Jagers & Boeren > les 3 > Jagers trekken rond

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 6-8

Jagers & Boeren

Waar komen mensen vandaan?

Waar trokken de jagers heen?

Jagers & Boeren les 3: jagers trekken rond

Kerndoel 50

De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld.

Kerndoel 51

De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.

        

Kerndoel 52

De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de

volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.

Kerndoel 53

het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

boeren zetten de natuur naar hun hand

boeren hebben vaste woonplaatsen

boeren hebben meer persoonlijk bezit; groter verschil tussen arm en rijk

boeren zijn afhankelijk van de natuur: verband met vereren van geesten en goden

denken over leven en dood: geloof in een hiernamaals

Jagers & Boeren

Waar komen mensen vandaan?

Waar trokken de jagers heen?

Jagers & Boeren les 3: ontstaan van landbouw

Waar ging de
vorige les over?

Wat ga je leren?

• Waar komt de mensheid vandaan?
• Waarom hielden jagers op met rondtrekken
• Wereldbeeld van Afrika, Midden-Oosten, Europa

Paradijs?

Is hier het Hof van Eden? Het Paradijs? Het begon van de mensheid? Komt hier de mensensoort vandaan? Hier zijn wel de alleroudste mensensporen gevonden...

Grot

In deze buurt vond 

men een grot met 

oude mensensporen.

Israël

De stad waar 3 wereldgodsdiensten (Christendom, Jodendom, Islam) van zeggen dat ze dààr vandaan komen. 

De kraamkamer van de mensheid

Misschien ben je thuis geboren, of in het ziekenhuis. Wetenschappers zijn het erover eens dat de mensheid in Afrika begonnen is.

Vanuit Afrika verspreidde de mensheid zich over de wereld... maar waarom?

15.000 jaar geleden

• Nederland was ijskoud
  
• Het was het einde van de IJstijd
  
• Nederland was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken
• Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren
  
• Er woonden ongeveer 1000 mensen in Nederland

IJstijd

In de IJstijd was er natuurlijk veel sneeuw en ijs. Zelfs in de zomer! 

Snap je waarom er maar 1000 mensen in Nederland wonen?

Mammoet

Dit is een mammoet. Door zijn warme vacht hadden ze het niet koud, en met de lange slagtanden konden ze zich goed verdedigen. Waar woont de olifant nu? Waarom heeft deze geen vacht?

Vragen

1. Welke dieren leefden er toen?
   
2. Hoe zag Nederland eruit?
   
3. Hoe (over)leefden de mensen hier, denken jullie?
   

10.000 jaar geleden

• Rond 10.000 v. Chr is er een klimaatsverandering

• De aarde wordt warmer

• Nederland heeft dan moerassen en bossen

• Delen van Afrika en Midden-Oosten worden droger 

Waterijsje

Al dat water is gesmolten sneeuw en ijs. 

Nederland was een soepje van modder, planten, water en bomen. 

Zou je hier willen wonen?

Vragen

1. Waar zijn de dieren heengegaan?
   
2. Hoe zag Nederland er toen uit?
   
3. Waar deed het water met het landschap?
4. Hoe (over)leefden de mensen hier, denken jullie?
   

Gevolgen klimaatsverandering

• Afrika en het Midden-Oosten worden droger
  
• De natuur verandert van groen naar droog (woestijn)
  
• Dieren trekken weg
  
• De jagers trekken dus ook weg
  

Europa

Welke landen ken jij in Europa?

Midden-Oosten

Welke landen ken jij in het Midden-Oosten?

Afrika

Welke landen ken jij in het Afrika?

Vruchtbare Halvemaan

• Het rode stuk is het gebied waar de eerste landbouw ontstaat (9000 v. Chr.)

• Midden-Oosten: Egypte, Israël, Palestina, Jordanië, Libanon, Syrië, Irak, Iran en Turkije

• 'De kraamkamer van de beschaving': steden ontstaan, jagers worden boeren en het schrift wordt uitgevonden!

Waar komt de
mensheid vandaan?

Waarom vertrokken
de jagers uit Afrika?

Waar begonnen de jagers
te wonen om
er boer te worden?

Opdracht:

• Teken op A4 papier een werelddeel na (Afrika of Midden-Oosten)
  
• Teken er de landen in
  
• Gebruik een atlas of Google Earth
  

Wat ga je leren?

• Waar komt de mensheid vandaan? ✔
• Waarom hielden jagers op met rondtrekken? ✔
• Wereldbeeld van Afrika, Midden-Oosten, Europa ✔

Bedankt voor je inzet.

• Schuif je stoel aan
  
• Ruim je spullen op
  
• Verlaat het lokaal rustig