Black Mirror - Nosedive

• Project cultuur
• Secundair onderwijs

Nosedive

Stel je voor: je krijgt elke dag een score van 1 tot 5 sterren van iedereen die je ontmoet.
Wat zou jouw gemiddelde score zijn vandaag?

05

Voor het aanduiden: Er is geen juiste score. Het gaat niet om wie ‘populair’ is. Het gaat over hoe jij denkt dat je overkomt, of hoe jij jezelf vandaag gevoeld hebt

Bijvoorbeeld: ik had vandaag een ochtendhumeur en was wat kortaf, dus misschien zou ik mezelf 3 sterren geven

Na het aanduiden:

• Wat heeft daar invloed op gehad?
• Zou je iets anders doen morgen?

Wie bepaalt eigenlijk
wat ‘5 sterren-waardig’ is?

Voor het invullen:
Stel: je wil graag 5 sterren krijgen van anderen. Wat moet je dan doen, volgens jou?
Leerlingen geven mondeling antwoord:

Lief zijn, populair zijn, er goed uitzien, de juiste kleren dragen, meedoen met de rest...

Maar wie beslist dat eigenlijk? Wie bepaalt wat ‘goed’ gedrag is, wat ‘cool’ is, wat mooi is?

Na het invullen:
Nu ga je dieper. Stel vragen zoals:

• Wat als jouw idee van 5 sterren niet hetzelfde is als dat van de groep?
  Wat doe je dan? Pas je je aan? Durf je anders zijn?
• Stel: iemand is eerlijk, vriendelijk, maar niet ‘hip’ of ‘slim op TikTok’. Verdient die dan maar 2 sterren?”

Wat is het eerste wat je bekijkt als je iemand 'tegenkomt' op sociale media?

Wat zegt dat eigenlijk over hoe we mensen beoordelen?

• Is dat eerlijk?
• Wat mis je als je alleen dat bekijkt
• Heb jij al iemand onderschat of overschat op basis van zijn/haar profiel?

Wat gebeurt hier?

Welke sociale regel of afspraak wordt hier zichtbaar?

Wat gebeurt er als iemand die regel niet volgt?

Bespreking

Lacie staat voor de spiegel en oefent verschillende glimlachen. Ze probeert uit hoe haar gezicht eruitziet bij verschillende graden van enthousiasme. Ze kiest uiteindelijk een perfecte, beleefde, niet te overdreven glimlach.

• Ze oefent hoe ze zich moet gedragen om goedgekeurd te worden door anderen.
• Je moet altijd vriendelijk, positief en sociaal zijn – ook al voel je dat niet.
• Als je deze regel niet volgt — dus als je eerlijk, nors, verdrietig of oprecht bent — dan:

1. krijg je lagere scores
2. verlies je status en privileges
3. word je sociaal uitgesloten of benadeeld (zoals Lacie later in de aflevering ervaart)

Het systeem straft authenticiteit en beloont oppervlakkige vriendelijkheid.

Vraag aan leerlingen:

• Ken jij ook momenten waarop je ‘moet’ glimlachen of doen alsof je blij bent, terwijl je dat niet bent?
• Wat zou er gebeuren als jij gewoon jezelf zou zijn in zo’n situatie?

Wat gebeurt hier?

Welke sociale regel of afspraak wordt hier zichtbaar?

Wat gebeurt er als iemand die regel niet volgt?

Bespreking

• Ze verliest privileges omdat ze zich even menselijk en emotioneel gedraagt.
• Je moet altijd kalm, beleefd en vriendelijk blijven – ook in stressvolle situaties.
• Lacie wordt afgestraft door mensen in haar omgeving die haar gedrag negatief beoordelen. Haar sociale score daalt, en daarmee verliest ze toegang tot diensten (zoals vliegen). Ze komt terecht in een negatieve spiraal: mensen verlagen haar score → ze wordt nog wanhopiger → nog meer mensen verlagen haar score.

Mensen worden bang om zich emotioneel of assertief te gedragen, omdat het hen letterlijk iets kost.

Vraag aan de leerlingen:

• Is het eerlijk dat Lacie gestraft wordt omdat ze even overstuur is?
• Wat zou jij doen als je ziet dat iemand stress heeft? Geef je die dan een slechte score?
• Wat zegt dit over een maatschappij waarin vriendelijkheid niet echt, maar verplicht is?

Wat gebeurt hier?

Welke sociale regel of afspraak wordt hier zichtbaar?

Wat gebeurt er als iemand die regel niet volgt?

Bespreking

• Lacie is bevrijd van de druk om altijd perfect te zijn. Door uit het systeem te vallen, vindt ze haar stem terug.
  
• Je moet altijd vriendelijk en beleefd zijn – zelfs als je iets anders voelt of denkt.
• Normaal gezien leidt eerlijkheid of kritiek tot straf of scoreverlies. Maar in de gevangenis:

1. Zijn ze vrij van het systeem
2. Kunnen ze voor het eerst écht zichzelf zijn
3. De “straf” (de opsluiting) is eigenlijk hun bevrijding
   

Ze ervaren voor het eerst echte menselijke connectie, juist omdat ze niet meer beoordeeld worden.

Vraag aan de leerlingen:

• Waarom voelt deze scène zo bevrijdend, denk je?
• Heb jij ook momenten waarop je denkt: nu moet ik echt opletten wat ik zeg of hoe ik doe?
• Durf jij altijd jezelf te zijn, of pas je je soms aan omdat anderen je anders zouden beoordelen?
• Wat betekent echte vrijheid volgens jou? Is dat ‘doen wat je wil’, of ‘jezelf mogen zijn’?

