Thema 7 - Eutrofiëring + afsluiting

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Planning van vandaag

Aan het eind van de les...

• ... kan je uitleggen wat eutrofiëring is en wat de gevolgen daarvan zijn

In Noord-Scandinavië leven rendieren voornamelijk van korstmossen.
Welke ecologische rol vervullen de korstmossen en welke de rendieren in NoordScandinavië?

Ecologische rol korstmos: ........1........
Ecologische rol rendier: .......2......

1. 1 = producent 2 = producent
2. 1 = producent 2 = consument
3. 1 = consument 2 = producent
4. 1 = consument 2 = consument

Een belangrijk prooidier van de torenvalk is de woelmuis. Woelmuizen laten in hun leefgebied geursporen achter die bestaan uit urine en uitwerpselen. De achterste delen van hun lichaam zijn meestal doorweekt met urine. De urine van de woelmuizen weerkaatst UV-licht. Torenvalken kunnen in tegenstelling tot mensen UV-licht waarnemen. Verondersteld wordt dat torenvalken daardoor in korte tijd een groot gebied onderzoeken op de aanwezigheid van woelmuizen.

Welke van de onderstaande biologische termen is van toepassing op de relatie tussen torenvalk en woelmuis?

1. Competitie
2. Cooperatie
3. Predatie
4. Symbiose

In een rioolwaterzuiveringsinstallatie worden bacteriën gebruikt voor de zuivering van het rioolwater.
Welke omzetting van stoffen wil men met deze bacteriële zuivering vooral bereiken?

1. omzetting van anorganische stoffen in andere anorganische stoffen
2. omzetting van organische stoffen in andere organische stoffen
3. omzetting van anorganische stoffen in organische stoffen
4. omzetting van organische stoffen in anorganische stoffen

In een interview in het tijdschrift "De Boerderij" zegt een boer onder andere het volgende:
"De prijsdaling van tarwe wordt niet langer gecompenseerd door een stijging van de opbrengsten. Ik strooi op tarwe per jaar in drie keer 180 kg stikstofhoudende kunstmest per hectare en spuit als regel drie keer tegen schimmelziekten. De opbrengst stijgt niet meer, de grond en het klimaat zijn de beperkende factoren geworden. Ik blijf trouwens wel zoeken naar productievere rassen".
Stikstof wordt door tarwe vooral gebruikt om daarmee een bepaald type organische stoffen op te bouwen.

Welke organische stoffen zijn dit?

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Koolhydraten

Biologische landbouw gaat het erom dat er geen chemische bestrijdingsmiddelen worden gebruikt en ook geen kunstmest.

(2p) Wat is het gevolg op de biodiversiteit als er wel gebruik wordt gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen?

Biologische producten zijn duurder dan niet-biologische producten. Dit komt omdat de boeren minder opbrengst hebben uit biologische landbouw.

(2p) Leg uit dat de opbrengst lager is voor boeren als ze geen chemische bestrijdingsmiddelen en geen kunstmest mogen gebruiken?

biologielessen.nl

Zet de stappen van eutrofiering in de juiste volgorde

1

2

3

4

Overbemesting

Toename mineralen in water

Algenbloei

Zuurstof op

Een indirect gevolg van eutrofiëring is massale vissterfte. 
Sleep de onderstaande gebeurtenissen naar de juiste plek zodat een juiste oorzaak-gevolg relatie ontstaat tussen eutrofiëring en vissterfte.

1

2

3

4

5

6

er komen extra mineralen uit de mest in de sloot terecht

algen en kroos gaan bloeien door extra mineralen in het water

algen en kroos groeien heel snel hierdoor dringt minder licht door het oppervlaktewater

algen en plantjes sterven

reducenten hebben meer organisch afval af te breken waardoor meer zuurstof wordt verbruikt

vissen sterven omdat er te weinig zuurstof in het water zit

Welke bewering over eutrofiëring en de gevolgen daarvan is/zijn waar?

1-Het zuurstofgehalte in het water van de sloot neemt door de fotosynthese van de kroosplantjes steeds verder toe. Het aantal ondergedoken waterplanten neemt daardoor ook toe.
2-De hoeveelheid licht die in het water van de sloot doordringt, neemt door de laag kroosplantjes af. Hierdoor neemt de fotosynthese door de ondergedoken waterplanten af.
3-Het nitraatgehalte in het water van de sloot neemt toe doordat de kroosplantjes nitraat afgeven. De ondergedoken waterplanten gaan daardoor extra hard groeien.

1. Alleen bewering 1
2. Alleen bewering 2
3. Alleen bewering 3
4. Bewering 1 en 2

Door de regelmatige instroom van fosfaat en nitraat is de hoeveelheid algen hier toegenomen tot een ware plaag. Door het afsterven van de algen neemt de hoeveelheid organisch afval sterk toe. Er treedt rotting op waarbij het zuurstofgehalte daalt en een doordringende stank vrijkomt.

Welke verklaring voor het feit dat een toename van fosfaat en van nitraat leidt tot een algenplaag, is juist?

1. Algen hebben een breed tolerantiegebied voor fosfaat en nitraat.
2. Algen zijn de enige organismen die fosfaat en nitraat kunnen opnemen.
3. Door fosfaat en nitraat worden de natuurlijke vijanden van de algen gedood.
4. Fosfaat en nitraat vormen in normaal gesproken de beperkende factoren voor de algengroei.

Heb je behoefte aan een ingelast vragenuurtje voor biologie, ergens tijdens de toetsweek? Of stel je je vragen via Teams/SOM?

1. Ingelast vragenuur is fijn
2. Ik stel m'n vragen wel via Teams/SOM
3. Ik stel geen vragen

Hoeveel vertrouwen heb je in het voldoende afronden van deze biologietoets?

1. (Heel) weinig
2. Twijfelachtig
3. Net genoeg
4. (Heel) veel

LAATSTE VRAAG:
Wat wil je elkaar en je docent toewensen?

1. Veel succes!
2. Veel plezier!
3. Veel sterkte!
4. Veel groetjes!