5.1 Woonplaats en werkplaats (2025)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

5.1: Woonplaats en werkplaats

Dit heb je nodig:

• Je boeken.
  
• Je iPad
  
• Je schrift.
  
• Pen en markeerstiften

Deze les:

• Terugblik vorige les
• Herhaling samenlevingen.
• uitleg paragraaf 5.1: woonplaats en werkplaats.
• Aan de slag met het maken van de bouwopdrachten en verslag. 
• Aan de slag aanvullen van de uitgewerkte  leerdoelen
• Afsluiten.

Aan het einde van deze les:

... kun je oorzaken noemen voor het ontstaan van steden.

... kun je uitleggen waar de steden ontstonden.

... kun je uitleggen waarom er weer marken ontstonden en hoe die uitgroeiden tot steden.

... kun je uitleggen wat een geldwisselaar was en waarom dit nodig was.

... kun je in je eigen woorden de eerste twee leerdoelen uitwerken in je leerdoelendocument.

Terugblik vorige les

Werkwijze van dit hoofdstuk:

Dit hoofdstuk krijg je geen toets, in plaats daarvan werk je de leerlingen van het hoofdstuk uit in het leerdoelen document dat in SOM staat bij Lesstof, sla dit document op in je OneDrive en werk het elke les bij. (einde hoofdstuk inleveren, geen cijfer)

Praktische opdracht bouw een middeleeuwse stad in Minecraft. (max. 4 personen per groep, cijfer telt 10% mee)

5.1: Woonplaats en werkplaats

Wat voor soort samenleving had Europa in het tweede tijdvak?

Dat betekende dat mensen.....

In het vorige tijdvak (3) welke samenleving had Europa toen?

Dat betekende dat mensen.....

Hoe kwam het dat er geen steden meer waren?

platteland en stad:

Vóór de tijd van steden en staten:

• hofstelsel
•  landbouwsamenleving
•  grootste deel van de bevolking 

        was (horige) boer.

Leerdoel 1:

platteland en stad:

Vanaf ongeveer het jaar 1000 veranderen er dingen:

•  Boeren gaan moerasgebieden droogleggen door sloten te graven. Ook kapten ze bossen. Zo kwam er meer ruimte voor akkers.
• Boeren gingen een andere ploeg gebruiken.

gevolg: Grotere oogst, meer voedsel, mensen leven langer, bevolking groeit.

Leerdoel 1:

platteland en stad:

Boeren gaan hun landbouwoverschot verkopen, dit doen ze op markten. 

• knooppunten van land- en waterwegen.
• bij een kasteel of een klooster

Hierdoor groeit de handel.

Leerdoel 1:

platteland en stad:

De groeiende landbouwproductie had ook uitbreiding van de nijverheid tot gevolg. Door de groei van de bevolking kon een deel van de boeren ander werk gaan doen, bijv. een ambacht uitoefenen.

Leerdoel 1:

platteland en stad

handelaren en ambachtslieden gingen steeds vaker bij een markt wonen, zo groeiden marktplaatsen vaak uit tot steden.

Dit noemen we verstedelijking

Leerdoel 1:

De geldeconomie:

vraag: wat iemand wil kopen.

aanbod: wat iemand wil verkopen.

Door de opkomst van de handel gingen mensen weer geld gebruiken. Elke stad, koning of hertog kon zijn eigen munten maken. Hierdoor waren er geldwisselaars waar je munten kon ruilen. Ook ontstonden er in deze tijd banken.

Leerdoel 2:

Aan de slag:

• Werken aan je bouwopdrachten en verslag.
• Controleren en aanvullen van de eerste twee leerdoelen van paragraaf 5.1.
• Lezen en markeren: de rest van paragraaf 5.1 

Afsluiting: Controle lesdoelen: 

Aan het einde van deze les:

... kun je oorzaken noemen voor het ontstaan van steden.

... kun je uitleggen waar de steden ontstonden.

... kun je uitleggen waarom er weer marken ontstonden en hoe die uitgroeiden tot steden.

... kun je uitleggen wat een geldwisselaar was en waarom dit nodig was.

... kun je in je eigen woorden de eerste twee leerdoelen uitwerken in je leerdoelendocument.