3.1 Zintuigen en prikkels (2 lessen)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 3

Waarnemen

Maar eerst... Nabespreken PW H2!

Welke horizontale lijn is langer?

Welke lijn is korter: de gele of de rode?

Welke lijn is langer: de verticale of de horizontale?

Naar welke kant neigen de lijnen in de cirkel?

Welk vierkant is groter?

Welke binnenste oranje cirkel is groter?

Wat zie je?

Wat zie je?

3.1 zintuigen en prikkels

les 1

Leerdoelen 3.1 les 1

• De betekenis van het begrip prikkel en impuls omschrijven 
• De zintuigen die een mens heeft en de prikkels die erbij horen noemen.
• In een schematische tekening van de huid de zintuigen in de huid aanwijzen en benoemen.     

Wat weet je al over
zintuigen?

Waar reageer je op? 

Je reageert op prikkels:

Veranderingen van binnen of van buitenaf.

Zintuigen

Welke zintuigen hebben wij?

- Gehoorzintuig

- Lichtzintuig

- Reukzintuig

- Smaakzintuig

- Warmtezintuig en koudezintuig

- Tastzintuig

- Pijnzintuig

Gedrag ontstaat door prikkels. Wat is een prikkel?

1. Veranderingen van binnen of van buitenaf.
2. Alles wat een mens doet.
3. Een handeling.
4. Een verandering van gedrag.

Noem minstens 3 zintuigen.

Zintuigen in de huid

- warmtezintuig

prikkel: hogere temperaturen

- koudezintuig

prikkel: lagere temperaturen

- tastzintuig

prikkel: hoe voelt iets aan

- pijnzintuig

prikkel: pijn

Welke zintuigen vind je in de huid?

Warmtezintuig

Koudezintuig

Tastzintuig

Pijnzintuig

Reukzintuig

Gezichtszintuig

Gehoorzintuig

Smaakzintuig

Maken

Eerste 10 minuten in stilte

Maken: opdrachten 1 t/m 10

2, 6 en 8 = samen met docent!

Klaar? 

- Nakijken;

- Oefenen op Biologiepagina!

3.1 zintuigen en prikkels

les 2

Welk zintuig heeft geluid als prikkel?

1. lichtzintuig
2. gehoorzintuig
3. reukzintuig
4. smaakzintuig

Wat is de prikkel voor het reukzintuig?

1. licht
2. warmte
3. geur
4. geluid

Sleep het zintuig naar het juiste orgaan.

oog

oor

tong

neus

huid

gehoorzintuig

licht- zintuig

smaak-zintuig

warmtezintuig

reuk-zintuig

tast-zintuig

pijn- zintuig

Leerdoelen 3.1 les 2

• Uitleggen hoe je lichaam op prikkels reageert, vanaf de prikkel tot aan de reactie (gebruik de bronnen in je boek hierbij).
• De drie onderdelen van het zenuwstelsel (hersenen, ruggenmerg en zenuwen) aanwijzen (in een afbeelding) en de taak ervan omschrijven.

Waar reageer je op? 

Je reageert op prikkels:

Veranderingen van binnen of van buitenaf.

Geel = herhaling

Hoe reageert je lichaam op een prikkel?

1. Zintuig zet prikkels om in berichten (impuls);
2. Impuls gaat via zenuwen naar je hersenen;
3. Prikkels worden doorgegeven aan je hersenen (bewustwording);
4. Hersenen versturen weer via de zenuwen impulsen naar delen van het lichaam om te reageren.

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Zintuig zet prikkels om in berichten (impuls).

Impuls gaat via zenuwen naar je hersenen.

Prikkels worden doorgegeven aan je hersenen (bewustwording).

Hersenen versturen weer via de zenuwen impulsen naar lichaamsdelen om te reageren.

Zenuwstelsel

• Impulsen worden via zenuwen verstuurd;
• Zenuwen zijn via je ruggenmerg verbonden met je hersenen;
• Ruggenmerg wordt goed beschermd door de wervelkolom;
• Zenuwstelsel = zenuwen (1), ruggenmerg (2) en hersenen (3).

Uit welke drie onderdelen
bestaat je zenuwstelsel?

Verwerking van een prikkel

• Zintuig neemt de prikkel waar en maakt impuls;

• Via de gevoelszenuw en ruggenmerg komt impuls in de hersenen;

• Hersenen zorgen voor bewust- wording;

• Impuls via de bewegingszenuwen naar de spieren;

• Lichaam reageert op de prikkel.

Welke volgorde is juist?
Gevoelszenuwen - bewegingszenuwen
of
bewegingszenuwen - gevoelszenuwen?

1. Gevoel - beweging.
2. Beweging - gevoel.

Je hersenen

• Hersencentrum: gebied in de hersenen waar de gevoelszenuw van een zintuig binnenkomt.
• Gewenning: als je een prikkel niet meer waarneemt doordat je eraan gewent bent.

Maken

Eerste 10 minuten in stilte

Maken: opdracht 16 t/m 19.

17 = samen met docent!

Klaar? 

- Nakijken;

- Oefenen op Biologiepagina!