In de wereld van Nosedive zijn er ongeschreven regels.
Welke ‘regels’ zijn er in onze wereld, zowel offline als online?

Wat gebeurt er als je die regels overtreedt?

Zijn al die regels eerlijk of helpend?

Jullie krijgen zometeen een aantal situaties waarin je onder druk gezet wordt. Je bespreekt in je  groepje:
wat doe jij? Je krijgt telkens 3 opties...

Je krijgt een DM van een populaire leerling: “Waarom volg jij eigenlijk die rare gast? Echt, die hoort er niet bij.

Je ontvolgt die persoon meteen

Je stuurt terug: “Ik volg wie ik wil, niemand is raar.

Je leest het bericht, maar reageert niet

Op Snapchat gaat een gênante video rond van een klasgenoot. Iedereen lacht ermee. Jij krijgt ‘m ook doorgestuurd.

Je stuurt hem lachend door naar anderen

Je verwijdert de video en zegt niks

Je zegt: “Niet oké, ik ga die video niet bekijken of doorsturen.”

Je post iets origineels, maar krijgt amper likes. Iemand zegt: “Misschien moet jij wat minder jezelf zijn, dan krijg je tenminste reacties.”

Je zegt niks, maar je voelt je rot

Je verwijdert je post en probeert volgende keer iets ‘veiliger’ te posten

Je zegt: “Ik blijf liever mezelf, ook al krijg ik geen likes.”

Hoe lang zou je zonder socials kunnen?

1. OMG! Zónder? Ik ga dood!
2. 4 dagen. Maar dat is het absolute maximum.
3. Een dagje (of 2) lukt me wel. Als ik wat moeite doe.
4. Socials? Wa's da?

Hoe snel voeg je iemand toe aan jouw socials?

1. Onmiddellijk.
2. Zodra ik hem/haar een beetje ken.
3. Ik kijk de kat uit de boom. Eerst kijk ik op zijn/haar profiel en dan zien we wel.
4. Als ik iemand in real life al écht goed ken.

Wat vind jij een goede reden om iemand te ontvrienden?

Dit zijn de thema's van Nosedive:

Dit zijn GEEN thema's in Nosedive:

Smartphones maken je gelukkig.

Social media zorgen ervoor dat je minder jezelf durft te zijn.

Je bruiloft is de mooiste dag van je leven.

Vriendschappen uit je jeugd zijn voor het leven.

Mensen willen altijd maar meer.

Rijk zijn maakt gelukkig.

Waar worden sociale media voornamelijk voor gebruikt in de wereld van de Nosedive?

1. Mensen en posts beoordelen op een schaal van 1 tot 5.
2. Berichten sturen en eten bestellen.
3. Nieuwe appartementen en carrières vinden.
4. Posts (niet) leuk vinden.

Waarom is Lacie zo aardig voor iedereen die ze ontmoet?

1. Omdat ze oprecht gelukkig is.
2. Omdat ze een promotie op haar werk wil.
3. Omdat ze haar score op sociale media omhoog wil zien gaan.
4. Ze wil nieuwe vrienden maken.

Waarom krijgt Lacie social media minpunten op het werk?

1. Omdat ze het vertikt haar collega op koffie te trakteren.
2. Omdat ze een collega, op wie de rest boos is, 5 sterren geeft.
3. Omdat haar collega's haar niet oprecht vinden.
4. Ze wil van job veranderen, maar haar collega's willen haar niet laten gaan.

Waar kent Lacie Naomi van?

1. Op social media omdat ze dezelfde interesses hebben.
2. Ze deelden een kamer toen ze studeerden.
3. Ze waren als kind beste vriendinnen.
4. Ze werkten samen als jobstudent.

Wat overkomt Lacie op de luchthaven?

1. Ze mag niet op het vliegtuig omdat ze op de zwarte lijst staat.
2. Naomi belt haar op en vraagt haar met de wagen te komen.
3. Ze komt te laat en mist haar vlucht.
4. Ze gaat door het lint omdat haar vlucht geannuleerd wordt.

Heb jij ooit een keuze moeten maken waardoor je het gevoel had dat je minder jezelf kon zijn?

Hoe belangrijk is het voor jou dat een post veel likes krijgt?

Welk verhaal deelt de vrachtwagenchauffeur met Lacie?

1. Haar man stierf aan kanker en social media hielp geen zier.
2. Ze werd vrachtwagenchauffeur om meer 5* beoordelingen te krijgen.
3. Welke speech haar beste vriendin op haar eigen bruiloft gaf.
4. Het auto-ongeval dat ze kreeg voordat ze vrachtwagenchauffeur werd.

Waarom wil Naomi Lacie niet meer op de bruiloft?

1. Ze wil de toespraak over de eetstoornis niet horen.
2. Ze komt erachter dat Lacie een verhouding had met Greg.
3. Ze wil iemand met zo'n lage score niet op haar bruiloft.
4. Ze besluit dat haar beste vriendin Kim beter bij de ceremonie past.

Lacie wil 2 dingen. Wat?

Waarom lukt het Lacie niet om beide dingen te realiseren?

Waarvoor denk jij dat Lacie uiteindelijk zal kiezen?

Waarom denk jij dat deze aflevering "Nosedive" (= duikvlucht) heet?

Aan de slag!

Werk in groepjes van 4. Netflix vraagt jullie een scenario voor een aflevering uit te werken. Het moet gaan om AI en hoe dit ons (toekomstige) leven kan/zal beïnvloeden.
Wat wordt jullie invalshoek? Wie zijn de hoofdrolspelers? Wat overkomt hen? Hoe eindigt de episode?