EPA 3 Neuro 2 Het zenuwstelsel

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 2

EPA 3 Neuro 2 Het zenuwstelsel

Het centrale zenuwstelsel bestaat uit ..

1. grote hersenen en zenuwen
2. grote hersenen, ruggenmerg
3. grote hersenen, kleine hersenen en ruggenmerg
4. zenuwen, grote hersenen en kleine hersenen

Wat is de Latijnse benaming voor de grote hersenen?

1. Cerebellum
2. Cerebrum
3. Pons
4. Truncus Cerebri

Voorbereiding

gelukt?

Vragen?

Grote hersenen

Kleine hersenen

Hersenstam

Ruggenmerg

Wat is de functie van de grote hersenen?

Waaruit bestaat de grijze stof in de hersenen

1. Zenuwcellen
2. Myeline schede
3. Axonen
4. Dendrieten

Ruggenmerg

Hersenstam

Hersenen

Grote hersenen

Kleine hersenen

Perifere zenuwstelsel

Motorische cortex & somatosensorische cortex

De grijze stof van de grote hersenen bestaat uit een aantal delen die elk een bepaalde functie hebben. Zo’n functioneel afgegrensd gebied noem je een schorsgebied.

Dieper in de hersenen liggen enkele grote zenuwknopen. Dat noemen we basale kernen (basale ganglia). Sommige delen hebben hiervan een aparte naam.

Lateralis: loopt aan de zijkant

Sulcus centralis  middenboven op. Met daarvoor de precentrale winding en daarachter de postcentrale winding.

Wat wijst het groene gebied aan en wat wijst het oranje gebied aan?

1. Groen = visueel Oranje = Broca
2. Groen is Wernicke Oranje is Broca
3. Groen is Wernicke Oranje is gehoor
4. Groen is Gehoor Oranje is Visueel

Wat zijn associatiebanen?

1. Banen tussen beide hersenhelften
2. Opstijgende banen
3. Verbinding tussen de schorsgebieden binnen 1 hersenhelft
4. Afdalende banen

Associatiebanen: verbinding tussen de schorsgebieden binnen 1 hersenhelft. Hierdoor kan informatie binnen het schorsgebied uitgewisseld worden. Kruisen de mediaan niet

Commisuren: banen tussen beide hersenhelften. Zij kruisen de median wel. Een belangrijke commisuur is de hersenbalk. Hierdoor kan info tussen beide helften uitgewisseld wordne

Opstijgende en afdalende banen:

Wat is de functie van het limbisch systeem?

Hersenstructuren

Ondere invloed van limbische system ontstaan emoties zoals gevoel van harmonie, plezier, woede, seksuele verlangens, schuld, angst. Het system reguleert ook het gedrag wat volgt op de emotie. Kun jij beheerst reageren tijdens het verkeer? bv

Temperatuur en eetlust

Het limbisch systeem is betrokken bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen. 

Genot

Als een ring rond de hersenholten / rand (In Latijn Limbus)

Het hele limbische systeem wordt gevormd door een groep hersenstructuren in de grote hersenen die betrokken zijn bij emotie, emotieregulering, emotioneel geheugen, genot en motivatie. Hier worden onder andere hormonen geproduceerd en wordt de temperatuur en de eetlust geregeld.

Het limbisch systeem heeft een aantal functies, waaronder de regeling van het gedrag, het langetermijngeheugen, leren, de motivatie en emotie. Daarbij worden ook een paar stoornissen gelinkt met het limbisch systeem, waaronder epilepsie, depressie en schizofrenie.

Limbisch systeem

Deel van de hersenen dat gaat over bewuste waarneming en beweging, onthouden en nadenken.

Bestaan uit grote en kleine hersenen en de hersenstam.

Deel van de hersenen dat bewegingen coördineert.

Deel van de hersenen dat de grote en kleine hersenen met het ruggenmerg verbindt.

