Uiteenzetting: signaalwoorden, verwijswoorden en bronnen 25'

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands
Schrijven: Uiteenzetting
Signaalwoorden, verwijswoorden en bronnen

Structuur in je tekst

Hele tekst

• Tekststructuren (kies een structuur in het bouwplan)

Tussen alinea's

• Overgangszinnen (met signaalwoorden)
• Aankondigende zinnen (met signaalwoorden)

Binnen alinea's

• Signaalwoorden

Signaalwoorden - chronologisch

voordat, nadat, eerst,

daarna, vroeger, toen, later, etc.

Deze signaalwoorden geven een tijdsvolgorde aan.

chronologisch - voorbeeld

Als je met de Thalys van Amsterdam naar Parijs reist, maak je drie tussenstops: eerst in Rotterdam, dan in Antwerpen en vervolgens in Brussel.

Signaalwoorden - opsomming

ook, verder, bovendien, en, maar ook, ten eerste, als laatste etc.

Opsomming- voorbeeld

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag. Verder houd ik van televisiekijken. Ook vind ik het heerlijk een spannend boek te lezen.

Signaalwoorden - Tegenstelling

maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds-anderzijds etc.

Tegenstelling - voorbeeld

Op internet zijn veel bedriegers actief. Maar de politie doet er veel te weinig aan om ze op te sporen.

Signaalwoorden - toelichting

zo, bijvoorbeeld, zoals, denk aan, neem nou etc.

Bij een toelichtend verband wordt extra informatie gegeven bij een onderwerp.

Toelichtend - voorbeeld

Adriana kookt graag buitenlandse gerechten, zoals couscous en paella.

Signaalwoorden uitspraak - voorbeeld

Steeds meer bijzondere dieren dreigen te verdwijnen/ Zo zijn er nog maar 25 blauwe leguanen op de hele wereld.

Signaalwoorden uitspraak - reden

Ik ga het liefst op dinsdag naar de stad, omdat het dan niet zo druk is in de winkels.

KOMMA'S

Maken een zin overzichtelijker

Staan op de plaats waar je bij hardop lezen even een pauze neemt.

KOMMA'S 

Als pauzeteken in een zin en voor een voegwoord.

Onze hond eet erg veel, toch is hij niet dik.

Ik ga niet mee, omdat ik nog huiswerk moet maken.

KOMMA'S

Tussen de delen van een opsomming

Ik hou van verschillende smaken ijs: chocolade, vanille, bosvruchten en banaan.

KOMMA'S

Tussen twee persoonsvormen

Als je fietsband lek is, moet je ervoor zorgen dat die gemaakt wordt.

Plaats in de volgende zin een komma.
Als je je huiswerk maakt kun je beter geen muziek aan hebben.

Plaats in de volgende zin een komma.
Ik vind wiskunde leuk want we hebben een grappige leraar.

Plaats in de volgende zin een komma.
Op tafel liggen mijn boeken mijn mobiele telefoon en mijn sleutels.

VERWIJSWOORDEN

Verwijswoorden verwijzen meestal 

naar een woord dat al eerder genoemd is of 

wijzen vooruit naar een woord dat nog genoemd gaat worden.

Bijvoorbeeld

Rens pakt zijn jas. Rens trekt zijn jas aan.

Je kunt dit korter zeggen:

Rens pakt zijn jas. Hij trekt hem aan.

Je gebruikt hij voor Rens, en hem voor zijn jas.

Verwijswoorden

DEZE, DIE, DIT, DAT, HIJ, ZIJ, HET, ZE, HEM, HAAR, HEN

DEZE, DIE, DIT, DAT

deze en die gebruik je bij de-woorden

Deze deur is op slot, maar die/deze (deur) daar is wel open.

(de deur)

dit en dat gebruik je bij het-woorden

Dat paard is wild, maar dit/dat (paard) hier is rustig.

(het paard)

Gebruik synoniemen of variaties

Onderwerp van de uiteenzetting: drugsverslaving.

