Factoren die de ontwikkeling bepalen:
Interne factoren: aangeboren geschiktheid : erfelijke eigenschappen en talenten bijvoorbeeld; uiterlijke kenmerken, talent bv wiskunde, muziek, etc.
Externe factoren: factoren van buitenaf die de ontwikkeling bepalen:
- Het milieu waarin je opgroeit
- Fysische omgeving (cultuur en natuur)
- Markante levensgebeurtenissen
Zelfbepaling: de mogelijkheid om zelf een richting te geven aan je eigen ontwikkeling