Begrijpend Lezen H5 Kritisch lezen

Welkom! Pak je leesboek
Fijn dat je er weer bent. Ga rustig naar je plek en start met stillezen. Let op boek moet uit na de meivakantie.

Geen kauwgom, jas op de gang,
let op je taalgebruik.
timer
10:00
1 / 41
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolmavoLeerjaar 2

This lesson contains 41 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Welkom! Pak je leesboek
Fijn dat je er weer bent. Ga rustig naar je plek en start met stillezen. Let op boek moet uit na de meivakantie.

Geen kauwgom, jas op de gang,
let op je taalgebruik.
timer
10:00

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

  • Extra werk noteren in Plenda - Numo taken
  • Lesdoelen en instructie: kritisch lezen
  • Nodig: laptop/boek/schrift en pen
  • Zelfstandig werken 
  • Laatste 5 minuten samen afsluiten
  • Evaluatie les

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Kritisch lezen

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Hoofdstuk 5 - kritisch lezen

Waarom leer je eigenlijk kritisch lezen?

Je leert beoordelen of een tekst betrouwbaar is, want ...

Als je zelf niet kritisch kunt nadenken, denken anderen voor jou.




Slide 4 - Slide

Wat zijn de gevaren als je niet goed kan beoordelen of een tekst/fragment echt betrouwbaar is. 
Journaal? Juicekanalen? TikTok?
Kritisch lezen heeft te maken met álles wat je leest/ziet!


Dus ook: WhatsApp, Instagram, TikTok,  nieuwsartikelen, enz.

Je moet dus ook beeldfragmenten kunnen beoordelen. 

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

lesdoel


- Je kunt beoordelen of de informatie in een tekst betrouwbaar is.

- Je weet hoe je een bron kunt controleren

Betrouwbaarheid van teksten

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

Wat doe je als je een tekst kritisch leest?
A
Je bekijkt de tekst en leest de eerste alinea
B
Je leest de eerste en de laatste zin van de alinea's
C
Je leest de tekst van het begin tot aan het eind goed door
D
Je leest de tekst en beoordeelt of de informatie juist en betrouwbaar is

Slide 7 - Quiz

This item has no instructions

Lees (en beluister) de tekst

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Dit artikel komt uit de serie 'NRC checkt'. Leg in je eigen woorden uit wat NRC in deze serie doet.

Slide 9 - Open question

This item has no instructions

Wie berichtte dat het in de VS te koud zou zijn voor ijsberen?

Slide 10 - Open question

This item has no instructions

Wat is de conclusie van NRC?

Slide 11 - Open question

This item has no instructions

Geloof jij alles wat je in de krant leest? Waarom wel/niet? Leg uit.

Slide 12 - Open question

This item has no instructions

 filmpje!

Slide 13 - Slide

This item has no instructions

Slide 14 - Video

This item has no instructions

Wat zeggen ze nu eigenlijk?
leek
belangen hebben bij 
objectief
redacteur
peer reviewed
referenties
geciteerd 

Slide 15 - Slide

1. woordraadstrategie tegenstelling: Leek - wetenschapper, expert.
2. woordraadstrategie uitleg: iemand die geld verdiend als de informatie positief is (dus ook wetenschappers)
3. vorig hoofdstuk behandeld: subjectief is vanuit jouw oogpunt (persoonlijk). Objectief is vanuit meerdere standpunten bekeken.
4. redacteur: iemand die teksten controleert op spelling, betrouwbaarheid.
5. Peers (Engels) gelijken. Dus iemand die ook expert is kijkt er nogmaals na.
Referenties: aanbevelingen
Geciteerd: De artikelen (onderzoeken en resultaten daarvan) uit het tijdschrift worden bijvoorbeeld gebruikt in kranten en journaals.

Betrouwbaarheid van teksten


Informatie in teksten is niet altijd betrouwbaar.

Daarom moet je een tekst kritisch lezen.

Als je wilt controleren of een tekst betrouwbaar is, let je op

de bron,  de schrijver, het doel van de tekst.

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

De bron van een tekst

Een bron moet bij voorkeur actueel zijn en dus niet te oud.

Dit kun je aan de bronvermelding zien.

Een bron die zo volledig mogelijk informatie geeft, is betrouwbaarder dan een bron die dat niet doet. Dat geldt ook voor een bron die informatie juist en controleerbaar aanbiedt.

