Kwaliteitszorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Kwaliteitszorg

Kwaliteitskaders

protocollen

standaarden

Achtergrondinformatie 

ZorgPad 

Achtergrondinformatie 

Digibib

Leermodules

08. Kwaliteitszorg

06 Deskundigheid 

Ook bij de Consortiumopdracht VP-B-K2-W3 kun je achtergrond informatie vinden. 

kwaliteitszorg

Wat zijn jullie leervragen 

Wat is kwaliteit? 

• Wanneer spreek je van kwaliteit? (algemeen)
• Wat is kwaliteit in de zorg? 
• Stel we moeten kwaliteit in zorg gaan beoordelen, naar welke elementen kunnen we dan kijken? 
• Wie hebben er allemaal een stem in de kwaliteit van zorg in Nederland? 
• Welke kwaliteitsinstrumenten zijn er bij jou in de BPV? 

Kwaliteit in de zorg beschrijft de mate van goedheid, veiligheid en effectiviteit van zorg te beschrijven.

Indicatoren.

kwaliteit / in zorg 

• kwaliteit in het algemeen: waardeoordeel over een product of dienst (subjectief begrip, het hangt samen met smaak, voorkeur of opvatting) 

• Kwaliteit in de zorg beschrijft de mate van goedheid, veiligheid en effectiviteit van zorg te beschrijven.

Elementen voor kwaliteit zorg 

1. patiëntgerichtheid
2. veiligheid
3. Effectiviteit
4. Efficiëntie
5. Toegankelijkheid 
6. Continuïteit

1. Patiëntgerichtheid:  afgestemd op de behoeften, voorkeuren en waarden van de patiënten. Het betekent dat de zorgverlening empathisch, respectvol en communicatief is, waarbij rekening wordt gehouden met de autonomie en het welzijn van de patiënten.

2. Veiligheid: essentieel aspect van kwaliteit in de zorg. Het gaat om het voorkomen van vermijdbare schade, het minimaliseren van risico's en het waarborgen van een veilige omgeving voor zowel patiënten als zorgverleners. Dit omvat het gebruik van veilige procedures, het voorkomen van infecties, het juist omgaan met medicatie en het minimaliseren van fouten.

3. Effectiviteit:  betekent dat de zorg aantoonbaar effectief is en leidt tot de gewenste resultaten. Het gaat om het toepassen van evidence-based practice, het gebruik van bewezen behandelmethoden en interventies, en het behalen van meetbare en positieve gezondheidsuitkomsten voor de patiënten.

4. Efficiëntie: heeft betrekking op het leveren van zorg met een optimale verhouding tussen de beschikbare middelen, tijd en resultaten. Het gaat om het vermijden van onnodige kosten, verspilling en wachttijden, en het zorgen voor een doelmatige inzet van middelen en personeel.

5. Toegankelijkheid:  impliceert dat zorg toegankelijk is voor alle individuen, ongeacht hun achtergrond, leeftijd, geslacht of sociaaleconomische status. Het betekent dat de zorg beschikbaar en bereikbaar is, zonder onredelijke belemmeringen, wachttijden of discriminatie.

6. Continuïteit: Continuïteit van zorg is een belangrijk aspect van kwaliteit. Het gaat om het waarborgen van een samenhangend zorgproces, waarbij verschillende zorgverleners en zorginstellingen goed samenwerken en informatie delen om de zorg naadloos te laten verlopen. Dit omvat bijvoorbeeld een goede overdracht tussen zorgsettings en een geïntegreerde aanpak van zorg.

Wie hebben allemaal een stem in de kwaliteit van zorg in Nederland?

