4.1 Mondiale patronen: welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

4 Herhaling domein Wereld

4.1 

Mondiale patronen: Welvaart en welzijn

herhaling 4h h1 (§5&6)

Lesdoel

1.  Ontwikkeling kunnen meten op drie manieren
   
2.  Centrum - periferie verhouding begrijpen
3.  Verschuiving in de internationale arbeidsverdeling kunnen verklaren

Noord-Zuid verdeling

Wereldsysteem

Waar in het wereldsysteem bevindt dit land zich?

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

Meten ontwikkeling

Meten van ontwikkeling:

• BNP per inwoner
• Samenstelling beroepsbevolking
• VN-index/welzijnsindex/HDI

eventueel:

toegang tot basisbehoeften, 

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land (inwoners en bedrijven)
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

• per hoofd/per inwoner
  

Welke problemen kent het BNP?

Problemen:

• verschil in koopkracht           -> koopkracht pariteit
• informele sector ontbreekt -> nationale statistieken                                                                                           verbeteren
• sociale ongelijkheid                -> inkomensverschillen tussen                                                                             klassen zichtbaar maken
• regionale ongelijkheid           -> inzoomen

De informele sector behoort tot

1. de primaire sector
2. de secundaire sector
3. de tertiaire sector
4. de quartaire sector

Sociale ongelijkheid is

1. Groot verschil in arm en rijk tussen mensen
2. Verschillen in afkomst
3. Verschillende bevolkingsgroepen leven door elkaar
4. Verschillende bevolkingsgroepen leven gescheiden

In welke situatie is er spraken van REGIONALE ongelijkheid?

1. De bevolkingsdichtheid is langs de kust hoger dan in het binnenland van Tunesië
2. De VN-ontwikkelingsindex is in Noordoost Brazilië 0,56 en in het zuidoosten 0,78
3. Het zuiden van het land is bergachtig, het noordwesten is vlak
4. In dit land verdient 10% van de bevolking ongeveer 50% van het nationaal inkomen

Verdeling beroepsbevolking

Klik op het oog om de bron te bekijken. Je kunt inzoomen. Door nogmaals op het oog te klikken verdwijnt de bron.

Wat betekent het getal 18% bij de verdeling van de beroepsbevolking in Tunesië?

1. Dat 18% van de bevolking in de landbouw werkt.
2. Dat de primaire sector 18% is.
3. Dat 18% van de beroepsbevolking werkzaam is in de landbouw.
4. Dat 82% van de bevolking werkzaam is in de tertiaire sector.

VN-welzijnsindex (HDI)

koopkracht, levensverwachting en analfabestisme

Waar is de VN-welzijnsindex NIET op gebaseerd?

1. alfabetiseringsgraad
2. levensverwachting
3. verdeling beroepsbevolking
4. inkomen

Internationale arbeidsverdeling

Arm land: grondstoffen

rijk land: hoogwaardige producten

Verschuiving: productie naar arme landen

Gevolg: ontstaan semiperiferie

Interne oorzaken

Interne oorzaken

Menselijke oorzaken

• Politiek systeem
• Bevolkingsgroei en leeftijds opbouw
• Mate van ongelijkheid

Natuurlijke oorzaken

• Ligging
• Ontwikkelings kansen

Verdeling welvaart verklaard:

Interne oorzaken

Verdeling welvaart verklaard:

Externe oorzaken

Externe oorzaken

Bij externe oorzaken wordt de reden voor de lage welvaart gezocht in het soort relatie dat een ontwikkelingsland heeft met de rijke landen. 

We kijken naar: 

• Koloniale verleden 
  
• De rol van een land in de wereldeconomie
  

Opdrachten

Maak H4 

§1 

opdr. 1 t/m 4