Schoolblocks: vrijheid van meningsuiting democratie vs dictatuur

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

20 minuten lezen

Burgerschap

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat democratie betekent.
  
• Je kunt uitleggen waarom Nederland een democratie is.
  
• Je kunt uitleggen wat de voor- en nadelen zijn van democratie.
  
• Je kunt uiteggen wat het verschil is tussen een democratie en een dictatuur.

Vragen over het filmpje

Weet jij nog wat hier precies gebeurde?

Wat hebben deze gebeurtenissen te maken met democratie?

Trump-aanhangers bestormen belangrijk gebouw in de VS (NOS Jeugdjournaal).

Bespreek: bij een democratie horen verkiezingen. Deze zijn vrij, eerlijk en geheim. De verkiezingen moeten regelmatig worden gehouden en er mag niet geknoeid worden met de uitslagen. Donald Trump was van mening dat er wel geknoeid was met de uitslagen van de afgelopen verkiezingen. 

Wat vind jij? 

Uit onderzoek blijkt dat ‘democratie’ voor veel jongeren een vaag begrip is. Jongeren zijn niet echt geïnteresseerd in democratie en zijn daar ook niet echt mee bezig.

Wat is democratie volgens jou?

Democratie betekent letterlijk: het volk regeert. De burgers bepalen samen wat er gebeurt. Iedere stem telt ook even zwaar mee. Dit is anders in een dictatuur: daarbij neemt een persoon of een kleine groep de beslissingen, en mag het volk niet meestemmen. 

Vrijheid en gelijkheid

In een democratie is de vrijheid van de burgers het meest belangrijk. In Nederland vinden we vrijheid en gelijkheid erg belangrijk.

• Voel je je vrij in Nederland?
  
• Kun je voorbeelden noemen van vrijheden die je in Nederland hebt? 

Wat zijn de verschillen tussen democratie en dictatuur?

Wat zijn de voor- en nadelen van beide?

Welke vrijheden zou je kwijtraken als Nederland een dictatuur zou worden? 

• Wat zijn de verschillen tussen democratie en dictatuur?
   
• Wat zijn de voor- en
  nadelen van beide?
   
• Welke vrijheden zou je kwijtraken als Nederland een dictatuur zou worden? 

Niet elk land is een democratie In sommige landen mag je heel weinig of niets beslissen of kiezen. Je hebt daar als burger weinig rechten.

In een dictatuur bijvoorbeeld is maar één persoon of één partij aan de macht.

de studenten: zou dit ook in Nederland kunnen gebeuren?

De grondwet

Omdat we vrijheid en gelijkheid zo belangrijk vinden, staat ons recht hierop vastgelegd in de Grondwet.

 Grondrechten zijn voor iedereen gelijk.

Omdat we vrijheid en gelijkheid zo belangrijk vinden, staat ons recht hierop vastgelegd in de Grondwet. De Grondwet is een belangrijk onderdeel van democratie. Hierin zijn de grondrechten van de burgers vastgelegd.

In de Grondwet staat dat we recht hebben op vrijheid van meningsuiting, op privacy, kiesrecht en recht op gelijke behandeling.

Grondrechten zijn voor iedereen gelijk. Iemand met geld heeft niet meer te zeggen dan iemand zonder geld. Ook de overheid moet zich aan de grondwet houden. De grondrechten zorgen voor meer veiligheid en zekerheid. Je kunt niet – zoals dat soms in andere landen wel gebeurt – zomaar door de politie worden opgesloten. 

Jouw invloed

• Hoe laat jij je stem horen?
  
  
• Welke onderwerpen vind jij belangrijk?

Het eens worden

Het hoort er in een democratie bij dat meerdere partijen een beetje hun zin krijgen. Bijvoorbeeld: de een wil meer snelwegen, de ander meer natuur.

Ergens in het midden van die standpunten zullen ze het eens moeten worden. Dat heet een compromis.

 Het hoort er in een democratie bij dat meerdere partijen een beetje hun zin krijgen. Bijvoorbeeld: de een wil meer snelwegen, de ander meer natuur.

Ergens in het midden van die standpunten zullen ze het eens moeten worden. Dat heet een compromis.

Vertel: Bijna elk besluit heeft voor- en tegenstanders. En bij bijna elk besluit zijn er ook mensen die er nadeel van ondervinden. In een democratie zoek je naar wat het beste is voor zoveel mogelijk mensen.