Marktgedrag H4

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Marktgedrag H4

Lesdoelen

• Kenmerken monopolie
• Soorten monopolie
• Prijs/afzet bepalen (Break even, Maximale winst, Maximale omzet

Monopolie

• Enige aanbieder (van 1 product)
• Toetredingsbarrières
• Prijszetter (!)
• Welke prijs zet de monopolist?
• Prijsafzetlijn = Vraaglijn

Stappenplan Max winst

• Winst = 0
• Totale opbrengst (TO) = Totale kosten (TK)
•  En ook: Gemiddelde totale opbrengst

Maximale omzet

• Zolang MO groter is dan 0 blijf je produceren!
• Net zolang tot MO=0
• Bedrijf maakt afzet/hoeveelheid (q) die hoort bij MO=0

Break even afzet

• Winst = 0
• Totale opbrengsten (TO) = Totale kosten (TK)
• Ook: Gemiddelde totale opbrengsten (GO) = Gemiddelde totale kosten (GTK)
• Bijvoorbeeld: start-ups, onderwijs, zorg

Voorbeeld

Stel dat de vraaglijn naar een 

bepaald product van een 

monopolist wordt gegeven door 

de volgende vraagfunctie: 

qv = -2p + 12

Voorbeeld

De MO-lijn daalt 2x zo snel 

als de prijsafzetlijn, 

dus de MO-lijn snijdt 

de q-as op de helft 

van waar de GO-lijn de 

q-as snijdt.

Oefenen

• Maximale winst? (MO=MK)
• Maximale omzet? (MO=0)
• Break even point? (2x => GO=GTK of TO= TK)

                                             welvaartsverlies monopolie

Een monopolist maakt maximale winst bij:

1. TO=TK
2. MO=0
3. MO=MK
4. MK=0

Wat is een onderscheidend kenmerk van een monopolie?

1. Een marktvorm waarbij er geen aanbieders zijn.
2. Een marktvorm waarbij er veel aanbieders zijn.
3. Een marktvorm waarbij er slechts één aanbieder is.
4. Een marktvorm waarbij de prijsvorming wordt bepaald door de vraag en het aanbod.

www.acm.nl

Internationaal

• Europese Commissie (EU)
• 'Misbruik van machtspositie' (artikel 102 VWEU)
• Department of Justice, Antitrust division (VS)
• 'Abuse of dominance'