De scheiding - Kees van Kooten SI

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Verhaalanalyse les 1

De scheiding - Kees van Kooten

Kees van Kooten (1941)

• Van satirisch werk tot autobiografisch proza
• Vader van Kasper van Kooten (acteur) en Kim van Kooten (actrice)
  
  
• Schreef in 2013 het boekenweekgeschenk De verrekijker en Het groot dictee der Nederlandse taal
  
  
• Bekend van tv (vooral voor je ouders): Van Kooten en De Bie 

Perspectief

• = Vanuit wiens ogen lezen wij dit verhaal? 
• Het verhaal kan het hele verhaal bij dezelfde persoon liggen, maar kan ook wisselen (bijv. bij een onzichtbare verteller, auctoriële verteller) 
  
  
• Effect perspectief
• Je leest 'met een gekleurde bril' op
• En dit kan leiden tot sympathie of antipathie voor bepaalde personages. 

Lezen: De scheiding 

Tip: lees de vragen eerst door!

Beantwoord deze vragen

1a: De schrijver laat in dit verhaal de lezer de gebeurtenissen meebeleven vanuit een bepaalde verhaalfiguur. Wie is dat hier? 

1b: Ga nog eens na vanaf welke regel je dat doorhad en geef minstens drie duidelijke voorbeelden vanuit het verschijnsel dat je vanuit deze verhaalfiguur meeleeft. Noteer de regelnummers!

1c: Het 'meebeleven vanuit een verhaalfiguur' heet perspectief. Wat is het effect van de bijzondere perspectiefkeuze in dit verhaal?

1d: Wat voor soort vertelsituatie heeft dit verhaal? 

Tip: markeer in de tekst en noteer de vraag er evt. bij. 

De scheiding

1a: De schrijver laat in dit verhaal de lezer de gebeurtenissen meebeleven vanuit een bepaalde verhaalfiguur. Wie is dat hier? 

• De schrijver laat de lezer de gebeurtenissen meebeleven vanuit de hond van de man en de vrouw. 

De scheiding

1b: Ga nog eens na vanaf welke regel je dat doorhad en geef minstens drie duidelijke voorbeelden vanuit het verschijnsel dat je vanuit deze verhaalfiguur meeleeft. Noteer de regelnummers!

• "en een plas doen" (r. 24)
• "Wekenlang leef ik op blikken" (r. 34)
• "Dan haalde ik mijn drinken uit de wc-pot" (r. 37)
• "mijn bak" (r. 43), "een bak vers water" (r. 52)
• "stond al met mijn riem in mijn bek bij de deur" (r. 47-48)

De scheiding

1c: Het 'meebeleven vanuit een verhaalfiguur' heet perspectief. Wat is het effect van de bijzondere perspectiefkeuze in dit verhaal?

• Het effect van dit bijzondere perspectief is dat je als lezer eerst op het verkeerde been wordt gezet. Je gaat er immers in eerste instantie niet van uit dat je een verhaal gaat lezen gezien door de ogen van een hond.

De scheiding

1d: Wat voor soort vertelsituatie heeft dit verhaal? 

• Dit verhaal heeft een ik-verteller. Het verhaal is namelijk geschreven in de ik-vorm. 

Motieven

• Woord, zinsnede of (abstract of concreet) begrip dat enkele malen terugkeert in een verhaal of gedicht.
  
• Het kan van alles zijn:
  - een bepaalde kleur
  - een voorwerp
  - een zinnetje
  - een gevoel
• Motieven zijn belangrijk voor de interpretatie van het thema van een verhaal.

Terug naar "De scheiding": 

Noem een motief, geef minstens drie plaatsen waar het voorkomt (regelnummers) en leg de functie ervan uit. 

De scheiding

2: Noem een motief, geef minstens drie plaatsen waar het voorkomt (regelnummers) en leg de functie ervan uit. 

• Bos/wandelen (r. 20, 23, 26, 48, 54) --> wandelen is leuk bij de man, niet leuk bij de vrouw. 
• Auto (r. 16, 18, 21, 22) --> Normaal is hond gek op auto's, maar nu koppelt hij auto's aan de vreemdgaande vrouw en andere man
  
• Verhuizen (r. 42, 43, 44) --> Verhuizen maakt de hond onrustig
• Parfum (r. 18, 24, 51) --> De hond koppelt geur aan of hij iemand mag. 

Motieven in De aanslag

Concreet: de dobbelsteen

Abstract: toeval/ het lot

De scheiding

3: Beschrijf kort wat er (blijkbaar) is gebeurd en tot welke situatie deze gebeurtenissen hebben geleid. 

• De vrouw gaat vreemd met een man. De vrouw spreekt met haar minnaar af in het bos, onder het mom van ‘de hond uitlaten’.
• Het echtpaar krijgt ruzie (de man komt het overspel te weten?) en dit heeft een scheiding tot gevolg. De man krijgt een nieuw onderkomen (er moet immers behangen worden) en de hond wordt van hot naar her gesleept.

De scheiding

4: Is dit een chronologisch verteld verhaal, of niet? 

• Nee, het is geen chronologisch verteld verhaal
  
• Verhaalverloop:
  - De hond begint al te wennen aan zijn nieuwe onderkomen
  - De situatie van het vreemdgaan wordt verteld
  - De ruzie
  - De scheiding
  - Het nieuwe onderkomen

Huiswerk voor de volgende les

Lees de theorie door over: interpreteren (vragen stellen), verhaalbegin, tijd, ruimte, personages