1. Patiënten en cliënten

2. zorgprofessionals

3. zorgaanbieders en zorginstellingen

4 beroepsverenigingen en wetenschappelijke verenigingen

5. overheid en toezichthoudende instanties 

kwaliteitsinstrumenten 

1. PREMs en PROMs: Patient Reported Experience Measures (PREMs) en Patient Reported Outcome Measures (PROMs)
2. NIAZ-Qmentum
3. Zorgkaart Nederland
4. Veilig Incidenten Melden
5. De Consumer Quality Index (CQ-index)
6. Kwaliteitsvisitaties

1. PREMs en PROMs:  zijn instrumenten waarmee de ervaringen en uitkomsten van zorg worden gemeten vanuit het perspectief van de patiënt. PREMs evalueren de patiënttevredenheid en de ervaring met de geleverde zorg, terwijl PROMs de gezondheidsuitkomsten meten, zoals de kwaliteit van leven, functionele status en symptoomlast.
2. NIAZ-Qmentum: Het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) biedt het kwaliteitsinstrument NIAZ-Qmentum aan. Het is een accreditatiesysteem waarmee zorginstellingen kunnen voldoen aan kwaliteitsnormen en verbeterpunten kunnen identificeren. Het richt zich op verschillende domeinen van kwaliteit, zoals patiëntveiligheid, zorgprocessen en organisatie.
3.  ZorgkaartNederland is een online platform waar patiënten hun ervaringen met zorgverleners en zorginstellingen kunnen delen. Het biedt zowel patiëntbeoordelingen als kwaliteitsinformatie over zorgaanbieders. Zorginstellingen kunnen de feedback op ZorgkaartNederland gebruiken om inzicht te krijgen in hun prestaties en te werken aan verbetering.
4. Veilig Incident Melden (VIM): Veilig Incident Melden is een systeem waarin zorgverleners en medewerkers incidenten en bijna-incidenten kunnen melden die de patiëntveiligheid in gevaar brengen. Door incidenten te melden, kunnen zorginstellingen trends en patronen identificeren, lessen trekken en maatregelen nemen om herhaling te voorkomen.
5. De Consumer Quality Index (CQ-index) is een gestandaardiseerde vragenlijst waarmee de kwaliteit van zorg vanuit het perspectief van de patiënt wordt gemeten. Het meet onder andere de ervaringen met de zorgverlening, de communicatie, de informatievoorziening en de samenwerking met zorgverleners.
6. Kwaliteitsvisitaties: zijn bezoeken aan zorginstellingen door externe visitatiecommissies. Deze commissies beoordelen de kwaliteit van zorg op basis van vooraf vastgestelde criteria en normen. Kwaliteitsvisitaties stimuleren zelfreflectie, identificeren verbeterpunten en bevorderen kennisuitwisseling tussen zorginstellingen.

Elk instrument heeft zijn eigen focus en doel, maar ze dragen allemaal bij aan het meten, monitoren en verbeteren van de

Regenerate response

Continue generating

De rol van de overheid een rol? 

1. Regelgeving en wetgeving: (Wkkgz, Wet BIG) 
2. Toezicht en handhaving: de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)
3. Vaststellen van Kwaliteitskaders en normen   
4. Stimuleren van transparantie  
5. Financiële prikkels

1. Regelgeving en wetgeving: De wettelijke kaders vast om de kwaliteit en veiligheid van zorg te waarborgen. Wetten zoals de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) en de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) stellen eisen aan zorgaanbieders, zorgprofessionals en zorginstellingen. 
2. Toezicht en handhaving: De overheid heeft toezichthoudende instanties, zoals de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), die verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de kwaliteit van zorg. Deze instanties inspecteren zorgaanbieders en zorginstellingen om ervoor te zorgen dat zij voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen. Bij niet-naleving kunnen sancties worden opgelegd en kan handhaving plaatsvinden.
3. Kwaliteitskaders en normen: De overheid speelt een rol bij het vaststellen van kwaliteitskaders en normen in de zorg. Samen met zorgprofessionals, patiëntenorganisaties en andere belanghebbenden worden kaders ontwikkeld die richting geven aan de gewenste kwaliteit van zorg. Denk hierbij aan kwaliteitskaders zoals het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg en Kwaliteitskader Wijkverpleging. Deze kaders dienen als leidraad voor zorgaanbieders om de kwaliteit van zorg te verbeteren en te monitoren.
4. Stimuleren van transparantie: De overheid stimuleert transparantie in de zorg door het verzamelen en publiceren van informatie over de kwaliteit van zorg. Hierbij valt te denken aan openbare rapporten en ranglijsten die de prestaties van zorginstellingen en zorgaanbieders vergelijken op basis van kwaliteitsindicatoren. Het doel is om patiënten en andere belanghebbenden in staat te stellen weloverwogen keuzes te maken en druk uit te oefenen op de zorgsector om de kwaliteit te verbeteren.
5. Financiële prikkels: De overheid maakt gebruik van financiële prikkels om de kwaliteit van zorg te stimuleren. Bijvoorbeeld door het invoeren van prestatiebekostiging, waarbij de hoogte van de financiële vergoeding afhankelijk is van de geleverde kwaliteit. Dit motiveert zorgaanbieders om te investeren in kwaliteitsverbetering en innovatie.

