ACT 4 HET NOORDEN KWIJT?

• WO
• Lager onderwijs

ACT 4 HET NOORDEN KWIJT?

ACTIVITEIT 4

HET NOORDEN KWIJT?

We frissen even op...

Nooit opstaan...

Nooit opstaan...

                     ... zonder wekker

We gaan naar buiten in groepjes van 4.

         Teken daar met je groepje een windroos.

Tijd over? 

Bedenk enkele nieuwe ezelsbruggetjes om de hoofdwindrichtingen te onthouden...

Geef elke groep de opdracht om met krijt een windroos te tekenen met de

hoofd- en tussenwindrichtingen. Zorg ervoor dat de groepen goed

verspreid staan.

Duid van elke groep één leerling aan die doorschuift naar de volgende

groep. Hij/zij bekijkt of de windroos daar hetzelfde is als in de eigen groep

en geeft kort feedback.

• Waarom zijn niet alle windrozen helemaal hetzelfde? (We stonden op

een andere plaats. We weten eigenlijk niet precies waar het noorden is.

…)

Hoe weten we waar het noorden is? (door overdag naar de stand van

de zon te kijken)

• Waar komt de zon op? (in het oosten)

• De zon klimt hoger en hoger en ’s middags is ze op haar hoogste punt.

Waar staat ze dan? (in het zuiden)

• In de namiddag zakt de zon weer. Waar gaat de zon onder? (in het

westen)

• Waar komt de zon nooit? (in het noorden)

Leer de leerlingen een ezelsbruggetje om te onthouden waar de zon staat:

op in het oosten, weg in het westen, nooit in het noorden.

Bekijk samen de lucht en zoek uit in welke richting de zon staat. Als het

een bewolkte dag is, kun je de zon natuurlijk niet zien.

Dit kan allemaal wat nauwkeuriger...

• Wie kent een nauwkeurigere manier om de windrichtingen te zoeken?

(met een kompas)

Geef een kompas aan elke groep. De leerlingen zoeken uit waar het

noorden ligt.

De groepen die het noorden gevonden hebben, steken hun hand in de

lucht. Controleer of het juist is. Laat de groepen die achterhaald hebben

hoe een kompas werkt, dat uitleggen aan de andere groepen.

Uitleg:

Leg het kompas horizontaal op een vlakke ondergrond. Wacht tot de naald

niet meer beweegt. Draai de kompasdoos tot de letter N samenvalt met de

donkere (magnetische) naald. Die naald wijst altijd het noorden aan.

Laat alle groepen het noorden aanwijzen. Geef nog enkele opdrachten:

• Wijs het noordwesten aan;

• Ga met je rug naar het zuiden staan;

• Zet vijf stappen naar het zuidoosten;

• Zet tien stappen naar het westen.

Elke groep bedenkt een opdracht voor de andere groepen.

Wijs de leerlingen erop dat je op een windroos soms de letters ‘S en E’ ziet

staan. Die staan voor de Engelse benaming van de windstreken (S voor

‘south’ en E voor ‘east’).

Op stap met kaart en kompas

Geef een kaart van de gemeente aan elke groep.

• Wat herken je op de kaart?

• Waar staat onze school?

Wijs de leerlingen op de aangeduide route.

• Hoe weten we waar we moeten vertrekken om de route te volgen? (We

moeten de kaart draaien, zodat ze in dezelfde richting ligt als waar we

staan.)

Leg uit dat de bovenkant van de kaart altijd naar het noorden wijst, tenzij

er een windroos bij staat waarop het noorden naar een andere richting

wijst.

Geef de leerlingen de opdracht om de kaart samen met het kompas juist te

oriënteren: ze leggen de bovenkant van de kaart gelijk met het noorden

van het kompas.

ws.p.10

Nooit opstaan zonder wekker.

Nooit oma's zonder wandelstok.

Nooit onweer zonder wolken.

Ze tonen enkele andere manieren om je

te oriënteren wanneer de zon niet schijnt. Benadruk dat die trucjes vaak

goed werken, maar niet altijd.

• Door de overheersende neerslaginval in ons land groeit mos meestal

aan de zuidwestkant van een boom.

• Door de overheersende windrichting in ons land staan alleenstaande

bomen heel vaak kromgebogen in noordoostelijke richting.

• Vroeger bouwde men kerken in ons land bijna altijd met het altaar naar

het oosten gericht.

onderwijs.hetarchief.be