13- Transport en Afweer 7 Transplantatie en bloedtransfusie

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

biologie

                        Klas 4 - 13.7 transplantaties en bloedtransfusies

Vandaag in deze les:

• start met inleiding hoofdstuk 13 Transport en afweer - paragraaf 7 transplantaties en bloedtransfusies
• leerdoelen;
  
• je kunt de problemen beschrijven die het afweersysteem veroorzaakt bij transplantaties en auto-immuunziektes.
• je kunt de rol van de bloedfactoren bij bloedtransfusies en de rol van de resusfactor bij zwangerschap beschrijven.

transplantatie (148)

TRANSPLANTATIE: een aangetast weefsel of orgaan wordt vervangen door een ander weefsel of orgaan.

* zo mogelijk is dit van de patiënt zelf afkomstig of van een nauw verwant 

  persoon (de donor)

* uit verwantschapsstudie blijkt wie de meest geschikte donor is.

* bij donorweefsel of een donor-orgaan kunnen afstotingsreacties optreden. 

  Het lichaam maakt dan antistoffen tegen antigenen op het lichaamsvreemde

  weefsel  of orgaan 

auto-immuunziekte 148

AUTO-IMMUUNZIEKTE; 

ziekte waarbij het afweersysteem een lichaamseigen eiwit niet meer herkent 

bijv. reuma (ontstoken gewrichten)

Gevolg - er worden antistoffen gevormd tegen een lichaamseigen eiwit

             - cellen met dit eiwit worden vernietigd (afstoten)

bloedgroepen 149

Bloedfactor = antigeen

Stof op het celmembraan van rode bloedcellen die als antigeen werkt voor iemand die deze stof niet heeft.

-de belangrijkste zijn antigeen A, antigeen B, en de resusfactor

Bloedgroepen A  B    AB  en o

- Het bloedplasma bevat antistof tegen de bloedfactor die niet op de rode bloedcellen zit

bloedgroepen 149

Bloedgroep          bloedfactor op rode bloedcellen       antistof in bloedplasma

                             antigeen = bloedfactor

    A                                   A                                              anti B

    B                                   B                                              anti A

    AB                                 A en B                                     geen

    o                                    geen                                        anti-A en anti-B

resusfactor 149

Resusfactor

Bij resuspositief bloed (Rh+) bevatten de rode bloedcellen de resusfactor

bij resusnegatief bloed (Rh-) niet.

antiresus wordt gevormd als Rh- bloed in contact komt met Rh+ bloed

de vorming van antiresus verloopt langzaam.

resusfactor/zwangerschap 149

problemen kunnen optreden bij een Rh-moeder die zwanger is van een Rh+kind

• na de bevalling vormt de moeder langzaam antiresus.
• tijdens de volgende zwangerschap kan antiresus v.d. moeder in het resuspositieve bloed van het kind komen -> gevolg de rode bloedcellen van het kind worden afgebroken (resuskindje)
  
• door toediening van antiresus aan de Rh-moeder die zwanger is van en RH+kind, wordt de vorming van antiresus tegengegaan(week 30&nabevalling)

resuskindje en zwangerschap 155

bloedtransfusies 149

• bij voorkeur geeft men bloed van een donor met dezelfde bloedgroep en resusfactor als de ontvanger   (bijv  B+ aan B+)
• bloedfactor A en anti-A reageren met elkaar, net als bloedfactor B en anti B.
• ook de resusfactor reageert met antiresus
• rode bloedcellen klonteren samen als de bloedfactor van de donor reageert met antistof van de ontvanger
• O = algemene donor (aan A, B en AB)  en  AB = algemene ontvanger  (A,O, B)
• transfusie van resusnegatief bloed naar resuspositieve ontvanger =mogelijk

bloedklontering

Bloedgroepen 149

Bloedgroepen 149

aan de slag 13.7

hoofdstuk 13 transport en afweer 

paragraaf 7 bloedtransfusies en transplantaties

kennis vragen 13.7  vraag 1 t/m 4 (152/154)

inzichtvragen 13.7  vraag 5 t/m 8 (155/156)

Dank jullie wel voor jullie aandacht!

Huiswerk 13.4

Voor zover nog niet in de les gemaakt;

hoofdstuk 13 transport en afweer

paragraaf 7 bloedtransfusies en transplantaties

kennis vragen 13.7 vraag 1 t/m 4 (152/154)

inzichtvragen 13.7 vraag 5 t/m 8 (155/156)

Bloedgroepen 149

In hoeverre heb jij het idee dat je deze leerstof hebt begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Ik vond deze les....

😒🙁😐🙂😃