Vaak in de tekst 'drugs' = de verdovende middelen, narcotica, roeswaar enz.

Welke verwijswoorden horen in deze zin? 

Sleep de verwijswoorden naar de goede plaats.

Het drumstel is van Davids vader, 

maar ________ gebruikt ________ niet meer.

deze

die

dit

dat

hij

zij

het

ze

Welke verwijswoorden horen in deze zin? 

Sleep de verwijswoorden naar de goede plaats.

‘Wil je ________ naar de glasbak brengen?’, vraagt Ryan,

terwijll ________ de lege flessen aan Luuk geeft.

deze

die

dit

dat

hij

zij

het

ze

Welke verwijswoorden horen in deze zin? 

Sleep de verwijswoorden naar de goede plaats.

Twan heeft een bijbaantje voor twee uurtjes,

 ________  vindt  ________ erg leuk.

deze

die

dit

dat

hij

zij

het

ze

Welke verwijswoorden horen in deze zin? 

Sleep de verwijswoorden naar de goede plaats.

Vera doet het trucje voor.    ________  zegt:

‘Zo moet je ________ doen.’

deze

die

dit

dat

hij

zij

het

ze

Welke verwijswoorden horen in deze zin? 

Sleep de verwijswoorden naar de goede plaats.

Onno krijgt een vreemd mailtje binnen.

_________ denkt dat  ________ spam is.

deze

die

dit

dat

hij

zij

het

ze

Wel of geen bron?

Je hebt geen bron nodig als dingen een duidelijk feit zijn:

"Er zijn vluchtelingen in Nederland."

Je hebt wel een bron nodig als je bijvoorbeeld een uitspraak van iemand anders aanhaalt:

"De politieke partij D66 vindt dat we meer vluchtelingen naar Nederland moeten halen"

Er zitten 27 leerlingen in deze klas

1. Bron nodig
2. Geen bron nodig

De ventilatie in 70% van de schoolgebouwen is onvoldoende gebleken.

1. Bron nodig
2. Geen bron nodig

Volgens de burgemeester van Hilversum drinkt de jeugd in zijn gemeente veel te veel

1. Bron nodig
2. Geen bron nodig

Vorige week is er een ongeluk gebeurd met een fiets op de rotonde van het Laapersveld te Hilversum.

1. Bron nodig
2. Geen bron nodig

Objectieve bron / Betrouwbaar

Subjectieve bron / onbetrouwbaar

Het zou kunnen/ ertussenin

Opdracht

• Zoek tenminste 2 betrouwbare bronnen bij het onderwerp 'Koninklijk huis.'
• Overleg met je buurman / buurvrouw of dit inderdaad een betrouwbare bron is.
  

Wat moet je weten van een bron

Wil je deze bron kunnen gebruiken moet je een paar dingen kunnen opschrijven:

1. Wie is de schrijver van het stuk?
2. Wat is de titel?
3. Uit welk tijdschrift, krant of van welke site heb je deze informatie?
4. Wat is de datum waarop de bron is gepubliceerd?

Let op: webshops zijn geen betrouwbare bronnen!

https:

Dat ziet er als volgt uit:

'Slechte ventilatie is de grootste angst van middelbare scholen', (bron: De Volkskrant.nl).

"We zijn niet klaar voor wat er de komende vier of vijf jaar op ons afkomt." Dat heeft Mark Rutte gezegd in zijn eerste grote toespraak als secretaris-generaal van de NAVO. (Bron: Nos.nl).

Schrijf de gegevens van jouw gevonden bron op.

Opdracht

Schrijf 1 deelonderwerp over Het Koninklijk Huis. Verwijs naar twee bronnen in de tekst.

Je hebt nu....

• Inzicht in signaalwoorden, verwijswoorden en synoniemen.
• Inzicht in wat bronnen zijn....
• Inzicht in waar je bronnen kunt vinden....
• Inzicht in of een bron betrouwbaar is....
• En je weet hoe je een bron moet noteren.....
  

Einde van deze les!