Professionele standaard, protocollen en richtlijnen 

Opdracht

1. Onderzoek wat professionele standaarden zijn?
2. Wat zijn protocollen?
3. Wat zijn richtlijnen? 
4. Geef van elk bovengenoemd punt een voorbeeld voor het verpleegkundig beroep

Professionele standaard 

Er zijn in verschillende zorgsectoren professionele standaarden en richtlijnen bestaan om de kwaliteit van zorg te waarborgen en professionele normen te stellen. Deze standaarden worden ontwikkeld door vakorganisaties, beroepsverenigingen en andere relevante instanties om zorgprofessionals te ondersteunen bij het leveren van hoogwaardige zorg.

Er zijn in verschillende zorgsectoren professionele standaarden en richtlijnen bestaan om de kwaliteit van zorg te waarborgen en professionele normen te stellen. Deze standaarden worden ontwikkeld door vakorganisaties, beroepsverenigingen en andere relevante instanties om zorgprofessionals te ondersteunen bij het leveren van hoogwaardige zorg.

• Verpleegkundige Standaarden: De Verpleegkundige Standaarden worden ontwikkeld door V&VN (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland) en bieden richtlijnen en aanbevelingen voor verpleegkundige zorg op verschillende gebieden, zoals wondzorg, medicatie, pijnmanagement en verpleegkundige diagnostiek.
• NHG-Standaarden: De NHG-Standaarden worden opgesteld door het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en geven richtlijnen voor huisartsenpraktijk en eerstelijnszorg. Ze omvatten onderwerpen zoals diabetes, hypertensie, astma, depressie en vele andere veelvoorkomende aandoeningen.
• GGZ-richtlijnen: In de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) worden richtlijnen ontwikkeld door verschillende instanties, waaronder het Trimbos-instituut en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). Deze richtlijnen bieden zorgprofessionals evidence-based aanbevelingen voor de behandeling van verschillende psychische stoornissen.
• KNGF-richtlijnen: Het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) ontwikkelt richtlijnen en standaarden voor fysiotherapeuten. Deze omvatten richtlijnen voor specifieke aandoeningen, zoals lage rugpijn, artrose, revalidatie na knieoperatie, en ook voor speciale doelgroepen, zoals kinderen en ouderen.
• NVD-richtlijnen: De Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) stelt richtlijnen op voor diëtisten die werkzaam zijn in de gezondheidszorg. Deze richtlijnen bieden advies en aanbevelingen met betrekking tot voeding en dieetbehandeling bij verschillende aandoeningen, zoals diabetes, hart- en vaatziekten, obesitas, enzovoort.
• KNMG-richtlijnen: De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) ontwikkelt richtlijnen voor medisch specialisten en artsen. Deze richtlijnen omvatten onderwerpen zoals medische ethiek, besluitvorming bij het levenseinde, medisch handelen bij kindermishandeling, enzovoort.

Professionele standaarden vanuit de V&VN 

• De Beroepscode voor Verpleegkundigen en Verzorgenden  (beschrijft) ethische richtlijnen en gedragsnormen)  
• De Beroepsprofielen voor Verpleegkundigen en Verzorgenden (beschrijft de taken, verantwoordelijkheden, competenties en kennisgebieden van verpleegkundigen en verzorgenden op verschillende niveaus, zoals mbo-niveau, hbo-niveau en specialistische vervolgopleidingen. Het biedt een raamwerk voor de professionele ontwikkeling en loopbaanpaden binnen de verpleegkunde)

