6.2: Zelfstandige burgers 2025

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

6.2: Zelfstandige burgers

Dit heb je nodig:

• Je boeken.
  
• Je iPad
  
• Je schrift.
  
• Pen en markeerstiften

Deze les:

• Bespreken voortgang 
• Bespreken bouwopdrachten bij paragraaf 6.1
• Bouwopdrachten bij paragraaf 6.2
• Aan de slag 

Aan het einde van deze les:

... Kun je uitleggen hoe de nijverheid was georganiseerd.

... Kun je uitleggen hoe de internationale handel groeide.

... heb je geleerd wat stadsrechten zijn en waarom deze belangrijk zijn voor steden.

Bouwopdrachten bij 6.1

1. Boerderij.

2. Markt + geldwisselaar.

3. Haven

4. Werkplaats ambacht

Bouwopdrachten bij 6.2:

5. Stadsmuur + stadspoort

Aan de slag:

Kies uit de volgende opties:

• Werken aan de bouwopdrachten en het verslag
• Lezen en maken van opdrachten in de gedeelde les in LessonUp en uitwerken van de leerdoelen.

5.2: Zelfstandige burgers

Stadsrechten:

• Landsheren hadden voor oorlogen en bestuur veel geld nodig.
• Door de groei van handel en nijverheid stegen hun inkomsten uit belasting en tol.
• Toch hadden ze vaak meer geld nodig, de bevolking wilde dat wel geven maar wilden dar wel iets voor terug, namelijk zelfbestuur. 

Leerdoel 1:

Stadsrechten:

• Er waren in steden veel regels nodig, bijv. voor brandveiligheid en het schoonhouden van straten.
• Ook voor dieven en oplichters waren regels nodig.
• Rechtspraak moest hierop aangepast worden.
• Burgers wilden dit graag zelf regelen. 

Leerdoel 1:

Stadsrechten:

• Landsheren gaven in ruil voor een betaling de inwoners van steden het recht om zichzelf te besturen en het recht om recht te spreken.
• Dit noemen we stadsrechten
• Wanneer een plaats stadsrechten kreeg werd het officieel een stad.
• Met stadsrechten mochten steden: tol heffen en een stadsmuur bouwen.

Leerdoel 1:

Leg uit waaraan je op deze afbeelding kunt zien dat dit een stad is met stadsrechten.

Het stadsbestuur:

• Een man kon burger van een stad worden als hij een jaar en één dag in de stad woonde, een beroep had en een geldbedrag betaalde.
• Horigen die van hun heer naar een stad mochten verhuizen verloren zo de rechten en plichten van een horige, er werd dan ook vaak gezegd: "stadslucht maakt vrij"
• burgers hadden de rechten van de stad en vormden samen de burgerij.

Leerdoel 2:

Wat wordt er bedoeld met de uitspraak : "stadslucht maakt vrij" ?

Het stadsbestuur:

• Schepenen: burgers uit aanzienlijke families die de stad bestuurden en rechtspraken. Zij maakten de wetten en zorgden voor rust en orde.
• De hoogste bestuurder van de stad waren de burgermeesters.
• Vroedschap:  controleerde de beslissingen van de stadsbestuurders, ook gaven zij advies. Ook zij kwamen uit aanzienlijke families.

Leerdoel 2:

Steden en edelen:

• Steden moesten veel geld betalen voor stadsrechten dit had voordelen voor hoge edelen en vorsten (koningen)
• Met dit geld voerden ze bijvoorbeeld oorlogen.
• Ook kregen ze vaak steun van de steden tegen de lagere edelen die hierdoor hun macht verloren.

Leerdoel 2:

Uitwerken leerdoelen:

• Werk nu de leerdoelen uit in je leerdoelendocument.
• Lukt het je nog niet om alles uit te werken? Lees dan paragraaf 6.2 uit je boek door.