ecologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

ecologie

Ecologie 

Ecologie is hoe organismen met elkaar samenleven en hoe ze leven in hun omgeving 

Maak steeds de juiste keuze:
biotisch / abiotisch
wind

1. biotisch
2. abiotisch

Maak steeds de juiste keuze:
biotisch / abiotisch
regen

1. biotisch
2. abiotisch

Maak steeds de juiste keuze:
biotisch / abiotisch
drijvende vis

1. biotisch
2. abiotisch

factoren

je hebt abiotische factoren en biotiche factoren.

abiotische factoren komen uit de levenloze natuur en biotiche factoren uit levende en dode natuur.

Biotisch

Abiotisch

Wind

Lucht

Zuurstof

Water

Grond

Roofvijanden

Soort

genoten

Plant

Bacterie

Voedsel

INDIVIDU

POPULATIE

ECOSYSTEEM

Niveaus in de ecologie

Individu

Individu

Populatie

populatie is een groep individuen  in een bepaald (leef)gebied.

Een kudde olifanten.

Ecosysteem= gebied en alle populaties dieren en planten daarin.

Een koe in een weiland

1. Individu
2. Levensgemeenschap
3. populatie
4. ecosysteem

Alle madeliefjes in een weiland

1. Individu
2. ecosysteem
3. populatie

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Een voedselketen begint ALTIJD met een :

1. dier
2. schimmel
3. bacterie
4. plant

Een juiste voedselketen is:

1. konijn -> havik -> vos
2. gras <- konijn <- vos
3. gras -> konijn -> vos
4. vos -> konijn ->gras

Voedselketen

Pijltje staat voor: 

Wordt gegeten door

elk organisme noem je een SCHAKEL

Consument

Producent

Reducent

voedselrelaties

Producenten = planten

Consumenten = dieren (planten eters, vleeseters, alleseters, afvaleters)

Reducenten = bacterien en schimmels

wat is een consument?

1. een organisme dat voedsel maakt
2. een organisme dat voedsel eet

Samen leven

 Samen leven

Leerdoel:

- Je leert hoe dieren met elkaar samenwerken in een groep;

- Je leert wie de baas is;

- Je leert hoe dieren een partner vinden.

Leven in groepen

Groepsdieren werken samen.

Samenwerken gaat volgens een taakverdeling:
"wie doet wat".  

De baas in de groep

Het dominante dier is de baas over de onderdanige dieren in de groep.

Rangorde: een groep met dominante en onderdanige dieren, waar iedereen zijn plek kent.

Een rangorde brengt rust in de groep, de regels zijn duidelijk. 

Bij hennen heet de rangorde: pikorde.

Ruzie zonder vechten

Dreigen is het gedrag dat dieren vertonen als ze agressief en bang tegelijk zijn.

Bij dreigen bepaal je wie de sterkste is, zonder te vechten.

Dreigen kan leiden tot overspronggedrag.

Een dier vertoont dan gedrag dat op dat moment niet past.

Een partner vinden

Dieren vinden een partner door baltsgedrag te vertonen.

Dieren maken bij de balts gebruik van (overdreven) signalen.

Balts

De balts is om:

– Te laten zien dat je wilt paren; 

– Te laten zien hoe sterk of zorgzaam je bent
;

– De angst voor elkaar te verminderen
;

– Gelijktijdig klaar te zijn voor de paring.

Welke twee vormen van communiceren hebben mensen en dieren?

1. Vrolijk en boos zijn
2. verbaal en non-verbaal
3. Fluisterend en schreeuwend
4. Lachend en huilend

Door welke signalen willen dieren voor hun jonkies zorgen?

1. Gekke signalen
2. Normale signalen
3. Overdreven signalen
4. Gedreven signalen

Voorbeelden van verbaal gedrag zijn: lichaamshouding, geuren, kleuren, bewegingen en geluiden

1. Juist
2. Onjuist

Leeuwen en Hyena's vechten tegen elkaar om een dode Bison te eten. Hoe noem je zo een relatie?

