zwangerschap en bevalling

• kraamverpleging
• MBO
• Studiejaar 3

De standaardcontroles zijn controle van de hartslag en echoscopie. Controles op indicatie zijn: vlokkentest (chorionbiopsie), vruchtwaterpunctie (amniocentese), combinatietest, NIPT en cardiotocografie (CTG).

Wat is de gemiddelde hartslag van een foetus?

1. even snel als de moeder
2. dubbel zo snel als de moeder
3. 200 pm
4. 220 pm

In teams heb ik bij bestanden een opdracht gezet, deze mogen jullie uit gaan werken en dan zien we elkaar over 25 minuten weer.

complicaties zwangerschap

Bloedverlies 1e 12 weken/vanaf 12 weken: miskraam/verkeerde ligging placenta (placenta praevia) 

overmatig braken/misselijkheid (hyperemisis gravidarum)

vroegtijdig gebroken vliezen

groeiachterstand/te grote baby (negatieve of positieve dyscongruentie)

zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum)/macrosomie

hoge bloeddruk

(pre) eclampsie (hoge bloeddruk, eiwitverlies, oedeem, epileptisch insult, kans op HELLP syndroom)

HELLP syndroom: Hemolyse, Elevated Liver enzymes en Low Platelets

 (bloedafbraak, lever functioneert niet meer, inwendige bloedingen)

stuitligging

over tijd (serotiniteit)

Lichaamshygiëne tijdens zwangerschap

• Verandering hormoonhuishouding
•  extra gevoelig voor infecties, waaronder candida
• Gezonde hygiëne toepassen
• Aandachtspunt bij opname zwangere vrouwen

Voeding

• Gevarieerd eten/schijf van vijf
• Eten voor 2?? 
• Voeding aanpassen bij zwangerschapsverschijnselen
• beweeg voldoende

Belangrijke voedingsstoffen

• Calcium (zuivelproducten)
• Vitamine D  voor aanleg skelet en gebit (zon, voeding, preparaat)
• IJzer (voeding/preparaat)
• Zink (verhoogd risico op groeistoornissen, zwangerschapsvergiftiging)
• Vitamine A (ontwikkeling hart, ogen, alvleesklier, skelet)
• Vitamine B (B6, B11, B12). Tekort vergroot de kans op neurale buisdefect (open ruggetje of open schedeltje)
• Vitamine C (infectiepreventie)

Welke vitamine B is hetzelfde als foliumzuur?

1. B6
2. B11
3. B12

Risico's van voeding

Voorkomen toxoplasmose (parasiet) en listeria (bacterie) infectie:

Veroorzaakt: miskraam, vroeggeboorte, afwijkingen ogen, oren, zenuwstelsel

• Voedsel voldoende verhit
• let op kruisbesmetting
• Geen rauwe kazen, paté, vlees of vis
• Let op tuinieren, kattenbakken, zandbakken

Roken

• belemmert opname zuurstof
• opname schadelijke stoffen
• Verminderde bloedtoevoer
• Baby weegt gemiddeld 250 gram minder 

vervolg roken

• De kans op een voorliggende placenta (placenta praevia) of een loslatende placenta (solutio placentae) neemt toe en de doorbloeding van de placenta is minder.
  
• Er bestaat een verhoogde kans op een spontane abortus (miskraam).
  
• De herseninhoud van de baby is kleiner.
  
• De baby heeft een groeiachterstand.
  
• De kans op vroeggeboorte is groter.
  
• De baby heeft ademhalingsproblemen.
  
• De baby kan voedings- en ontwikkelingsproblemen krijgen.
  
• De kans op perinatale (vanaf 24 weken tot 2 weken na geboorte) sterfte wordt met vijf tot tien procent verhoogd.
• Verband tussen wiegendood
• vergrote kans op longaandoeningen zoals bronchitis

alcohol

• Foetus krijgt alle alcohol binnen
• 1 glas is teveel!!
• FAS-D (foetaal alcohol syndroom) 

medicatie/drugs

• Voorkeur: geen!
• Soms noodzakelijk (altijd iom arts)
• Geen drugs
• baby moet afkicken na geboorte
• schadelijke gevolgen zoals ontwikkelingsstoornissen

Vervolg FAS-D

• 3 op 1000
• blijvende cognitieve schade 
• problemen met eten
• overgevoeligheid licht en geluid
• veel huilen
• hyperactief
• groeiachterstand
• autistische kenmerken
• hechtingsproblematiek
• zwakke sociale vaardigheden
• lagere sociale/emotionele ontwikkeling
• verslavingsgevoelig
• opvoeding weegt zwaar

Het bekken is onderdeel van het geboortekanaal. Het bestaat uit het grote en kleine bekken. Het bekken van de man en vrouw zijn verschillend. Bij de vrouw is de holte breder en groter, dan bij de man.

Het geboortekanaal bestaat uit:

Het geboortekanaal is niet breed, dat is reden dat de ligging van de baby in de gaten wordt gehouden.

voetligging

de baby ligt met 1 of beide benen gestrekt naar beneden. 1 of beide voeten liggen dan lager dan de billen.

