7.2 Ontstaan van nieuwe soorten 4V

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 7.2 Onstaan van nieuwe soorten

1 / 27

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 27 slides, with interactive quizzes and text slides.

Lesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 7.2 Onstaan van nieuwe soorten

Slide 1 - Slide

Vandaag

-terugblik 7.1. Vragen?

-uitleg 7.2

-verwerken 7.2

Slide 2 - Slide

Doel 7.2

Je kunt uitleggen hoe soorten veranderen
Je kunt uitleggen hoe veranderende soorten kunnen leiden tot nieuwe soorten

Begrippen:

selectiedruk, variatie, mutaties, recombinatie, co-evolutie, allopatrische soortvorming, sympatrische soortvorming, seksuele selectie, domesticerenklassieke veredeling, kunstmatige selectie

Slide 3 - Slide

Evolutie

Voor evolutie zijn de volgende zaken nodig:

Genetische variatie in een populatie

Selectiedruk

Slide 4 - Slide

Genetische variatie

Genetische variatie onstaat door:

* mutaties

* recombinatie

Slide 5 - Slide

Mutaties

Bij elke celdeling kunnen kopieer- of delingsfouten plaatsvinden -> mutaties. Als dit gebeurt bij het aanmaken van geslachtscellen dan erven de nakomelingen dit veranderde DNA.

Wijzigingen in DNA leiden vaak tot wijzigingen in het gecodeerde eiwit en dit leidt vaak weer tot wijzigingen in eigenschappen.

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Recombinatie

Geslachtelijke voortplanting vergroot de genetische variatie binnen een populatie omdat kinderen een toevallige combinatie van de chromosomen van hun ouders krijgen.

Dit proces heet recombinatie.

De beschikbare genen binnen een populatie heet de genenpool.

Slide 8 - Slide

Selectiedruk

Doordat in een populatie de individuen (bijna) allemaal genetisch verschillend zijn (variatie) hebben ze allemaal een grotere of kleinere kans om zich voort te planten. De gunstige genen (hoge fitness) hebben een grotere kans om in de nieuwe generatie terecht te komen dan ongunstige genen (lage fitness).

Dit proces heet natuurlijke selectie (selectiedruk).

Slide 9 - Slide

Aan welke voorwaarde moet worden voldaan om het aantal gele pinguins te laten toenemen in de komende duizenden jaren?

Slide 10 - Open question

Je kan ook zeggen dat de voorwaarde is dat de gele pinguins 'the fittest' zijn. Wat houdt dat in?

Slide 11 - Open question

In een populatie

Het veranderen van de eigenschappen van een populatie door de selectiedruk heet adaptatie.

De allelfrequentie van het allel verandert.

Voorbeeld: Berkenspanner

Slide 12 - Slide

Evolutie

Het veranderen van soorten, tot zelfs het ontstaan van nieuwe soorten heet evolutie.

Evolutie gaat langzaam.

Evolutie is niet gestuurd, je weet vooraf niet welke kant het op gaat, mutaties ontstaan bij toeval.

Evolutie is nooit klaar.

Slide 13 - Slide

Voorbeeld nu: paardenbloemen

In het veld: lichte zaden, waaien ver weg

-Voordeel: Grote verspreiding van de soort.

In de stad: zwaardere zaden, waaien niet ver weg

-Voordeel: Zaden komen vaker op een geschikt stuk grond terecht.

Slide 14 - Slide

Co-evolutie

Prooi en roofdier evolueren vaak samen.

Evolutiestappen bij de prooi leiden weer tot evolutiestappen bij de predator omdat de selectiedruk wijzigt.

Ook symbiose (wederzijds voordeel) kan leiden tot co-evolutie.

Slide 15 - Slide

https:

Slide 16 - Link

Nieuwe soorten

Als twee populaties van elkaar gescheiden raken en daardoor niet meer onderling voortplanten (reproductieve isolatie) kunnen deze populaties genetisch zo veel van elkaar gaan verschillen (door mutaties én selectiedruk) dat ze samen geen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen -> er zijn twee soorten ontstaan.

Slide 17 - Slide

Allopatrische soortvorming

Reproductieve

isolatie door een

fysieke barriere

Slide 18 - Slide

Sympatrische soortvorming

Evolutie van soorten doordat individuen binnen hetzelfde gebied zich uitsluitend voortplanten binnen een kleine deelgroep.

Bijvoorbeeld door verschil in dag/nacht ritme.

Slide 19 - Slide

Sympatrische soortvorming

Reproductie isolatie door gedrag (balts)

Slide 20 - Slide

Sympatrische soortvorming

Door uiterlijk - seksuele selectie

Slide 21 - Slide

Evolutie?

Slide 22 - Slide

Kunstmatige selectie

Mensen kiezen bij het kweken van planten en het fokken van dieren bewust bepaalde eigenschappen uit.

Domesticeren en klassieke veredeling.

Dit proces heet kunstmatige selectie.

Slide 23 - Slide

https:

Slide 24 - Link

https:

Slide 25 - Link

Doel 7.2

Je kunt uitleggen hoe soorten veranderen
Je kunt uitleggen hoe veranderende soorten kunnen leiden tot nieuwe soorten

Begrippen:

selectiedruk, variatie, mutaties, recombinatie, co-evolutie, allopatrische soortvorming, sympatrische soortvorming, seksuele selectie, domesticerenklassieke veredeling, kunstmatige selectie

Slide 26 - Slide

Nu en huiswerk

-Lees paragraaf 7.2

-Maak opdracht 3 t/m 9

Slide 27 - Slide