2.3 Onrust in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Startklaar?

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, pen 

Terugblik-opdracht

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Alleen wat in de bijbel staat is juist.

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Aflaten kunnen je dichter bij God brengen.

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De paus moet leiding geven aan de gelovigen.

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De bijbel moet in de volkstaal worden geschreven, zodat iedereen het kan lezen.

1. Protestant
2. Katholiek

2.3 Onrust in de Nederlanden

Hoe leidde de onrust in de Nederlanden tot de Opstand?

De centralisatiepolitiek en het godsdienstbeleid van de Habsburgers leidden tot onrust onder het volk, terwijl edelen en stadsbesturen weinig zin hadden de opgelegde maatregelen uit te voeren, omdat zij die zagen als aantasting van de eigen positie. De onrust culmineerde in de aanbieding van het Smeekschrift door de (lagere) edelen.

Leerdoelen

1. Je kent de betekenis van de begrippen landsheer, gewesten, Staten, privileges, stadhouder, landvoogd, centralisatie, Staten-Generaal, particularisme, plakkaten, ketters, inquisitie, Smeekschrift. (R)
   
2. Je kan uitleggen op welke manier Karel V het bestuur in de Nederlanden probeerde te centraliseren. (T1)
   
3. Je kunt op politiek, economisch en religieus gebied uitleggen waarom de adel, steden en gewesten zich tegen de centralisatie van Karel V en Filips II verzetten. (T2)
   

Een wereldrijk… waar de zon niet onder gaat

Karel V in Europa

Vrede van Augsburg (1555)

Aan de slag

a. De paus reageert op de kritiek van Luther, gepubliceerd in zijn 95 stellingen.

b. Luther bedreigde het gezag/de macht van de paus door kritiek te hebben op de paus en de katholieke kerk.

c. Luther werd (in 1521) door de paus in de ban gedaan, geëxcommuniceerd.

3 punten

De lage landen onder Karel V

Bestaat uit 17 gewesten ( provincies) met ieder hun eigen wetten.

Als de koning belasting nodig heeft dan moet hijlangs ieder gewest om dat te vragen.

Om iets voor elkaar te krijgen moet de koning rekening houden met hun privileges..

Centralisatiepolitiek

Bestaat uit 17 gewesten ( provincies) met ieder hun eigen wetten.

Als de koning belasting nodig heeft dan moet hijlangs ieder gewest om dat te vragen.

Om iets voor elkaar te krijgen moet de koning rekening houden met hun privileges..

Aan de slag

Aan de slag

Filips II (Heer der Nederlanden)

Centralisatiepolitiek

Leg uit waarom de centralisatiepolitiek van Karel V (en later Filips II) leidde tot kritiek van de steden, gewesten en adel?

Karel V trok alle macht naar zich toe, dat betekent dat anderen hun macht verloren (1p). Zo wilden de steden, gewesten en de adel hun voorrechten (privileges) behouden /particularisme / ze waren boos over de harde vervolging van de protestanten.

Smeekschrift der Edelen

Leerdoelen

1. Je kent de betekenis van de begrippen landsheer, gewesten, Staten, privileges, stadhouder, landvoogd, centralisatie, Staten-Generaal, particularisme, plakkaten, ketters, inquisitie, Smeekschrift. (R)
   
2. Je kan uitleggen op welke manier Karel V het bestuur in de Nederlanden probeerde te centraliseren. (T1)
   
3. Je kunt op politiek, economisch en religieus gebied uitleggen waarom de adel, steden en gewesten zich tegen de centralisatie van Karel V en Filips II verzetten. (T2)