Grote hersenen

Hersenen

Kleine hersenen

Hersenstam

Nu dan de eigenlijke les

EPA 3

Neuro 2

Animaal zenuwstelsel (willekeurig)

Centrale zenuwstelsel onderverdeeld in de hersenen en ruggenmerg

Het perifere zenuwstelsel – hersen- en ruggenmergzenuwen

Contact van de mens met de buitenwereld: sensible en motorisch

Autonoom zenuwstelsel (onwillekeurig / vegetatief)

Sympathische zenuwstelsel

Prasympathisch zenuwstelsel

Regelen orgaanfuncties

Sensibel gewaarwording vanuit de zintuigen: ogen, oren, huid, reuk- en smaakorganen naar de hersenen

Motorisch: verzorgt de totstandkoming van de bewegingen

Atuonoom: verzorgt de orgaanfuncties die niet direct de relatie van de mens met de buitenwereld bepalen, dus de functies van de bloedsomloop, ademhalings-, spijsvertering- en uitscheidingsorganen en de stofwisseling.

Zenuwstelsel is opgebouwd uit neuronen (zenuwcellen) en gliacellen (steuncellen)

Functie centraal zenwustelsel:

• Regulatie activiteiten van weefsels en organen
• Coordinatie van activiteiten van weefsels en organen
• Regulatie en coordinatie van de vegetatieve functies
• Coordinatie van contacten met de buitenwereld
• Coordinatie van de psychische functies

Zenuwen

Waag een poging!

Vul hiernaast de

12 hersenzenuwen

in van boven naar

beneden

Gemengde zenuwen  motorisch en sensibel

Elk paar is verbonden met een dermatoom

In hoofd en romp dermatomen netjes horizontal. Daarna niet meer.

Tijdens de embryonale ontwikkeling vergroeien de meeste skeletspieren . Daardoor bestaat een grote spier vaak uit meerdere kleinere spieren die door meerdere ruggenmergzenuwen worden aangestuurd. De ruggenmergzenuwen zijn daarom ook sterk vertakt en vormen per lichaamgebied een zenuwnetwerk. PLEXUS.

Vier grootse:

Halsgebied: plexus cervicalis

Armen: plexus brachialis

Bekkengebied: lumbalis

Benen: sacralis

Tussen elke wervel treedt aan beide kanten een spinale zenuw uit. In total 31. Door het ruggenmerg worden prikkels geleid en verbindingen gelegd naar de hersenen en de rest van het lichaam. Het ruggenmerg is een lange, buisvormige structuur die naast zenuwvezels ook zenuwcellen bevat.

Eenruggenmergzenuw is Meestal vernoemd naar de wervel waaronder hij ontspringt.

Van boven naar benedenis het als volgt:

8 cervicale zenuwen in het nek-halsgebied C1 t/m C8

12 thorale zenuwen in de thorax T1 t/m 12

5 Lumbale zenuwen in het buikgebied L1 tm L5

5 Sacrale zenuwen in het bekkengebied S1 tot en met S5

1 staartzenuw bij het staartbeen  CO1 Coccygeaal (staartbeen)

Samen 31 stuks

Zenuwen

Been:

n ischiadicus

n femoralis

Arm:

n Radialis

n Medianus

n Ulnaris

Armen: 3 dike zenuwen: Spaakbeenzenuw, middenzenuw en ellepijpzenuw sensoriek en motoriek van de armen de hand

Benen: 2 dike zenuwen uit het bekken en de benen  heupzenuw en dijbeenzenuw

Rompzenuw: middenrifzenuw  n. Phrenicus uit zenuwnetwerk halsgebied. 2 vertakkingen van de zenuw besturen het pericard en middenrif.

De thoracalezenuwen heten de borstkaszenuwen. Verzorgen de huid en de spiergebieden van de borstkas.

Het ruggenmerg is eerder voltooid van die van de wervelkolom. Daardoor vult het rugeenmerg het wervelkanaalniet helemaal.

Laag in het wervelkanaal zit alleen maar hersenvocht met zenuwen. De zorgenoemde paardenstaart. Het ruggenmerg bij volwassenen is ongeveer 40 tot 45 cm lang met een doorsnede van ongeveer 1 cm.

