Les 10.3 De eigenschappen van basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Les 10.3 De eigenschappen van basen

Planning

• nakijken: 16, 18, 19 en 20 (vanaf blz 27)
• Les 10.3
• Maken opgaven
• Nakijken opgaven

nakijken: 16, 18, 19 en 20 

(vanaf blz 27)

16

• A

18

• a) Zn (s) + 2H⁺ (aq) -->  Zn²⁺ (aq) + H₂ (g)
• b) waterstofgas

19

• a) Ac-
• b) De pH van het mengsel zal hoger worden dan van schoonmaakazijn, omdat er H+ -ionen reageren met het zuiveringszout.
• c) C

20

• a) D
• b) A
• c) C
• d) Voorbeeld van een goed antwoord:
  
• • Zn reageert (tot Zn2+), waardoor de afvoer zal oplossen.
  
• • Zn wordt omgezet (tot Zn2+). De afvoer zal dus wegspoelen.
  
• • Het zink verdwijnt doordat het reageert (tot zink-ionen).

10.3 Eigenschappen van basen

• Je kunt vier algemene eigenschappen van basische oplossingen beschrijven.
  
• Je kunt uitleggen hoe de concentratie van een basische oplossing de hoogte van de pH beïnvloedt.
  
• Je kunt vier bekende basen en de bijbehorende formule geven.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen ammonia en ammoniak. 

Basen

• Werking precies tegengesteld aan zuren
  
• Basen kunnen H+ binden (i.p.v. H+ afsplitsen, zoals zuren dat doen).
  
• Alleen negatieve ionen zijn genoemd, elk zout bevat natuurlijk een positief ion. (zoals NaOH (s))
  

De zuurconcentratie en pH

• De pH van een basische oplossing is altijd >7
  
• Hoe hoger de OH^-- concentratie, hoe meer basisch de oplossing, dus hoe hoger de pH.
  

Wat gebeurd er als je het verdund?

Basen

• Werking precies tegengesteld aan zuren
  
• Basen kunnen H+ binden (i.p.v. H+ afsplitsen, zoals zuren dat doen).
  
• Alleen negatieve ionen zijn genoemd, elk zout bevat natuurlijk een positief ion. (zoals NaOH (s))
  

Belangrijkste basische oplossingen

Belangrijke basische oplossing: Natronloog

• Een natriumhydroxide-oplossing noemen we natronloog
  
• NaOH (s) --> Na⁺ (aq) + OH^- (aq)
  

Toepassingen:

• Gootsteenontstopper
  

Let op: er komt veel warmte vrij bij het oplossen van natriumhydroxide in water

Belangrijke basische oplossing: Kalkwater

• Een calciumhydroxide-oplossing noemen we kalkwater
  
• Ca(OH)₂ (s) --> Ca²⁺ (aq) + 2 OH^- (aq)
  

Toepassingen:

• Zure grond neutraliseren
  
• Zit in metselkalk en in wasmiddelen
  
• Koolstofdioxide aantonen
  

Belangrijke basische oplossing: Kalkwater

• Een calciumhydroxide-oplossing noemen we kalkwater
  
• Ca(OH)₂ (s) --> Ca²⁺ (aq) + 2 OH^- (aq)
  

Toepassingen:

• Zure grond neutraliseren
  
• Zit in metselkalk en in wasmiddelen
  
• Koolstofdioxide aantonen
  

Belangrijke basische oplossing: Ammonia

• Ammonia is een oplossing van het gas ammoniak, NH₃
  
• NH₃ (g) --> NH₃ (aq)
  

Toepassingen:

• Zuiver ammoniak wordt gebruikt om kunstmest te maken.
  

Alle basische oplossingen...

• Bevatten stoffen of deeltjes die H⁺ binden.
  
• Hebben een pH-waarde groter dan 7.
  
• Smaken zeepachtig, wil je de pH van een basische oplossing onderzoeken, is het veiliger om indicatoren te gebruiken.
  
• Geleiden elektrische stroom
  
• Reageren met vet
  
• Reageren met zuren

Maken: 1, 4 t/m 7, 9 t/m 16

(blz 34)

1

• a) Opnemen
• b) hoger

4

• a) hoger
• b) De pH kan niet lager worden dan 7.
• c) Basische oplossingen tasten huid en slijmvliezen aan.

5

• a) een oplossing van natriumhydroxide in water.
• b) NaOH(s) --> Na⁺ (aq) + OH⁻ (aq)
• c) als gootsteenontstopper
• d) Natriumhydroxide kan vetten oplossen. Bij oplossen komt er veel warmte vrij, waardoor het gestolde vet in de afvoer weer vloeibaar wordt.

6

• a) een oplossing van calciumhydroxide in water
• b) Ca(OH)₂ (s) --> Ca²⁺(aq) + 2 OH⁻ (aq)
• c) als reagens om koolstofdioxide aan te tonen

7

• Ammoniak is het zuivere gas, NH₃ (g). Ammonia is de oplossing vanammoniak in water, NH₃ (aq)

9

• a) basisch
• b) pH hoger dan 7

10

• a) Kaliumhydroxide is een base, want het bevat de base OH−
  
• b) paars/rood
• c) B

11

• a) natriumcarbonaat
• b) CO₂^3-
• c) Vettig vuil
• d) C
• e) B

12

• a) Ba(OH)₂ (s) --> Ba²⁺(aq) + 2 OH⁻(aq)
• b) Het is een basische oplossing, want er is OH⁻ aanwezig.
• c) Groengeel

13

• C

14

• a) A
• b) E
• c) A
• d) fenolrood

15

• C

16

• a) H+ en Ac-
• b) Voorbeelden van een goed antwoord:
  
• • Na₂CO₃ bevat carbonaat-ionen. Dat zijn basen en die kunnen H⁺ opnemen en zijn dus niet zuur.
• • In de formule Na₂CO₃  is geen H⁺  aanwezig, dus deze stof kan niet zuur zijn.
• c) A