3.2 + 3.4

De Republiek in de Gouden Eeuw
1 / 21
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

This lesson contains 21 slides, with text slides and 3 videos.

Items in this lesson

De Republiek in de Gouden Eeuw

Slide 1 - Slide

aan het eind van deze les:

  • weet je wat oostzeehandel is en kun je verklaren hoe dit voor de bloeiende welvaart zorgde
  • je kent het begrip stapelmarkt en je weet hoe de Amsterdamse stapelmarkt de grootste van Europa kon worden 
  • je kent het begrip handelskapitalisme en je kunt hier een voorbeeld van geven 
  • Je weet wat tolerantie is en kunt verklaren waarom dit positief is voor de welvaart van de Republiek

Slide 2 - Slide

De Gouden Eeuw
  • ook wel de 17e eeuw
  • tijd van economische bloei
  • maar ook in de kunst
  • Niet voor iedereen een Gouden Eeuw
  • ook veel zwarte bladzijden 

Slide 3 - Slide

Stadsuitbuiting
Middeleeuws Amsterdam woonde en werkte iedereen door elkaar.

Ec bloeide op: stadsbestuur maakte uitbreidingsplannen: Grachten gegraven: Het singel, de Herengracht, de Keizersgracht en de Prinsengracht. 

Aan de grachten: koopmanshuizen (kantoor, zolder voor opslag) met tuin. 
arme mensen naar de nieuwe wijk Jordaan

Slide 4 - Slide

De Amsterdamse Haven
Amsterdam werd de belangrijkste
havenstad, vanwege de stijging van
de zeespiegel konden grote 
schepen Amsterdam makkelijk
bereiken. 

Slide 5 - Slide

Amsterdamse stapelmarkt 
  • Boeren konden niet genoeg voedsel produceren: graan importeren uit oostzeegebied
  • opgeslagen in pakhuizen voordat het verder verhandeld werd
  • prijzen varieerden op basis van vraag/aanbod
  • naast graan ook andere producten in Amsterdam opgeslagen--> Amsterdam werd belangrijkste stapelmarkt vd wereld

Slide 6 - Slide

oostzeehandel
  • ook wel 'moedernegotie'
  • graanimport uit Oostzeegebied (Polen), maar ook hout en ijzer uit Zweden

  • Leeg heenvaren te duur: Boter, kaas, textiel, wijn en vis naar Oostzeegebied  

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Gevolgen Moedernegotie  
Goedkoop graan is verkrijgbaar 
Specialisatie -> gaan zich richten op een specifieke tak van de nijverheid 
- Kaas, Boter, Melk en Vlees 

Ze richten zich op de markt -> Commerciële landbouw

Slide 9 - Slide

handelskapitalisme 
kapitaal/bezit vermeerderen door grondstoffen & materialen in te kopen en te bewerken om met winst door te verkopen.

  • geleerd door goede contacten uit Antwerpen

  • Maar: 1585: Antwerpen in handen van Spanjaarden --> vluchtelingen met kennis en kapitaal naar Amsterdam 

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

geloof en tolerantie
  • calvinistische kerk was de bevoorrechte kerk in de Republiek

  • Katholieken kwamen samen in schuilkerken 

  • Tolerantie: het accepteren van andersdenkenden 

  • Katholieken, Lutheranen en Joden worden 'gedoogd'

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Factoren op immigratie
  • pushfactoren: factoren waarom je emigreert uit een land (wegduwfactoren) 
  •  pullfactoren: factoren die een land aantrekkelijk maken om naar te trekken (aantrekfactoren)

Pushfactoren: armoede, honger, geloofsvervolgingen
Pullfactoren:  werkgelegenheid, welvaart, geloofsvrijheid 



Slide 14 - Slide

Welvaart
  • Tekort aan werklui --> hoge lonen, maar ook hoge prijzen
  • gebruik maken van bedeling: gratis brood (genoeg graan), klompen of turf
  • Hongeroproer was niet van toepassing in de 17e eeuw 

Slide 15 - Slide

handel en tolerantie
Tolerantie was vooral handig in politiek en economisch opzicht. Bijvoorbeeld:
  • Tolerant zijn tegenover indianen --> bondgenoot tegen Portugezen
  • Tolerantie tegenover katholieke Portugezen in Brazilië 
  • Tolerant zijn tegenover Joodse vluchtelingen uit Antwerpen --> kennis en geld in de Republiek 

Slide 16 - Slide

Wetenschap en tolerantie 
Dankzij de tolerantie in de Republiek ontstond er veel vrijheid van denken. Hierdoor waren natuurwetenschappelijke onderzoeken mogelijk. Uitvinden werd een rage. Bijvoorbeeld:
  • de microscoop van Antoni van Leeuwenhoek
  • Het slingeruurwerk van Christiaan Huygens 

Slide 17 - Slide

Baruch de Spinoza 
  • filosoof
  •  De bijbel is door mensen bedacht: God is geen persoon, maar zit in elk stukje natuur

  • Denken vanuit de Ratio (vestand) --> rationeel denken / rationalisme 

  • Wetenschappelijke revolutie nadat zijn werk vanuit het Latijn was vertaald 

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Bedenk zelf een voorbeeld van Handelskapitalisme. 

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide