Les 6.1 Straling en bronnen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H5 straling

Lesplanning:

1. Uitleg soorten straling
2. Opgaven §5.1 maken
3. Pauze: filmpje
4. Uitleg vervalreacties
5. Verder werken aan §5.1 en §5.2
6. Afsluiting

Lesdoel

Aan het einde van de les:

• weet je wat het verschil is tussen alfa, bèta, gamma straling en zichtbaar licht;
• kan je uitleggen of een vervalvergelijking klopt.

elektromagnetische straling - fotonen

EM-straling

fotonen

Ioniserende straling

Het doordringend vermogen

Natuurlijke en kunstmatige stralingsbronnen.

 

Natuurlijke bronnen

Kosmische straling is afkomstig uit de kosmos (zon en sterren). ook röntgen-, gamma- en uv-straling.

Aardse straling komt vooral uit graniet en gesteenten met uranium en radium.

Voedsel bevat een heel lage concentratie radioactieve stoffen.

Kunstmatige bronnen

- bestralingsapparatuur in ziekenhuizen;

- rookmelders 

- kerncentrales

- tracers: 

kernwapens

Straling

Energieoverdracht zonder dat er sprake is van direct contact.

Soorten straling

Waarom deze indeling?

Radiogolven

Microgolven

Zichtbaar licht

IR-straling

UV-straling

röntgenstraling

gammastraling

alfa

bèta

Waarom deze indeling?

Gaat straling overal doorheen?

1. Ja
2. Nee

Stralingsabsorptie

absorptie (tegenhouden) transmissie (doorlaten)

Absorbeert bot alle fotonen? Waar hangt absorptie van röntgenstraling door een materiaal van af?

Ben je radioactief na het maken van een röntgenfoto?

1. Ja
2. Nee

Aan de slag

Starten met §5.1

volgens de studiewijzer.

Vervalvergelijking opstellen

Doordringend vermogen

Doordringend vermogen

Bij deeltjes (alfa en bèta) wordt gesproken over dracht, bij EM-straling over halveringsdikte.

Atoomnummer en 

massagetal

Atoomnummer en 

massagetal

-20

-40

- 130

10

40

130

20

50

Wanneer U-238 vervalt onder uitzending van een alfa deeltje ontstaat er ...

1. Th-234
2. Pu - 234
3. Th-242
4. Pu -242

Wanneer Xe-137 vervalt onder uitzending van een bèta-deeltje ontstaat er ...

1. Cs- 136
2. I-136
3. Cs-137
4. I-137

Aan de slag

• afronden §5.1
• startten §5.2 

volgens de studiewijzer

Tot 5 minuten voor het einde van de les.

Lesdoel

Aan het einde van de les:

• weet je wat het verschil is tussen alfa, bèta, gamma straling en zichtbaar licht;
• kan je uitleggen of een vervalvergelijking klopt.

Welke straling is het schadelijkste?

1. Alpha
2. Bèta
3. Gamma
4. Dat verschilt per situatie.

Notatieafspraken

Andere kernreacties

Eigenschappen van straling

Verschillen tussen alfastraling en microgolven.