B4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 4

Neem je boek en laptop voor

Wat doen schimmels en bacteriën (reducenten) in de natuur?

1. Ze doen helemaal niets
2. Ze eten van de planten
3. Ze breken de dode resten van planten en dieren af

Welke manier van conserveren: water uit het voedsel halen

1. Pasteuriseren
2. Steriliseren
3. Invriezen
4. Drogen

Door welke conserveringsmanier gaan micro-organismen dood?

1. Invriezen
2. Steriliseren
3. Drogen
4. Suiker toevoegen

Verteringssappen bevatten enzymen. Wat zijn enzymen?

1. Stoffen die maagsap produceren
2. Alle onverteerbare stoffen
3. Stoffen die processen versnellen
4. Stoffen die de voedselbrij kunnen verplaatsen

Welk enzym vertoont de grootste enzymactiviteit bij 30 graden Celsius?

1. x (rood)
2. y (groen
3. z (paars)
4. ze zijn allemaal gelijk

Welk enzym vertoont de grootste enzymactiviteit?

1. x (rood)
2. y (groen
3. z (paars)
4. ze zijn allemaal gelijk

Wat verwacht je van de enzymactiviteit bij een koorts temperatuur en waarom?

1. De enzymactiviteit neemt af, de enzymen vallen uit elkaar
2. De enzymactiviteit neemt toe, de enzymen vallen uit elkaar
3. De enzymactiviteit neemt af, de pH is te laag
4. De enzymactiviteit neemt af, de pH is te hoog

Energie wordt in je lichaam o.a gebruikt voor het op peil houden van de lichaamstemperatuur.

1. juist
2. onjuist

Sleep de beschrijving naar het juiste begrip.

1. beschermde stoffen

2. bouwstoffen

4. reservestoffen

3. brandstoffen

5. voedingsvezels

A. een tekort hieraan kan ziekte veroorzaken

B. leveren energie

C. nodig om cellen en weefsels op te bouwen

D. onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel

E. worden opgeslagen voor later gebruik

Terugblik vorige week

6 groepen voedingsstoffen

Schijf van 5

Gezond eten verkleint de kans op ziekten en overgewicht.

De schrijf van 5 is een hulpmiddel

om te bepalen wat en hoeveel we nodig hebben.

Eet elke dag iets uit elk vak van de schijf van vijf. 

Energiebehoefte

Hoeveel je nodig hebt is vooral afhankelijk van je energiebehoefte in rust.

Dit noemen we de grondstofwisseling. 

De grondstofwisseling is afhankelijk van:

• Leeftijd 
  
• Geslacht 
  
• Lengte
• Omgevingstemperatuur 

Thema 12 Voeding en vertering

B1 Enzymen

B2 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

B3 Voeding en leefstijl

B4 Het verteringsstelsel

B5 De organen voor vertering

B6 Planteneters, vleeseters en alleseters

5 minuten stil lezen B4

Lees de theorie op blz. 40 en 41

Als je klaar bent vul je alvast de namen van de organen in op blz. 44

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat vertering is en de functie van verteringssappen en enzymen hierbij aangeven
• Je kunt beschrijven hoe de darmperistaltiek tot stand komt en de functie ervan noemen
  

Het verteringsstelsel
is ongeveer 9
meter lang. Het heeft ongeveer
24 uur nodig om

voedsel te 

verteren

Vertering = Het afbreken van voedingsstoffen die niet door de darmwand heen kunnen

Vertering

Het afbreken van voedingsstoffen die niet door de darmwand heen kunnen, tot stoffen die wel door de darmwand heen kunnen.

Eiwitten, de meeste koolhydraten en vetten.

Wat NIET verteerd hoeft te worden: glucose, mineralen, vitamines, water (kunnen meteen door darmwand)

Kan niet door darmwand

Kan wel door darmwand

Van mond naar kont

1. Mond
2. Slokdarm
3. Maag
4. Twaalfvingerige darm

5. Dunne darm

6. Dikke darm

7. Endeldarm           8. Anus

Darmperistaltiek:

Het samentrekken van de spieren in de darmen

Functies:

- Verteren

- Vervoeren

- Mengen met verteringssappen

Door voedingsvezels verloopt de peristaltiek beter.

Samenvattingsopdracht 4

Vul de organen in op blz. 44 en teken pijlen waar de verteringssappen gemaakt worden. Daaronder leg je uit wat darmperistaltiek is.

Over 5 minuten gaan we nakijken!

Verteringssappen

• Worden gemaakt door verteringsklieren
• Bevatten enzymen

Enzymen (herhaling BS 12.1)

• Ze versnellen de reactie van stofwisselingsprocessen zonder daarbij zelf verbruikt te worden
• Het zijn eiwitten
• Ze werken specifiek: 1 enzym kan 1 reactie versnellen
  

Verteringsklieren

Verteringsklieren maken verteringssappen

Speekselklieren -> speeksel

Maagsapklieren -> maagsap

!(Lever -> gal) 

Gal is geen verteringssap, gal emulgeert vetten!
Alvleesklier -> alvleessap

Darmsapklieren -> darmsap

Darmperistaltiek

• Het afwisselend samentrekken en ontspannen van kringspieren en lengte spieren in de darmwand
• Functie:
•        voedselbrij verplaatsen
•        kneden
•        mengen met verteringssappen

Darmperistaltiek

Darmperistaltiek

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 8 van 12.4

Opdracht 4 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 40 en 41

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 12.4