9. Duinen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k, t
• Leerjaar 4

Duinen

herhaling

Planten en hun omgeving

Planten passen zich aan aan hun omgeving (evolutie)

• Een plant is zelfvoorzienend door de fotosynthese
  
  
• Daar heeft de plant voor nodig:
• Water
• CO₂
• Mineralen
• Zonlicht  

droge gebieden

De opname van water wordt geoptimaliseerd.

De verdamping zoveel mogelijk tegen gegaan.

Natte gebieden

De opname van water is (meestal) geen probleem

De verdamping ook niet.

weinig licht

grote bladeren, maak optimaal gebruik van het licht dat er is.

weinig licht (2)

klim er naartoe

weinig mineralen

zoek een andere bron

(vliegenval)

Afhankelijk van de natuur

Afhankelijk van het milieu

• Voor al onze levensbehoeften zijn we afhankelijk van onze omgeving:
  
  
• voedsel
  
  
• zuurstof
  
  
• drinkwater
  
  
• energie (o.a. fossiele brandstoffen)
  
  
• (bio)grondstoffen
  
  
• een plaats om te recreëren

Voedsel en zuurstof

• Hiervoor zijn we afhankelijk van de groene macht..
  
• .. het plantenrijk ..
• .. de fotosynthese.
  
  
  
• Hoe zat dat ook al weer?

• Met de wortels neemt een plant water op uit de grond
  
  
  
• Het water wordt via de stengels naar de bladeren vervoerd
  
  
  
• Het blad neemt uit de omringende lucht koolstofdioxide (CO2) op.
  Het licht van de zon is de energiebron
  
  
• In de bladgroenkorrels wordt water en CO2 omgezet in glucose en zuurstof.

water uit de grond 

1

water gaat via de stengels naar de bladeren 

2

water en koolstofdioxide worden omgezet in glucose en zuurstof

4

Uit de lucht wordt koolstofdioxide opgenomen

3

De gemaakte zuurstof wordt afgegeven aan de lucht

6

De energie die nodig is wordt geleverd door de zon

5

De glucose die gemaakt wordt dient als energiebron voor de plant. 

Ook kan het als grondstof worden gebruikt voor bouwstoffen voor de plant. 

Een deel wordt als reserve opgeslagen in de wortels.

7

Voedsel en zuurstof

• Hiervoor zijn we afhankelijk van de groene macht..
  
• .. het plantenrijk ..

.. de fotosynthese.

DUS

Hoe zat dat ook al weer?

Wat zijn de grondstoffen voor fotosynthese?

1. water en zonlicht
2. koolstofdioxide en bladgroen
3. zonlicht en bladgroen
4. water en koolstofdioxide

welke stoffen worden gemaakt bij fotosynthese?

1. water en glucose
2. koolstofdioxide en zuurstof
3. glucose en zuurstof
4. water en koolstofdioxide

Wat levert de energie voor fotosynthese?
en
Wat zijn de fabriekjes voor fotosynthese?

1. zonlicht levert de energie en bladgroenkorrels zijn de fabriekjes
2. glucose levert de energie en bladgroenkorrels zijn de fabriekjes
3. glucose levert de energie en de de celkernen zijn de fabriekjes
4. zonlicht levert de energie en de celkernen zijn de fabriekjes

Schrijf alles op wat nodig is voor fotosynthese

Schrijf alles op wat gemaakt wordt bij de fotosynthese

Schoon drinkwater

Energie

3

• Niet vernieuwbaar
• Raakt dus op
• Niet duurzaam
• Vervuilend

• Fossiele brandstoffen
  
• Aardgas, aardolie en steenkool
• CO2-uitstoot
• Klimaatverandering
• opwarming van de aarde

"Oude" energie

1

"Nieuwe" energie

• Vernieuwbaar
  
• raakt nooit op
• Duurzaam
• Niet (minder) milieubelastend

zon

wind

water

aardwarmte

getijden

kernfusie

Planten (en dieren) leveren grondstoffen

Hout:

Meubels, bouwwerken, papier

Katoen

Jeans bv.

Vlas

Linnen

Rubberboom

Laarzen, autobanden

De natuur is een plek om je te ontspannen

enzovoort, enzovoort, enzovoort ....

geslachtelijk en ongeslachtelijk

geslachtelijke voortplanting

mens en dier

• Chromosomen van de vader worden gecombineerd met chromosomen van de moeder.
• Het kind lijkt op papa en op mama, maar is anders en uniek

planten

• Mannelijke voortplantingscellen noemen we bij planten stuifmeelkorrels i.p.v. zaadcellen
• Vrouwelijke voortplantingscellen heten net als bij dieren eicellen
• Ook bij planten worden chromosomen van beide ouders gecombineerd en ontstaan unieke nakomelingen

Ongeslachtelijke voortplanting

mitose en meiose

mitose

De nieuwe cellen zijn exacte kopieën van de moedercel en hebben dus dezelfde (erfelijke) eigenschappen

aardappel

Uit iedere aardappel kan een nieuwe plant groeien met dezelfde eigenschappen als de ouderplant

lelietje-van-dalen

Aan de wortelstok ontstaan nieuwe planten met dezelfde eigenschappen als de ouderplant

aardbei

Aan de uiteinden van stengeluitlopers ontstaan nieuwe planten met dezelfde eigenschappen als de ouderplant

kunstmatig