buitendijkse suppletie
Strand/duinen houden zoet water vast 

De Hondsbosse Zeewering laat zien hoe een bolwerk (harde kust) is geïntegreerd in dynamisch kustbeheer. Aan de zeezijde van de dijk werd zand opgespoten en een strandmeer gevormd.

Slide 22 - Slide

Bij het Zwin, bij Bergen 
en op Texel krijgt 
de zee de ruimte om 
het land in te stromen. 
Dit heet een slufter

Door regelmatige overstromingen vanuit de zee krijgt het natuurgebied een hoge biodiversiteit

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

De slufter op Texel is een landinwaartse getijdengeul. De natuurlijke Texelse slufter werd aangepast aan veranderende omstandigheden.

Slide 25 - Slide

Slufter
Dynamisch kustbeheer: getij en wind houden de kust in stand en vormen een gradiëntrijk milieu --> er is sprake van allerlei overgangen in het landschap. De natuur is er voortdurend in beweging, soortenrijkdom van plantengroei en dierenleven groot.

Ecologische waarde blijkt uit grote natuurlijke dynamiek en grote(bio)diversiteit
(soortenrijkdom van flora en fauna)

Alleen daar waar de duinen breed genoeg zijn!

Slide 26 - Slide

Contourenbeleid

Slide 27 - Slide

Een voorbeeld van dynamisch kustbeheer is
A
hard waar het kan, zacht waar het moet
B
estuaria
C
dammen aanleggen om stroming te leiden
D
de zandmotor

Slide 28 - Quiz

Slide 29 - Slide

Overstroom ik?
Het overstromingsbewustzijn van Nederlanders is relatief laag, terwijl een groot deel van Nederland in een potentieel overstromingsgebied ligt.

Op www.overstroomik.nl kun je achterhalen hoe groot de kans is of er op jouw locatie een overstroming plaatsvindt en hoe hoog het water dan staat. Verder kun je op de website zien of het beter is te vluchten bij een overstroming, of dat je beter een plek hogerop kunt zoeken. 

Slide 30 - Slide

Ga naar www.overstroomik.nl of klik op de link.
Ga naar www.overstroomik.nl en voer je eigen postcode in. Hoeveel meter staat jouw huis onder water bij een overstroming?

Slide 31 - Mind map

Slide 32 - Slide