1. Symbiose
2. Predatie
3. Concurrentie

Door een zachte winter is er veel gras en wordt de populatie konijnen groter.
Wat gebeurt er met de populatie vossen in dit gebied?

1. De populatie neemt af omdat de konijnen teveel ruimte innemen
2. De populatie neemt af omdat de konijnen teveel holen graven in dit gebied
3. De populatie neemt toe omdat er meer holen zijn voor de vos
4. De populatie neemt toe omdat er meer voedsel is.

Bij veel dieren die in groepen leven is er sprake van een rangorde. Wat is een rangorde?

1. De volgorde van dieren van oud naar jong
2. De volgorde waarin dieren mogen eten
3. Het oudste dier is de baas
4. Ieder dier kent zijn plaats

Wat is een voordeel van een territorium?

1. Bescherming van jongen
2. Beschermen van hoeveelheid voedsel
3. Beschermen van je partner tegen soortgenoten
4. Al deze antwoorden

Populatiegrootte

Leerdoelen

- Je kunt manieren noemen waarop de mens afhankelijk is van het milieu.

- Je kunt manieren noemen waarop mensen in Nederland de natuur beheren.

Mens en milieu 

Hoeveel van de aarde gebruik jij 

Voedsel (Nederlandse boeren) en water (grondwater) komen uit dezelfde omgeving 

Fiets, mobiel, wasmachine, kleiding (andere deel van de wereld)

Je beïnvloedt het milieu op andere plaatsen 

Je gebruikt de aarde op 5 manieren

Energie (energiebronnen in de bodem)

Voedsel (boerenbedrijven)

Water

Grondstoffen (ijzer, hout, rubber, katoen)

Afval (mensen produceren afval)

Je gebruikt de aarde op 5 manieren

Energie, water, voedsel en grondstoffen komen van de aarde 

Ieder mens haalt wat hij nodig heeft van de aarde en laat er afval op achter 

Om te vergelijken hoeveel van de aarde iedereen gebruikt is er de ecologische voetafdruk bedacht 

Ecologische voetafdruk

1. De impact die een persoon heeft op zijn omgeving
2. Als je in de groene verf bent gaan staan
3. Planten die extra hard groeien door klimaatverandering
4. Alles wat vervuilend is

Ecologische voetafdruk 

De grootte van de ecologische voetafdruk is afhankelijk van de leefgewoonten van een land 

Welke leefgewoonten spelen een belangrijke rol bij de grootte van de ecologische voetafdruk?

Ecologische voetafdruk 

Mensen in arme landen gebruiken 

minder spullen, energie en water 

Wie heeft er een grotere ecologische voetafdruk?

1. Keniaan
2. Nederlander
3. Braziliaan

Hoe voorkom je dat aarde uitgeput raakt 

Als mensen meer van de aarde gebruiken dan de aarde kan leveren, ontstaan er problemen 

Tekort aan voedsel, water en grondstoffen 

Uitputting van de aarde is te voorkomen 

Wat wordt bedoelt met de 'uitputting' van de aarde

Hoe voorkom je dat aarde uitgeput raakt 

Uitputting van de aarde is te voorkomen als mensen weer aanvullen wat ze gebruiken 

In de natuur: voedselkringloop & kringloop van verbranding en fotosynthese 

Alle stoffen die worden gebruikt, worden weer aangevuld 

Gesloten kringloop 

Alle stoffen die worden 

gebruikt worden weer

aangevuld 

Sleep de juiste cel naar de voedselkringloop.

consumenten

reducenten

producenten

afvaleters

Welke taak heeft elke groep in de voedselkringloop. Sleep de juiste taken naar de juiste groep. 

Producenten

Consumenten

Reducenten

Maken voedingsstoffen door middel van fotosynthese

Gebruiken voedingsstoffen van de planten, geven voedingsstoffen door. 

Zetten voedingsstoffen om in mineralen, water en koolstofdioxide. 

DUURZAAM WONEN

DUURZAME KLEDING

DUURZAAM REIZEN

DUURZAAM MET AFVAL

DUURZAAM ETEN

DUURZAAM ENERGIE

Duurzame producten