Richtlijnen 

• Richtlijnen zijn gebaseerd op wetenschappelijk bewijs, best practices en/of consensus van experts in het veld. Ze bieden aanbevelingen en richtlijnen voor het diagnosticeren, behandelen en beheren van specifieke aandoeningen, situaties of zorgprocessen.
• Ontwikkeld vanuit verschillende beroepsorganisaties en instanties. (NHG, V&VN, Trimbusinstituut) 

• In de Nederlandse zorgsector spelen richtlijnen een belangrijke rol bij het bevorderen van kwaliteit en het bieden van evidence-based zorg. Richtlijnen worden ontwikkeld door verschillende instanties en beroepsorganisaties, 
• zoals: het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) en het Trimbos-instituut. 
• Richtlijnen zijn gebaseerd op wetenschappelijk bewijs, best practices en/of consensus van experts in het veld. 
• Ze bieden aanbevelingen en richtlijnen voor het diagnosticeren, behandelen en beheren van specifieke aandoeningen, situaties of zorgprocessen. Richtlijnen kunnen betrekking hebben op verschillende zorggebieden, zoals huisartsgeneeskunde, verpleegkunde, geestelijke gezondheidszorg, fysiotherapie en meer.
• Het doel van richtlijnen is om zorgverleners te ondersteunen bij het nemen van beslissingen op basis van het beste beschikbare bewijs en expertise. 
• Richtlijnen bevatten meestal specifieke aanbevelingen met betrekking tot diagnostiek, behandeling, medicatie, screeningsmethoden, follow-up en andere relevante aspecten van zorg. Ze kunnen ook informatie bevatten over het omgaan met complexe situaties, het betrekken van de patiënt bij besluitvorming en het bevorderen van interprofessionele samenwerking.

Het gebruik van richtlijnen in de praktijk is echter niet verplicht. Zorgverleners moeten hun professionele oordeel gebruiken en rekening houden met de individuele kenmerken en voorkeuren van de patiënt. Richtlijnen vormen een hulpmiddel en een leidraad, maar de uiteindelijke beslissingen over de zorg worden genomen in overleg tussen de zorgverlener en de patiënt.

Om de relevantie en actualiteit van richtlijnen te waarborgen, worden ze regelmatig herzien en bijgewerkt op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten en veranderingen in de zorgpraktijk. Zorgverleners worden aangemoedigd om op de hoogte te blijven van de nieuwste richtlijnen en deze toe te passen in hun klinische praktijk.

Over het algemeen spelen richtlijnen een cruciale rol bij het bevorderen van kwaliteit en het waarborgen van evidence-based zorg in de Nederlandse gezondheidszorg. Ze dienen als waardevol referentiekader voor zorgverleners en dragen bij aan het leveren van zorg van hoge kwaliteit en het

User

Noem een aantal voorbeelden vanuit voor professionele standaarden vanuit de V&VN

ChatGPT

De Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) heeft verschillende professionele standaarden ontwikkeld die richting geven aan de beroepsuitoefening van verpleegkundigen en verzorgenden in Nederland. Hier zijn enkele voorbeelden van professionele standaarden vanuit de V&VN:

De Beroepscode voor Verpleegkundigen en Verzorgenden: Deze professionele standaard bevat ethische richtlijnen en gedragsnormen voor verpleegkundigen en verzorgenden. Het geeft richting aan professioneel gedrag, privacy en vertrouwelijkheid, respect voor autonomie van de patiënt, en samenwerking met andere zorgverleners.

De Beroepsprofielen voor Verpleegkundigen en Verzorgenden: Deze professionele standaard beschrijft de taken, verantwoordelijkheden, competenties en kennisgebieden van verpleegkundigen en verzorgenden op verschillende niveaus, zoals mbo-niveau, hbo-niveau en specialistische vervolgopleidingen. Het biedt een raamwerk voor de professionele ontwikkeling en loopbaanpaden binnen de verpleegkunde.

De Richtlijnen voor Verpleegkundige en Verzorgende Verslaglegging: Deze professionele standaard richt zich op het documenteren en rapporteren van de zorgverlening. Het biedt richtlijnen voor het opstellen van nauwkeurige, relevante en tijdige verslaglegging, inclusief het gebruik van gestandaardiseerde taal en terminologie.

De Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de Ketenzorg: Deze professionele standaard heeft betrekking op de overdracht van medicatiegegevens tussen zorgverleners in de ketenzorg. Het benadrukt het belang van een gestandaardiseerd proces en heldere communicatie om de veiligheid en continuïteit van medicatiegebruik te waarborgen.

De Richtlijn Pijn bij Kanker: Deze professionele standaard geeft aanbevelingen voor het herkennen, meten en behandelen van pijn bij kankerpatiënten. Het biedt verpleegkundigen en verzorgenden richtlijnen voor het uitvoeren van pijnbeoordeling, het toepassen van pijnbestrijdingsinterventies en het bieden van psychosociale ondersteuning.

Deze voorbeelden illustreren de diversiteit aan professionele standaarden die de V&VN heeft ontwikkeld om de kwaliteit van zorg te bevorderen en de professionele praktijk van verpleegkundigen en verzorgenden te ondersteunen. Deze standaarden bieden richtlijnen en normen voor ethisch handelen, competenties, verslaglegging, medicatieoverdracht en specifieke zorggebieden, en dragen bij aan de verbetering van de zorgverlening in Nederland.

Regenerate response

Voorbeelden richtlijnen V&VN

1. De Richtlijnen voor Verpleegkundige en Verzorgende Verslaglegging (nauwkeurige en relevante verslaglegging, inclusief taalgebruik en terminologie) 
2. De Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens in de Ketenzorg (benadrukt het belang van een gestandaardiseerd proces en heldere communicatie) 
3. De Richtlijn Pijn bij Kanker (o.a. richtlijnen voor het herkennen en meten van pijn, toepassen van interventies bij pijn en bieden van psychosociale ondersteuning ) 

• Ad 1: Deze professionele standaard richt zich op het documenteren en rapporteren van de zorgverlening. Het biedt richtlijnen voor het opstellen van nauwkeurige, relevante en tijdige verslaglegging, inclusief het gebruik van gestandaardiseerde taal en terminologie.
• Ad 2: Deze professionele standaard heeft betrekking op de overdracht van medicatiegegevens tussen zorgverleners in de ketenzorg. Het benadrukt het belang van een gestandaardiseerd proces en heldere communicatie om de veiligheid en continuïteit van medicatiegebruik te waarborgen.
• Ad 3: Deze professionele standaard geeft aanbevelingen voor het herkennen, meten en behandelen van pijn bij kankerpatiënten. Het biedt  richtlijnen voor het uitvoeren van pijnbeoordeling, het toepassen van pijnbestrijdingsinterventies en het bieden van psychosociale ondersteuning.

Protocollen 

• Gedetailleerde en systematische sets van instructies en richtlijnen  .
• Stapsgewijs wordt de te volgen procedure, interventie en handelingen bij specifieke situaties beschreven 
• Ze bieden een duidelijk kader voor het uitvoeren van taken en het nemen van beslissingen.
• Voorbeelden: zie vilansprotocollen.nl 

Register van Zorginstituut Nederland 

Alle goedgekeurde kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten van de zorg, zijn vastgelegd in het Register van Zorginstituut Nederland.

Opdracht ga naar de website 

• Onderzoek wat een kwaliteitskader is en of er een kwaliteitskader is voor jouw branche. 
• noteer minimaal 3 onderwerpen die van belang zijn in jouw vakgebied en of voor de opdracht kwaliteitszorg en waarom.

www.zorginstituutnederland.nl

kwaliteitszorg op 3 niveaus

• Microniveau (direct contact tussen zorgverlener en zorgvrager)

• Mesoniveau (de voorwaarden die de (zorg)organisatie schept om kwaliteit van zorg mogelijk te maken)
• Macroniveau (bestaat uit de inspanningen op landelijk niveau om te zorgen dat de kwaliteit van zorg in Nederland) goed is. 

Ontwikkelingen bijhouden in je vakgebied hangt samen is kwaliteitszorg op....

1. Microniveau
2. Mesoniveau
3. Macroniveau
4. Daar heeft het niet mee te maken

Deelnemen aan een intervisie met collega's valt onder......

1. Microniveau
2. Mesoniveau
3. Macroniveau
4. Heeft niet te maken met niveaus

Vragen?