Grammatica en zinsstructuur Groep 7

• Taal
• Basisschool
• Groep 7

Grammatica en zinsstructuur 

Leerdoelen: 

Zinsdelen begrijpen

Zelf een grammaticaal goede zin kunnen samenstellen

Welke zinsdelen ken je?

De persoonsvorm

"Belangrijkste" werkwoord in de zin. 

3 manieren om hem te vinden:

1. getalproef

2. tijdproef

3. vraagzin

In welke zin is het woord in hoofdletters NIET de persoonsvorm?

1. De kat HEEFT op de bank geslapen.
2. Je WILDE een boek lezen en iets leren.
3. Ik heb gisteren hard GEWERKT aan mijn werkstuk.
4. Ik KON mijn huiswerk niet maken.

Wat is het onderwerp?

Degene die iets doet in de zin  > Wie/wat + gezegde?

zij loopt

hij wordt opgehaald

de oude mannen schaken

Wat is het onderwerp in deze zin?

De snelle jongen rent een marathon.

1. snelle jongen
2. rent
3. De snelle jongen
4. een marathon

Wat is het onderwerp van deze zin?

De schildpad werd ingehaald door de haas.

1. de haas
2. werd
3. De schildpad
4. haas

Wat is het onderwerp in deze zin?

Het is moeilijk om te zeggen wie er gelijk heeft in deze discussie.

1. moeilijk
2. gelijk
3. deze discussie
4. Het

Wat is het lijdend voorwerp?

Wat gedaan wordt > wie/wat + onderwerp + gezegde?

Wat is het lijdend voorwerp in de zin?

Ik haal een 1 april grap uit.

1. ik
2. een 1 april grap
3. haal
4. uit

Wat is het lijdend voorwerp in de zin?
De kinderen spelen morgen een wedstrijd.

1. De kinderen
2. kinderen
3. wedstrijd
4. een wedstrijd

Benoem het lijdend voorwerp of de lijdend voorwerpen:
Hij droeg zijn schooltas en ik de mijne.

1. Hij
2. ik
3. zijn schooltas
4. zijn schooltas, de mijne

Jullie hebben een hond als huisdier, maar ik een kat.

1. een hond, een kat
2. een kat
3. een hond
4. huisdier

Schrijf twee zinnen in de volgende vorm:
Onderwerp + persoonsvorm + lijdend voorwerp.
Bijv. : Mijn lieve oma stuurt een verjaardagskaart.

Het meewerkend voorwerp (mv)

Degene aan of voor wie je iets doet

Wij hebben voor haar een fiets gekocht. 

Ik geef een cadeau aan mijn opa.

Wat is het meewerkend voorwerp?

Hij leent mij zijn fiets.

1. Hij
2. zijn fiets
3. leent
4. mij

Ik ga op vakantie met mijn vrienden.

1. Ik
2. ga
3. met mijn vrienden
4. er is GEEN meewerkend voorwerp

Maak een zin in de volgende vorm:
Onderwerp + persoonsvorm + lijdend voorwerp + meewerkend voorwerp.

Laten we de zinnen iets interessanter maken: 

de bijwoordelijke bepaling

Hoe? Wat? Wanneer? Waar? Hoe vaak? Hoe lang?

langzaam, iedere zomer, om 8 uur, op het strand, naar Turkije

Maak de volgende zin af met een bijwoordelijke bepaling. Maak hem zo origineel mogelijk:
Aankomende zomer ga ik op vakantie ...........................

Geef zo veel mogelijk voorbeelden van een bijwoordelijke bepaling (bwb):

Maak een zin in de volgende vorm:
Onderwerp + persoonsvorm.

Schrijf je zin van net over op een blaadje. Voeg nu aan die zin twee bijwoordelijke bepalingen toe. 

Geef bijvoorbeeld meer informatie over: waar, wanneer, hoe lang, hoe vaak, hoe

Het "ontleden" van een zin

Een bestaande zin in zinsdelen verdelen door strepen te zetten:

De hond | eet | zijn brokken | in de keuken.

De volgorde van het ontleden:

- Zet strepen rondom de persoonsvorm

- Zet strepen rondom andere zinsdelen die je herkent (andere werkwoorden, onderwerp, etc.)

De jonge vrouw gaf haar beste vriendin een prachtig cadeau op haar verjaardag in de tuin van haar grootouders.

De jonge vrouw gaf haar beste vriendin een prachtig cadeau op haar verjaardag in de tuin van haar grootouders.

De jonge vrouw gaf haar beste vriendin een prachtig cadeau op haar verjaardag in de tuin van haar grootouders.

De jonge vrouw | gaf | haar beste vriendin | een prachtig cadeau | op haar verjaardag | in de tuin van haar grootouders.

Ontleed deze zin door strepen te zetten:
(bijv. / of |)
De man liep snel naar het station.

Ontleed deze zin door strepen te zetten:
(bijv. / of |)
De juf gaf de leerling gisteren in de klas een compliment.

Ontleed deze zin door strepen te zetten:
De nieuwsgierige egel gaf zijn beste vriend gisteren in het park met een glimlach een prachtig, rond steentje.

Wat is het meewerkend voorwerp?

De bakker gaf de kinderen gisteren in de winkel met een glimlach hun favoriete koekjes.

1. De bakker
2. gisteren
3. de kinderen
4. hun favoriete koekjes