7. Ethiek en Moraal

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

Ethiek en moraal

Optieken

Een optiek is een benaderingswijze: een manier van kijken naar de werkelijkheid

I

Ethische optiek

Wanneer je ethisch naar iets gaat kijken dan kijk je naar  de menswaardigheid van ons handelen:

menswaardig betekent met respect voor onze menselijkheid

Wat is het juiste handelen; welke keuze(s) 

moet ik maken?

De vraag naar het juiste (menswaardige) handelen kun je heel verschillend beantwoorden. Want wat is eigenlijk menswaardig te noemen?

0

Drie opties: Niets doen (kind gaat dood), oude man aanrijden, chauffeur opofferen. Wat zou jij doen en waarom?

Keuze in perspectief

Achter je keuze ligt waarschijnlijk een ethische theorie.

Koos je in eerste instantie voor de oude man omdat hij waarschijnlijk het minst lang te leven heeft? Dat is typisch een utilaristische keuze.

Deed je niets, omdat je bijvoorbeeld vindt dat dat jongetje zelf had moeten uitkijken, dan bevind je je meer in de plicht-ethiek.

We gaan eerst aan de slag met het utilisme en de gevolg-ethiek.

Moraal: waarden + normen

• Iedereen heeft dingen die hij of zij belangrijk en waardevol vindt: je waarden. Voorbeelden van waarden zijn vriendschap, vrijheid, gezondheid, eerlijkheid enz.
  
• Bij je waarden maak je normen: regels die je waarden ondersteunen (bijvoorbeeld bij de waarde eerlijkheid kan de norm horen: nooit liegen)
  
• Samen vormen je waarden en normen je moraal: hoe jij vindt dat mensen zich moeten gedragen

Ethisch dilemma

• Een ethisch dilemma ontstaat wanneer je een keuze moet maken tussen twee waarden.
• Beide waarden vind je belangrijk en wil je dus bereiken, maar dat gaat niet: soms ontstaan er situaties waarin je een keuze moet maken omdat beide waarden elkaar tegenspreken of met elkaar botsen. 
• Nadenken over de beste optie noemen we ethisch denken.
  

Ethische vragen

We gaan oefenen met een aantal vragen.

Denk goed na voor je antwoord geeft; 

er kan gevraagd worden naar een 

toelichting.

20 jaar gevangenisstraf voor drugshandel op een festival is...

1. Een te lage straf
2. Een terechte straf
3. Een te hoge straf

Onderbouw je keuze uit de vorige slide

0

Wie zat hier fout?

1. Glennis Grace
2. De automobilist
3. Allebei

Onderbouw je keuze uit de vorige slide