Om het ruggenmerg zitten 3 vliezen.

Sympatische zenuwknopen liggen naast de wervelkolom. Aan beide kanten. Ze zijn onderling verbonden met sympatische zenuwvezels. Deze rij zenuwknopen doet denken aan een kralenketting.

De sympatische impulsen vanuit de bovenste helft van het ruggenmerg worden vanuit de grensstreng via de zenuwvezels naar de erbij horende organen vervoerd. Dat zijn onder ander delen van het hoofd, hart, de longen en de huid.

Zenuwknoop noem je een ganglia

De Vliezen

Dura mater

Arachnoidea

Pia mater

Dura matar (hard) niet met de wervelkolom verbonden. Tussen wervels en de dura matar een grote ruimte: epidurale ruimte. Gevuld met zacht vetkussen en een network van bloedvaten.alle 31 paar ruggenmergzenuwen gaan door deze ruimte.

Arachnoidea (spinnenwebvlies)

Pia matar ( dun en doorzichtig)

Rond het oppervlak van het ruggenmerg, in de ruimte tussen de arachnoidea en de pia mater (subarachnoidale ruimte), stroomt de hersenvloeistof. De ruggenmergvliezen en deze vloeistof werken als schokbreker voor het ruggenmerg en beschermen het tegen beschadigingen. Bovendien ligt er aan de voorkant een bindweefselplaat over het ruggenmerg die voor extra stevigheid zorgt.Via ruimten tussen de wervels treden 31 paar ruggenmergzenuwen uit. De ruggenmergvliezen omhullen deze zenuwen tot aan het punt waar ze de wervelkolom verlaten. 

Wat is een reflex?

Reflex (en reflexboog)

Reflexboog

Reflexboog = 

de weg die impulsen bij een reflex afleggen. 

Snelle automatische reactie van het lichaam op een sensorische prikkel

Reactie is motorisch: er worden spieren of klieren aangestuurd

Behoeden voor gevaar

Een reflex is zo snel doordat de overschakeling van sensorisch naar motorisch meteen plaatsvindt, zonder dat de impulsen eerst naar de grote hersenen gaan.

De overschakeling gebeurt in het ruggenmerg of de hersenstam. Je hebt dan ook ruggenmergrelflexen en hersenstamreflexen.

Reflexen zijn onwillekeurig. Buiten de wil. B.v. speekselreflex, ademreflex en lidslagreflex (knipperen met je ogen).

Andere reflexen merk je wel: terugtrekreflex, braakreflex, niesreflex.

Voor alle reflexen geldt: de bewustwording treedt pas o nadat het motorisch effect al heft plaatsgevonden.

De bewustwording ondersteunt in veel gevallen het effect van het reflex. Eerst je hand terugtrekken en dan kijken…

Ruggemergrelfexen

Veel reflexen in de romp en ledematen zijn ruggenmergreflexen

De weg die een reflex af legt noem je een relfexboog. Vanaf sensor tot effector.

Sensor  sensibele zenuwcel  al dan niet een of meerdere schakelcellen  motorische zenuwcel

Wanneer de schakelcellen worden overgeslagen dan heet het een monosynaptische reflex (ultrasnel)

Zijn er een of meerdere actief  polysynaptische reflex. Hoe meer schakelcellen hoe langer de reflex duurt.

Relfexen in twee delen zenuwstelsel: ruggenmerg en hersenstam

Hersenstam

reflexen

Reflexen hoofdgebied en van de vegetatieve organen (N Vagus)

Accommodatie: waneer je iets scherp wilt zien

Knipperreflex: wanneerr het hoornvlies wordt geprikkeld. Oogleden gaan dicht

Instelreflex: gericht naar iets kijken. Ogen gaan automatisch die kant op

Pupilreflex: vernauwen of verwijden pupil

Slikreflex: wanneer voedsel achterin de keel komt

Wat wordt geregeld door het autonoom zenuwstelsel?