5.2 ENERGIE

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

reservestoffen

In welk celorganel wordt ATP gemaakt?

Vul in:

.......... + zuurstof --> Energie + water+ koolstofdioxide

1. melkzuur
2. fotosynthese
3. verbranding
4. glucose

BRANDSTOFFEN

• Met name koolhydraten, vetten en eiwitten. 
  
• Energie komt vrij in de mitochondriën bij een proces dat 'dissimilatie' heet. Dit kan alleen plaatsvinden als er genoeg O₂ beschikbaar is. Weet je nog? Glucose + O₂ --> CO₂ + H₂O
• Een deel van de energie komt vrij in de vorm van warmte (houdt lichaamstemperatuur op peil), een ander deel als ATP (levert energie). 

VANDAAG. ENERGIEVOORRAAD

HOU BINAS 90A

ERBIJ TIJDENS 

DE UITLEG. 

Einde van de les: 

CHECK - heb je het begrepen? 

STAP 1. ATP

ATP (adenosine trifosfaat) 

is een soort van 

oplaadbaar molecuul. 

Je hebt een beetje ATP

'klaarliggen' maar bij 

inspanning gaat het snel op.

STAP 2. CP

Creatinefosfaat is 

ook een molecuul. 

Door de fosfaatgroep af te staan aan ADP, kan weer ATP

worden gemaakt. 

ATP & CP vormen samen de 'energieaccu', genoeg voor ongeveer 10-30 seconden inspanning. 

STAP 3. MELKZUURGISTING

ofwel: anaerobe dissimilatie 

Dissimilatie = afbraak van glucose

Anaeroob = zonder zuurstof

LET OP: vindt alleen plaats als

er geen zuurstof aanwezig is, 

per glucose molecuul 2 ATP-tjes. 

STAP 3. MELKZUURGISTING

VOORDEEL: er komt ATP vrij (ook

als er geen zuurstof is)

NADEEL: er komt per glucose-

molecuul maar 2 ATP vrij. 

Er wordt melkzuur geproduceerd

(dit leidt tot verzuring).

STAP 4. AEROBE DISSIMILATIE 

Ook wel 'verbranding' van glucose

C₆H₁₂O₆ + O₂ --> H₂O + CO₂

STAP 4. AEROBE DISSIMILATIE 

VOORDEEL: er komt per glucose-molecuul wel 38 ATP vrij 

NADEEL: kan niet plaatsvinden als er geen zuurstof is (bij plotselinge inspanning is dat pas na ongeveer een minuut)

Vragen?

ATP

melkzuur

gisting

aerobe dissimilatie

anaerobe dissimilatie

creatine fosfaat

CP

AEROBE DISSIMILATIE

ANAEROBE DISSIMILATIE

Vindt plaats in mitochondriën

Vindt plaats in cytoplasma

Met zuurstof

Zonder zuurstof

2 ATP per glucose

38 ATP per glucose

Melkzuurgisting

ZIE BINAS 68A

Hoe lees je dit af?

Wat wordt bedoeld met de 'fosfaataccu'?

Wordt 

als ureum uitgescheiden 

ENERGIEVOORRAAD

1. ATP 
   
2. CP
   
3. Anaerobe dissimilatie (= melkzuurgisting)
4. Aerobe dissimilatie - afbraak van glucose. 

• In levercellen: afbraak van eiwitten
• In spiercellen: eerst glucose, dan glycogeen, dan vetopslag
  

Welke afvalstoffen maakt je lichaam?

AFVALSTOFFEN

Aerobe dissimilatie

CO₂

H₂O

Afbraak van eiwitten 

UREUM

Aerobe dissimilatie betekent

1. afbraak
2. afbraak met zuurstof
3. afbraak zonder zuurstof
4. opbouw met zuurstof

1. aerobe dissimilatie van vetzuren
2. anaerobe dissimilatie van aminozuren
3. melkzuurgisting

Wat levert het meeste ATP op wanneer 1 glucose-molecuul wordt verbrand?

1. Melkzuurgisting
2. Aerobe dissimilatie
3. Anaerobe dissimilatie
4. Alcoholgisting

Dus... welke vorm van dissimilatie gebruikt de meeste glucose moleculen om een bepaalde hoeveelheid energie (ATP) te produceren?

1. Anaerobe dissimilatie
2. Aerobe dissimilatie

Waar komt bij deze sporten de energie vandaan?

100 meter sprint

een marathon

1000 meter schaatsen

Vooral de ATP en CP voorraad in de spieren

Vooral anaerobe dissimilatie van glucose

Vooral aerobe dissimilatie van glucose

Enkele bestanddelen van het voedsel van de mens zijn: eiwitten, koolhydraten en vetten.
Welke van deze voedselbestanddelen kunnen stoffen leveren die zowel bij de assimilatie als bij de dissimilatie in cellen worden gebruikt?

1. eiwitten, koolhydraten en vetten
2. alleen eiwitten en vetten
3. alleen koolhydraten en vetten
4. alleen eiwitten en koolhydraten

In spieren van de mens vinden onder andere de volgende stofwisselingsprocessen plaats:
1 opbouw van eiwitten uit aminozuren,
2 vorming van melkzuur uit glucose,
3 vorming van glycogeen uit glucose,
4 vorming van CO2 en H2O uit glucose en O2.
Bij welk of bij welke van deze processen komt energie vrij die kan worden gebruikt voor het samentrekken van de spieren?

1. alleen bij proces 3
2. bij de processen 1 en 3
3. alleen bij proces 4
4. bij de processen 2 en 4