Half onvolkomen stuitligging

1 been ligt gestrekt naar boven en het andere been ligt gebogen naar beneden.

volkomen stuitligging

De benen van de baby zijn gebogen, zodat de voeten bij de billen liggen

onvolkomen stuitligging

De benen van de baby liggen omhoog naast het lichaam

Tot welke maand kan een foetus zich vrij bewegen in de
baarmoeder?

1. 5-6
2. 6-7
3. 7-8
4. 8-9

Een ongeboren kind heeft tot de zesde of zevende maand alle mogelijkheden om zich vrij in de baarmoeder te bewegen.

Het breedste deel van het bekken = 13 cm, smalste deel= 10 cm

Daarom zijn er aanpassingen bij de foetus. De schedel bestaat uit 5 delen, bij een baby zijn deze delen zacht en kunnen in elkaar schuiven (moulage).

Verder moet de baby tijdens de geboorte 2x het hoofd draaien, de inwendige en uitwendige spildraai.

Wanneer de baby indaalt en de ontsluiting start, neemt het kindje een flexiehouding aan, kin op de borst, om zo de oppervlakte van de schedel te verkleinen.

Hier zie je de spildraai en de flexiehouding

Observaties bij de barende vrouw

Vruchtwaterverlies. Bij twijfel wordt een varentest gedaan. Een druppel opgedroogd vruchtwater laat onder de microscoop een varenpatroon zien. Bij een positieve varentest verliest de zwangere inderdaad vruchtwater.

Kleur van het vruchtwater.

Bloedverlies en als er bloedverlies is de hoeveelheid en de kleur.

Of de barende bewegingen van het kindje voelt.

CTG-gegevens.

Pols-, temperatuur- en bloeddruk.

De manier waarop de barende en haar partner de baring beleven.

Weeën activiteit: frequentie, duur en sterkte

Gedrag van de barende

Wanneer de weeën sterk zijn, zie je aan de vrouw dat zij een beetje wazig kijkt, langzamer of zelfs niet meer reageert op vragen. Als je dit ziet, weet je dat de endorfine zijn werk goed doet. Hoe meer endorfine, hoe beter de vrouw zich kan ontspannen, hoe beter de ontsluiting zal verlopen. Bewaak dit proces. Vooral aan het begin van de ontsluiting zal elke interventie haar uit dit proces halen.

De vordering van de baarmoeder wordt geobserveerd door middel van een vaginaal toucher aan de hand van POVIAS:

Geboorte na 42e week van de zwangerschap

Geboorte voor de 37e week van de zwangerschap

De pasgeborene heeft een te laag gewicht 

De pasgeborene is te groot voor 

de duur van de zwangerschap

gravida

primipara

multigravida

primigravida

macrosoom

serotien

dysmatuur

prematuur

Een vrouw die zwanger is

Een vrouw die voor het eerst bevalt

Een vrouw die voor de 2e keer of meer zwanger is

Een vrouw die voor het eerst zwanger is

Sonja kreeg 2 miskramen en is
nu bevallen van een gezonde
dochter. In het dossier staat.....

1. PII,GI
2. GII,MI
3. GIII, PI

Zij is een vrouw die voor het eerst bevalt dus een primipara, maar het is de tweede keer dat zij zwanger is, zij is dus een multigravida

Zoek de kenmerken op in je studieboek

Bevallen kan in verschillende posities, dit is onder andere afhankelijk van de voorkeur van de kraamvrouw en de verloskundige.

De bevalling kun je onderverdelen in 4 fasen.

De ontsluiting bestaat uit 2 fasen. De latente fase en de actieve fase. De fase van ontsluiting is zeer verschillend van duur, maar duurt meestal acht uur of langer. Tijdens het begin van deze fase is er elke tien tot dertig minuten een wee; de frequentie neemt geleidelijk toe. Tegen het eind van deze fase breekt het amnion; soms wordt gezegd dat ‘de vliezen breken’.

De uitdrijving begint als de baarmoedermond, die door de naderende foetus open wordt gedrukt, zich volledig verwijdt (10cm ontsluiting). De uitdrijving gaat door totdat de foetus uit de vagina is gedreven, een periode die meestal minder dan twee uur in beslag neemt.

Tijdens de nageboorte wordt de baarmoeder geleidelijk kleiner doordat de spieren in de deels ledige baarmoeder zich samentrekken. Door deze samentrekkingen van de baarmoeder maakt de placenta zich los van het endometrium. Deze fase eindigt meestal binnen een uur na de bevalling met de uitdrijving van de placenta of de ‘nageboorte’.

Een kindje is bij de geboorte voldragen tussen de 37 en 42 weken. Dit is een ...

1. A therme
2. Prematuur
3. Serotien
4. Postnataal

Hoe heet de draai om de lengteas die het kindje tijdens een normale bevalling maakt?

1. volledige draai
2. Spildraai
3. Stuitdraai
4. Hoofddraai

Na het doorknippen van de navelstreng wordt deze bekeken. Hoeveel bloedvaten verwacht je te zien?

1. 1
2. 2
3. 3

Bloedvaten

De placenta neemt voedingsstoffen en zuurstof op uit het bloed van de moeder en brengt die via de twee slagaders in de navelstreng naar de baby. 

Het bloed van de baby gaat via een ader in de navelstreng naar de placenta. Hier worden afvalstoffen en koolzuur eruit gefilterd die vervolgens via de bloedbaan naar de nieren en longen van de moeder gaan om te worden uitgescheiden.