13.2 Ademhalen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Startopdracht 13.2 - les 1:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken op blz 163 t/m 164

Startopdracht:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken van 13.2.

Kun je de leerdoelen hiernaast uitleggen?

Uitleg 

Opdrachten 

Afsluiting 

Leerdoelen 13.2

- Je kunt beschrijven hoe insecten ademhalen.

- Je kunt beschrijven hoe vissen ademhalen.

- Je kunt uitleggen hoe planten zuurstof maken. 

Programma 7-5

Hoe ademen insecten?

Hoe ademen vissen?

Uitleg diffussie en tegenstroomprincipe

--

Zelfstandig werken

Hoe ademen insecten?

Insecten zoals vlinders en vliegen hebben geen longen maar: tracheeën. 

Trachee: vertakte buizen in het achterlijf gevuld met lucht. Hierdoor komt er zuurstof bij alle cellen, dus niet via het bloed!

Stigma: Hierdoor komt lucht met zuurstof in de trachee en gaat er koolstofdioxide naar buiten 

https:

0

Diffussie - insect en vis

Bij diffussie wordt de concentratie in het ene  gebied gelijk gemaakt met die in het andere gebied. 

Daarbij stroomt de zuurstof van plekken met een hoge concentratie naar plekken met een lage concentratie

Diffusie - kan in lucht en in water optreden

Hoe ademen vissen?

Vissen halen zuurstof uit het water met kieuwen.

Een kiew bestaat uit een kieuwboog met daaraan kieuwplaatjes

De wanden van de kieuwplaatjes zijn sterk geplooid en
heel dun, ze bevatten veel bloedvaatjes. 

Vanaf de kieuwplaatjes stroomt het zuurstofrijke bloed
naar alle andere organen.

In de kieuwplaatjes wordt koolstofdioxide vanuit het bloed
aan het water afgegeven. 

Onderdelen kieuwen

https:

Tegenstroonprincipe

13.2

Maken opdrachten:

3, 4, 5, en 7, 8, 9 en 11.

 

Nakijken. 

Hoe zorg je dat je de stof voor de toets bijhoudt?

Pak de leerdoelen erbij

Kun je ze uitleggen? 

Na de opdrachten:

Keuze mogelijkheden om te werken aan leerdoelen:

• Samenvatting boek gebruiken/ zelf een samenvatting maken
  
• Kijk goed naar de bronnen!!
  
• Leren, hoe? begrippen opschrijven?
  
• Aantekeningen leren
  
• Oefenen met test jezelf/ oefentoets/ (examentraining). In je boek/online.
  
• werkboekvragen doornemen, welke vond je moeilijk? Snap je ze nu?
  
• LessonUp lessen doornemen
  
• ??
  

Leerdoelencheck 

Bespreek per tweetal of je onderstaande leerdoelen beheerst: 

- Je kunt beschrijven hoe insecten ademhalen.

- Je kunt beschrijven hoe vissen ademhalen.

opening waardoor lucht in een trachee komt

ademhalingsorgaan waarmee dieren boven water ademhalen

luchtbuis in het lichaam van een insect

ademhalingsorgaan waarmee dieren onder water ademhalen

stigma

long

kieuw

trachee

Hoe heten de gaatjes in een insect waardoor ze ademhalen?

1. Tracheeën
2. Stigma's
3. Plaatjes
4. Deksels

Wat is diffusie?

1. Doorlatendheid van de wand.
2. Een stof beweegt zich van een hoge concentratie naar een lage concentratie.
3. Een stof wordt door de hoge druk vervoerd.
4. Een manier om stoffen te verbranden

Welke tekening geeft op de juiste manier de ademhaling bij vissen weer?

1. Tekening 1
2. Tekening 2
3. Tekening 3

Zet de gebeurtenissen bij de ademhaling en bloedsomloop van vissen in de juiste volgorde

1

Zuurstofrijk water stroomt langs de kieuwen

2

3

4

5

Zuurstof lost op in het bloed en CO₂ lost op in het water

Zuurstofrijk bloed stroomt naar de weefsels

Het hart pompt het zuurstofarme bloed naar de kieuwen

Zuurstofarm bloed stroomt naar het hart

Startopdracht 13.2 - les 2:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken op blz 168

Programma 13-5

Startopdracht (10 min)

Uitleg ademhaling planten (10 min)

Zelfstandig werken (huiswerk controle 13.1)

Woensdag 21 mei - formatief SO par 13.1, 13.2

Startopdracht (8 min)

1. Omschrijf hoe insecten ademhalen en maak een schematische tekening van een insect. Gebruik de begrippen: trachee, stigma en diffussie.
2. Omschrijf hoe vissen ademhalen en maak een tekening van een kieuw. Gebruik de begrippen: kieuwboog, kieuwplaatje, lamellen, gaswisseling, tegenstroomprincipe.

Startopdracht:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken van 13.2.

Kun je de leerdoelen hiernaast uitleggen?

Uitleg 

Opdrachten 

Afsluiting 

Leerdoelen 13.2

- Je kunt beschrijven hoe insecten ademhalen.

- Je kunt beschrijven hoe vissen ademhalen.

- Je kunt uitleggen hoe planten zuurstof maken. 

Fotosynthese

Groene planten maken zelf voedingsstoffen tijdens fotosynthese

De energie die nodig is om glucose te maken haalt de plant uit zonlicht. 

Van glucose maakt de plant voedingstoffen zoals: zetmeel, vetten en eiwitten.

Verbranding

Planten hebben zuurstof nodig voor verbranding van de stof glucose.

Energie die vrijkomt bij de verbranding wordt 

gebruikt om nieuwe cellen te maken tijdens 

de groei en andere processen.

Planten maken overdag zuurstof door 

de fotosynthese. De zuurstof die vrij komt, komt in de lucht. Mensen en dieren ademen deze zuurstof in. (Planten verbruiken 's nachts zuurstof!)

Gaswisseling via huidmondjes

13.2

Maken opdrachten: 

7, 8, 9 en 11, 13, 15, 17

 

Nakijken. 

Hoe zorg je dat je de stof voor de toets bijhoudt?

Pak de leerdoelen erbij

Kun je ze uitleggen? 

Na de opdrachten:

Keuze mogelijkheden om te werken aan leerdoelen:

• Samenvatting boek gebruiken/ zelf een samenvatting maken
  
• Kijk goed naar de bronnen!!
  
• Leren, hoe? begrippen opschrijven?
  
• Aantekeningen leren
  
• Oefenen met test jezelf/ oefentoets/ (examentraining). In je boek/online.
  
• werkboekvragen doornemen, welke vond je moeilijk? Snap je ze nu?
  
• LessonUp lessen doornemen
  
• ??
  

Leerdoelencheck 

Bespreek per tweetal of je onderstaande leerdoelen beheerst: 

Je kunt uitleggen hoe planten zuurstof maken

en wat het verschil is in plant-gaswisseling bij dag en bij nacht.

Nodig voor fotosynthese

Ontstaat bij fotosynthese

Reactie van fotosynthese

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

Licht

Glucose

Nodig voor verbranding

Over na verbranding

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

(Energie)