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

De schrijver van een tekst

Een schrijver is deskundig als hij zich uitgebreid in het onderwerp heeft verdiept of een ruime persoonlijke ervaring heeft met het onderwerp. Google eens de naam van een schrijver van een tekst die je leest. Is hij deskundig genoeg?

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

Het doel van een tekst

Een tekst is objectief en onpartijdig als die alleen maar

informatie geeft.

Een tekst is subjectief en partijdig als die ergens van wil overtuigen of ergens reclame voor maakt. Als een tekst bedoelt is om jou te overtuigen of tot handelen aan te zetten (aansporen iets te doen), moet je dus extra goed opletten.

Slide 19 - Slide

objectief: onpartijdig, van meerdere kanten belicht.
subjectief: persoonlijk (dus enkel de mening van de schrijver).

Reclameteksten zijn meestal niet erg betrouwbaar,

omdat ze als doel hebben de lezer aan te sporen iets te kopen

Slide 20 - Slide

This item has no instructions



Ook roddelbladen nemen het soms niet zo nauw met de waarheid. 


en wat denk jij van TikTok? 

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

Slide 22 - Link

This item has no instructions

Is dit artikel betrouwbaar?
Leg je antwoord uit.

Slide 23 - Open question

This item has no instructions


Schoolboeken en de meeste nieuwsberichten zijn wel betrouwbaar, omdat ze als doel hebben de lezer informatie te geven.

Slide 24 - Slide

This item has no instructions

Nepnieuws op internet

Weet jij welke informatie op internet betrouwbaar is?

Veel jongeren vinden het lastig om te beoordelen

of iets wat ze online tegenkomen nepnieuws

of juist betrouwbare informatie is.



Slide 25 - Slide

This item has no instructions

Geloof jij altijd alles wat je leest op internet?

Slide 26 - Open question

This item has no instructions

Hoe check jij of een tekst op internet betrouwbaar is?

Slide 27 - Open question

This item has no instructions

Slide 28 - Slide

This item has no instructions

Kritisch lezen: is het echt waar?
We letten op drie dingen.

Stap 1:  deskundigheid van de schrijver
Stap 2: wat is het doel van de tekst?
Stap 3: wie/wat is de bron

Slide 29 - Slide

This item has no instructions

Let op voor internettrollen en nep-deskundigen ...
Soms kom je erachter dat je
te maken hebt met 
een internettrol of een 
nepdeskundige
... "fake news" dus!
(fake=nep)

Slide 30 - Slide

This item has no instructions

bron: NRC.nl

Slide 31 - Slide

This item has no instructions

Het doel van de tekst
Als je iets leest,  vraag je je af wat het doel is van dat wat je leest.
  • Soms wil de schrijver jou informeren.
  • Soms wil de schrijver jou amuseren.
  • Soms wil een schrijver jou overtuigen of activeren



Slide 32 - Slide

This item has no instructions

De bron van de tekst
  • Op welke datum is de tekst geschreven of op het internet gepubliceerd?
Als het erg lang geleden is, is het niet zo betrouwbaar meer. Een actuele tekst is betrouwbaarder.
  • Door wie is de tekst gepubliceerd of geschreven?

Laten we een paar voorbeelden bekijken

Slide 33 - Slide

This item has no instructions

Bron:
Voedingscentrum

Slide 34 - Slide

Is het Voedingscentrum een betrouwbare bron? Is dit een advertentie? 
Een advertorial is geschreven alsof het onderdeel is van een tijdschrift. Maar eigenlijk is het een advertentie.
Bron: 
Prof. dr. P. Van Damme, 
Universiteit Antwerpen

Slide 35 - Slide

Is Prof. dr. P. Van Damme, 
Universiteit Antwerpen betrouwbaar? Een expert? 
Zeker weten?
Dan kan je hem even googlen. Wat heeft hij nog meer gepubliceerd? etc.
Bron: Rijksoverheid.nl

Slide 36 - Slide

Het is de bedoeling dat de overheid je juiste informatie geeft.
Betrouwbaar of onbetrouwbaar?
Wat denken jullie?
Waarom denken jullie dat?

Slide 38 - Slide

This item has no instructions

Slide 39 - Slide

This item has no instructions

Scroll zelf eens door de site van de spel. 

Slide 40 - Slide

This item has no instructions

Evaluatie
Wat ging er goed?
Wat kan er beter?
Heb je nog vragen?

Slide 41 - Slide

This item has no instructions